جراحی بزرگ اقتصاد ایران

تصمیم بزرگ برای مهار مصرف اسراف‌آمیز منابع ملی در حوزه انرژی به ویژه بنزین و عزم جدی دولت نهم در پیشبرد این هدف، ...
بی‌تردید یك جراحی نه چندان خوشایند برای عموم مردم اما ضروری برای داشتن یك اقتصاد و جامعه سالم است.
اینجا، همان جایی است كه صداقت و «سلامت نفس» منتقدین دولت را می‌توان محك زد كه آیا هدف انتقادها متوجه خود دولت است یا برخی تصمیمات نادرست.
اجرای این تصمیم كاملا غیرپوپولیستی توسط دولتی كه از سوی رقبای سیاسی متهم به پوپولیسم است، می‌تواند این انگیزه را در رقبا ایجاد كند كه به جای حمایت از اصل هدف، به حواشی و نقصان‌های اجرایی آن بپردازند تا در چارچوب ترسیمی آنها خللی وارد نشود، اما امید می‌رود كه بلوغ سیاسی رقیب، مانع حركت در چنین مسیری ‌شود.
نكته مهمی كه در این جراحی بزرگ باید مدنظر قرار داد، آن است كه به هر حال برای هیچ بیماری، تصویر جراحی چاقو به دست كه برای تضمین تداوم حیات سالم او مجبور به شكافتن پوست و گوشت اوست، تصویر خوشایندی نیست. ولی در عین حال، به جرات می‌توان گفت كه اكثریت نخبگان و حتی عموم مردم در سایه روشنگری‌های چندسال اخیر صاحبنظران اقتصادی به این باور رسیده‌اند كه تاخیر در این جراحی جز وخامت حال بیمار پیامد دیگری ندارد و به همین دلیل، واكنش به اصل این تصمیم، بسیار ناچیز است و برخی حوادث ناگوار گزارش شده نیز ناشی از شیوه نامناسب اعلام آغاز سهمیه‌بندی و نیز ابهام در فروش بنزین آزاد بوده است.
به نظر می‌رسد اعلام شبانه آغاز سهمیه‌بندی و مهلت سه‌ساعته برای پر كردن باك‌ها و حتی دبه‌ها احتمالا نامناسب‌ترین شیوه آغاز یك تصمیم بسیار خوب بوده است. می‌شد این تصمیم را حتی ساعاتی بعد از آغاز طرح سهمیه‌بندی اعلام كرد تا فرصتی برای تجمعات شبانه، آن هم در مكان‌های پرخطری چون پمپ بنزین‌ها ایجاد نشود، چرا كه این تصمیم، مانند گران كردن بنزین نیست كه مسوول اجرای آن پمپ بنزین‌ها باشند، بلكه اجرای این تصمیم از یك مركز فرماندهی واحد انجام می‌شود و به همین دلیل قابلیت شروع اجرا قبل از اعلام كاملا امكان‌پذیر بود. اما به هر حال، این مساله گذشته است و فقط می‌تواند تجربه‌ای باشد برای هدف‌های مشابه كه در سایه اینگونه خطا‌های فاحش، حاشیه‌های آنها بر متن غلبه نكند.
صورت دیگر قضیه، نگرانی برخی از مردم نسبت به امكان تامین بنزین مازاد بر سهمیه است كه حتی اعلام این امكان كه می‌توان سهمیه چهار ماه آینده را پیشاپیش مصرف كرد، قادر به رفع این نگرانی نیست و به‌همین دلیل نیز دیروز به درستی در مجلس محترم بر تعیین قیمت بنزین آزاد در اسرع وقت تاكید شد تا اطمینان خاطر عمومی نسبت به عرضه نامحدود آن در قیمت دوم كاملا فراهم شود.
در عین حال، این حركت تاریخی، قابلیت آن را دارد كه برخی نواقص پیش‌بینی نشده را در آن نادیده گرفت، به شرط آنكه نقصان‌های قابل پیش‌بینی را قبل از ظهور بتوان چاره‌اندیشی كرد. جا دارد دولت نهم از آغاز این اقدام بزرگ بر خود ببالد و احمدی‌نژاد نیز بداند كه در صورت رفع نگرانی تامین بنزین آزاد، اینك كه می‌خواهد به پیشواز گفت‌وگو با صاحب‌نظران اقتصادی برود، دست‌هایش خالی نیست.
همچنین پایمردی و مقاومت آقایان حداد‌عادل و باهنر را نیز باید ستود كه مجلسی را كه آمادگی همراهی با چنین تصمیم بزرگی نداشت و تلاش‌های زیادی برای بازگشت به مسیر سابق در آن انجام گرفت، به بهترین شیوه ممكن در این مسیر مدیریت كردند.
و بالاخره اینكه ستایش از تمام حامیان فكری و اجرایی این تصمیم از صاحب‌نظران گرفته تا روزنامه‌ها و رسانه‌ها و نیز مقامات دولتی و پارلمان به این دلیل موضوعیتی پررنگ دارد كه این بار برخلاف تصمیماتی چون تثبیت قیمت‌ها و غیره، تشویق و هورایی در كار نیست، اما نیكنامی در تاریخ ایران عزیز، اجری است كه به چشم‌پوشی از همه این نوع چشم‌داشت‌ها می‌ارزد.

علی میرزاخانی

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد