ضرورت نرم‌نویسی در رسانه‌های امروز

به اعتقاد «فریدون صدیقی» روزنامه‌نگار و مدرس ارتباطات، پرداخت نرم به اخبار به نوع رسانه ومخاطب آن بستگی دارد. «فریدون صدیقی» درباره‌ی ضرورت نرم نویسی در مطبوعات اظهار داشت: نرم‌نویسی پدیده‌ی تازه‌ای در روزنامه نگاری ما نیست، اما در سال‌های اخیر این پدیده با سخت‌کوشی «یونس شکرخواه» به محافل روزنامه نگاری راه یافته است. به عقیده‌ی وی، رواج نرم‌نویسی در مطبوعات، مرهون شرایطی است که رادیو و تلویزیون فراهم کرده است، بدین معنی که سرعت و انتقال اخبار و رویدادها از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری، امکان پرداختن خبر به صرف شخصیت خبری را کاسته است و در نتیجه اگر روزنامه‌ها بخواهند به خبری بپردازند چاره‌ای جزء رویکرد نرم به اخبار و رودیدادها را ندارند. این مدرس ارتباطات افزود: گزارش‌های خبر که در پردازش از ادبیات داستانی بهره گرفته شده است یا موضوعات و مطالب غیر خبری مانند فیچرها که در صفحات لایی روزنامه‌ها به کار گرفته می‌شوند از جمله رویکرد‌های نرم‌نویسی در مطبوعات به شمار می‌آیند. سردبیر روزنامه‌ی هم‌وطن سلام تصریح کرد: در شرایطی که رادیو و تلویزیون در شتاب بازتاب خبرها ورویدادهای روزانه هستند، بنابراین روزنامه‌هایی که صفحات حجیم دارند با توجه به منابع محدود تولید اخبار به ناچار باید به نرم نویسی رو می‌کنند، البته این گفته بدین معنی نیست که اگر به نرم‌نویسی روی می‌آوریم دچار پرگویی و زیاده گویی می‌شویم. به اعتقاد این روزنامه نگار، نرم خبر، بیان روایی و داستانی رویدادهاست و از زاویه‌ی دید متفاوت‌تری از سخت خبر، رویدادها را پردازش می‌کند، درواقع روزنامه نگار با بکارگیری درون مایه‌های داستانی و ادبی بر جذابیت عناصر وارزش‌های خبر می‌افزاید . صدیقی در پایان خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه نرم خبرها از لحن داستانی تبعیت می‌کنند این نگرانی وجود دارد در برخی از مواقع از واقعیات به دور باشند. به اعتقاد روزنامه‌نگار و استاد روزنامه‌نگاری، نرم نویسی به قلم روزنامه‌ نگار و نوع نگاه آن به رویدادها برمی‌گردد. «حسین قندی» درباره‌ی ضرورت نرم نویسی در رسانه‌ها به ویژه مطبوعات، اظهار داشت: نرم‌نویسی، موضوع تازه‌ای در حرفه‌ی روزنامه نگاری نیست و سال‌های پیش این مبحث در مطبوعات فرانسه شکل گرفت و پس از آن آمریکایی‌ها از این سبک در مطبوعات Popular بهره گرفتند. وی افزود: در اوایل قرن بیستم، با توسعه‌ی روزنامه نگاری مبتنی بر واقعیت، در آمریکا نرم‌نویسی به حاشیه رانده شد، اما هم چنان مطبوعات فرانسه با این سبک فعالیت خود را ادامه می‌دادند، بر این اساس در دهه‌ی هفتاد قرن بیستم، نرم‌نویسی در مطبوعات آمریکا دوباره اوج گرفت و تا به امروز ادامه دارد. ندی با اشاره به اینکه نرم‌نویسی در ایران نیز از گذشته مورد توجه بوده است یادآور شد: در برخی از نوشته‌های محمد بلوری، می‌توان نمونه‌های نرم نویسی، را پیدا کرد، همچنین در کتاب تخیل روزنامه نگاری بسیاری از گزارش‌ها از این سبک پیروی می‌کنند. به عقیده وی، نرم خبرها از ادبیات خاصی برخوردارند‌، و این نوع خبر‌نویسی بیشتر به قلم روزنامه نگار و نوع نگاه آن به رویدادها برمی‌گردد‌، اماآنچه مهم است روزنامه نگاری سعی دارد با نثر خود بر افکار عمومی‌تاثیر گذارد و به اهداف خود نزدیک شود. قندی در پایان درباره‌ی به کارگیری سبک نرم‌نویسی در مصاحبه‌ تصریح کرد: در مصاحبه کمتر امکان به‌ کارگیری این سبک وجود دارد، به ویژه در مصاحبه‌هایی که به شیوه‌ی سوال و جواب تنظیم می‌شود، اما اگر مصاحبه‌ی خبری با چندین شخص انجام گیرد می‌توان بامقدمه‌ای در ابتدای آن از این سبک بهره گرفت. به اعتقاد عضو هیات دانشکده‌ی خبر، تنوع، بیان تحلیلی و توضیحی و پرداختن به عمق رویدادها از جمله ویژگی‌های نرم خبرهاست. به اعتقاد یک روزنامه نگارو مدرس ارتباطات دیگر، نرم خبرها از آنجایی که به جذابیت خبر کمک می کنند، باید بیشترمورد توجه رسانه‌ها قرار گیرند، اما توجه داشته باشید که این نوع پردازش خبری نیازمند ابزار است، خبرنگار سخت‌خبر نویس با خواندن و یاشنیدن کارکردها و قالب‌های نرم‌نویسی یک شبه نرم‌نویس نمی شود. «احمد توکلی» درباره‌ی ضرورت نرم‌نویسی در مطبوعات اظهار داشت: نرم‌نویسی، هنری است که خبرنگار خلاق و مولف می خواهد و دقیقا مرز عبور از وادی خبرنگاری به عرصه‌ی روزنامه نگاری را مشخص می کند. روزنامه‌نگار نرم‌نویس باید در رعایت اصول موجز نویسی از توانایی بالایی برخوردار باشد، چرا که این حوزه خبرنگار ناوارد را از نویسندگی، به پرتگاه مطول‌نویسی می کشاند.
وی افزود: نکته‌ی دیگری که به عیب مدیریت رسانه‌یی ما برمی گردد، دایره‌ای است که ما به دور خبر کشیده‌ایم و ارزش‌های خبری درون آن قرار گرفته‌اند. این دایره که قطر کوچکی دارد و ناشی از سیاست زدگی رسانه‌یی است، عملا خبرنگار را به سخت‌خبر نویسی عادت داده‌است، چرا که همان‌طور که درتعریف نرم خبر آمده، اصولا این‌ها اخباری هستند کمتر جدی، ‌و حساسیت زمانی کمتری دارند، به عبارتی breaking news نیستند و به سرگرمی نزدیک‌اند. به عقیده‌ی این روزنامه‌نگار، با این وجود، وقت آن رسیده که آموزش خبرنویسی در دانشگاه کمی به سمت مباحث جدیدتر حرکت کند.ما نیازمند چنین تحولی هستیم . در این رابطه تنها بحث نرم خبر مطرح نیست بلکه سبک‌هایی مثل ساعت شنی یا گیلاس یا سبک‌های بلوکی باید کارکرد خود را در رسانه‌های ما پیدا کنند. به طور مثال شما در سبک ساعت شنی می توانید هم خوانندگان جدی خود را راضی کنید (چون خبر به سبک هرم وارونه و سخت شروع می شود )و هم می توانید خواننده‌ی کمتر جدی خود را که به کارکردهای داستانی و روایی خبر علاقه دارد برای خودتان حفظ کنید. توکلی افزود: این سبک‌ها که به فیچر نزدیک می شوند و کارکرد تحلیلی رسانه را بیشتر می کنند، به مرور خبرنگار را به تفکر در اموری که حوزه‌ی کاری وی نام دارد وا می دارند و موقعیت روزنامه‌نگار و رسانه را ارتقاء می بخشند. «محمد تقی روغنی‌ها» نیز درباره‌ی ضرورت نرم نویسی در رسانه‌ها به ویژه مطبوعات اظهار داشت: نشریه‌های امروزی در کنار انتشار اخبار سخت که روند نسبتا تکراری از جهت شکل و چارچوب‌های خود دارند، و تنها تفاوت آن‌ها در موضوعات است، نیازمند توجه جدی‌تر به نرم خبرها هستند چرا که افزایش تعداد رسانه‌های دیداری، شنیداری، مکتوب و الکترونیک سبب شده، اخبار و رویدادها به شکل یکنواخت و بدون به کارگیری جذابیت‌های لازم بیان شوند‌، در حقیقت سبب دل زدگی مخاطبان می‌شوند. به عقیده وی، نرم‌خبرها به لحاظ نوع زاویه‌ی دید و پرداختی که نگارش رویدادها دارند، در جذب مخاطبان موفق ترند، بنابر این یک نرم خبر، با تلفیق اطلاعات متنوع و تزیین مطالب توصیفی و تحلیلی ارزش‌ها و عناصر خبر درکنار یکدیگر مخاطب را به سوی خود می‌کشاند. این مدرس ارتباطات با اشاره به این‌ که نرم خبرها، چارچوب مرزبندی شده‌ای ندارند‌، تصریح کرد: باید همواره مراقب بود دچار اطاله‌ی کلام و دور شدن از واقعیت‌ها نشویم. به اعتقاد مدرس ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، نرم‌نویسی نیاز مخاطبان امروزی رسانه‌هاست. همچنین دکتر«احمد میرعابدینی» در این باره اظهار داشت: دومقوله‌ی نرم‌نویسی وسخت نویسی از پایه‌ی یکسانی برخوردارند، اما به لحاظ شکل ارایه وبسته بندی زبانی از ساختار متفاوتی تبعیت می‌کنند. به عقیده‌ی وی با توجه به اینکه مخاطبان امروز‌ی در انحصار بسیاری از فشارهای اجتماعی قرار دارد باید رویدادها و اخبار دنیای پیرامون را به گونه‌ای جذاب نوشت تا او نیز به مطالعه‌ی‌ آن تمایل پیدا کند، در واقع نرم نویسی سبب می‌شود ارتباط گران با فضای مخاطبان خود نزدیک شوند و امکان پذیرش مسائل پیرامونی را به دست آورند. این مدرس ارتباطات با اشاره به اینکه رویکرد نرم به مسائل نیاز زمانه‌ی مخاطب امروزی است، خاطر نشان کرد: امروزه ارتباطات از جنس نرم است و با قدرت نرم سروکار دارد، بنابراین زبان متناسب با آن نیز باید ازاین امر پیروی کند. میرعابدینی درباره‌ی رشد نرم‌نویسی در مطبوعات داخلی گفت: با توجه به تغییر و تحولات دنیای امروز، گروهی این نیاز را درک کرده‌اند در این مسیر پیشگام شده‌اند، البته خواه ناخواه نرم نویسی در تمامی طیف‌های مختلف روزنامه نگاری نفوذ خواهد کرد، درواقع توسعه‌ی بیشتر آن به وسعت عمق و آگاهی روزنامه نگاران‌ ما برمی‌گردد.

منبع : پایگاه‌اطلاع رسانی‌علوم ارتباطات‌ایران