دورنمای صنعت قطعه‌سازی جهان در سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۶

یافته‌های اخیر موسسه مشورتی Roland Berger حاکی از آن است که در شرایطی که بسیاری از شرکت‌های تامین‌کننده به تازگی با مشکلات مالی متعددی دست و پنجه نرم‌ می‌کنند، برخی دیگر از این شرکت‌ها رشد قابل ملاحظه‌ای را از لحاظ فروش و سودآوری پشت سر گذاشته‌اند.
به باور این موسسه، تأمین‌کنندگان در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ با ظرفیت کامل در حال فعالیت بوده و میزان سفارشات آنان از سوی خودروسازان نیز تکمیل شده است:"به رغم رقابت شدید این صنعت طی سال ۲۰۰۶، متوسط سود قبل از کسر بهره بانکی و مالیات (EBIT) تامین‌کنندگان خودرو در سراسر جهان، در سطحی بالا باقی مانده است. براوردهای اولیه حاکی از آن است که این رقم در سال ۲۰۰۷ نیز با نرخ رشدی ملایم، با افزایش روبه‌رو خواهد شد."
همچنین، میزان بازده سرمایه به‌کارگرفته شده (ROCE) این شرکت‌ها نیز نتایج مشابهی را نشان می‌دهد: "این رقم برای خودروسازان طی سال‌های متمادی، با نرخی ثابت بین ۱۱ و ۱۲ درصد و برای سال ۲۰۰۶، ۵/۱۱ درصد بوده است."
به باور این موسسه، عملکرد مطلوب تامین‌کنندگان در این زمینه ناشی از دلایل مختلف بوده است. نخست اینکه رشد صنعت خودروی جهان در سال‌های اخیر، بسیار باثبات بوده و نرخ فروش سالانه خودرو دارای رشد باثبات سالانه ۴ درصدی همراه بوده است.
از سوی دیگر در سال‌های اخیر، تامین‌کنندگان بسیار بیشتر از خودروسازان در زمینه کاهش هزینه‌ها فعالیت کرده و در مواردی متعدد خودروسازان فعالیت‌های تحقیق و توسعه(R&D) خود را به تامین‌کنندگان واگذار کرده‌اند. البته این خبر برای هر تامین‌کننده‌ای جالب توجه نیست. به گفته تحلیلگران صنعت خودروی جهان، تفاوت‌های معناداری بین سودآوری تامین‌کنندگان مختلف وجود دارد. در این میان، کلیدی‌ترین عوامل این تفاوت مربوط به اندازه شرکت‌ها (به عنوان قاعده می‌توان گفت هرچه اندازه شرکت‌ها بزرگتر باشد، سودآوری آنها بیشتر است) تمرکز محصول (بهترین محصولات شاسی و قوای محرکه) و تمرکز منطقه‌ای بوده‌اند.
طی سال ۲۰۰۶، متوسط بازگشت سرمایه تامین‌کنندگان کوچکتر دارای درامد کمتر از ۵۰۰ میلیون یورو در سال، ۵/۸ درصد بوده و از نظر کارشناسان این بخش، ۳ تا ۴ درصد پایین‌تر از متوسط صنعت بوده است. عملکرد این دسته از تامین‌کنندگان نسبت به سال ۲۰۰۰ حدود ۳ درصد کمتر بوده است.
از دیگر سو، شرکت‌های دارای درامد سالانه بین ۵ تا ۱۰میلیارد یورو، وضعیت مطلوبی داشته و در واقع برندگان بزرگ این صنعت بوده‌اند. متوسط بازگشت این دسته از تامین‌کنندگان در سال ۲۰۰۶، حدود ۱۶ درصد بوده که این رقم ۸/۴ درصد نسبت به سال ۲۰۰۰ بیشتر بوده است.
طی سال‌های اخیر، تامین‌کنندگان منطقه اروپای غربی، عموماً از نرخ بازگشت سرمایه ثابتی برخوردار بوده‌اند که کمی بیشتر از متوسط این صنعت بوده است (سال ۲۰۰۰-۲/۱۱ درصد، سال ۲۰۰۶-۸/۱ درصد) اما از لحاظ رشد در کل، رشد کمتری را در مقایسه با بازار نشان می‌دهند.
در مقایسه تامین‌کنندگان امریکای شمالی نتوانستند نرخ سودآوری بالای کسب شده در سال ۲۰۰۰ را حفظ کنند. متعاقب بحران، خودروسازان امریکای شمالی ناگزیر به پذیرش زیان‌هایی کلان شده‌اند (سال ۲۰۰۰-۷/۱۳ درصد، ۲۰۰۶-۱/۱۱ درصد).
در این میان، وضعیت تامین‌کنندگان آسیایی به گونه‌ای دیگر است. میزان بازده سرمایه به‌کار گرفته شده تامین‌کنندگان ژاپنی به دلیل موفقیت خودروسازان ژاپنی افزایش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد. (سال ۲۰۰۰-۴/۸ درصد، ۲۰۰۶-۲/۱۱ درصد)
افزایش قطب‌بندی در بازار تامین قطعات از دیگر روندهای مشهود در این بخش به شمار می‌رود. به باور این موسسه، حدود ۵۰ شرکت تامین‌کننده برتر (با رشد درامدی و سوددهی بالاتر از متوسط صنعت طی ۶ سال گذشته) همچنان به کسب نتایج مطلوب استمرار می‌دهند. شکاف بین این گروه از تامین‌کنندگان و ۵۰ شرکت دارای عملکرد پایین طی ۶ سال گذشته، تقریباً به ۲ برابر رسیده است.
در این بین، شرکت‌های موفق از مناطق در حال رشد آسیایی مانند چین و هند، برندگان عمده بوده‌اند. سهم این دسته از شرکت‌ها طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶ بین شرکت‌های موفق برتر، تقریباً یک‌سوم افزایش یافته و انتظار می‌رود که این رقم همچنان افزایش یابد. نرخ رشد سالانه این دسته از شرکت‌ها بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصد است. متوسط سودآوری آنها نیز بالاتر از حد متوسط و به شدت در حال بهبود است. این دسته از شرکت‌ها در تداوم موفقیت در بازار های داخلی از طریق کسب بخش عمده‌ای از بازار جهانی نیز مصمم هستند. بسیاری از این شرکت‌ها در تلاشند تا دانش فنی و ارتباط با مشتری را از طریق تصاحب تامین‌کنندگان خارجی، کسب کنند.
به گفته تحلیلگران، تامین‌کنندگان دارای عملکرد برتر، سبد محصول متمرکزتر، پایگاه مشتری متنوع‌تر و عملیات به شدت جهانی شده داشته‌اند. این شرکت‌ها از چندی پیش، امکانات تولیدی متعددی را در کشورهای کم‌هزینه ایجاد کرده و از این لحاظ در مقایسه با رقبای کمتر موفق خود، از استحکام بیشتری برخوردارند. افزون بر این، همزمان قادرند سرمایه در گردش خود را نیز به شکل کاراتر مدیریت کنند.
از سوی دیگر، نرخ بدهی آنها نیز سه برابر کمتر از شرکت‌های دارای عملکرد ضعیف بوده است.
براساس تحلیل‌های موسسه Roland Berger این امر عملاً انعطاف‌پذیری لازم برای رشد سودآوری و برتری را فراهم می‌سازد.

نویسنده : محمدابراهیم فتاحی
منبع
Roland Berger offers Global Outlook on auto suppliers, January ۱۲, ۲۰۰۸, Published as a news service by HIS.

منبع : ماهنامه صنعت خودرو