راهبردی برای رییس جمهور آینده آمریکا

ناکامی های دولت فعلی آمریکا به ویژه در منطقه خاورمیانه موجب شده تا محافل ومراکز ذی ربط در داخل آمریکا به ارائه راهبردها و راهکارهایی برای اعاده اعتبار این کشور بپردازند. البته این گونه توصیه ها مختص رییس جمهور فعلی نیست، چون جرج بوش زمان زیادی برای وداع با کاخ سفید ندارد، لذا این طرحهای پیشنهادی پروسه زمانی طولانی تری را دنبال می کند وشامل رییس جمهور آینده می شود.
مارتین اندیک، مسئول مرکز پژوهش های خاورمیانه ای «سابان» به ارائه طرح پیشنهادی راهبردی برای رییس جمهور آینده آمریکا پرداخته است. این طرح که موسوم به «فرصت ۲۰۰۸» است در حوزه خاورمیانه بیش از همه بر اصل ایجاد موازنه منطقه ای تکیه دارد.
از جمله توصیه های اندیک عبارت است از:
▪ حمایت از نیروهای میانه رو در منطقه؛
▪ منع جمهوری اسلامی ایران به دستیابی به سلاح هسته ای؛
▪ تلاش برای ایجاد تحول دمکراتیک در خاورمیانه.
در طرح پژوهشی مرکز سابان آمده است: ایران نفوذ خود را از بغداد تا بیروت گسترش داده و قوس رادیکالیسم در منطقه افزایش یافته است. دلیل این امر ضعف عملکرد آمریکا در منطقه به ویژه در عرصه عراق ونیز عدم تحرک در روند سازش میان اعراب واسراییل می باشد.اندیک معتقد است تقسیم بندی نیروهای خاورمیانه به میانه رو و تندرو کافی نیست، بلکه آمریکا باید جبهه ای گسترده از میانه روها را علیه بلندپروازی های ایران در منطقه ایجاد کند.
این طرح عناصر اصلی هر گونه راهبرد آینده آمریکا را در خاورمیانه در محورهای ذیل خلاصه می کند:
۱) پیشبرد روند سازش میان اعراب و رژیم صهیونیستی که می تواند به قطع ارتباط میان سوریه وایران بینجامد؛
۲) مهار جنگ داخلی درعراق؛
۳) مذاکره با ایران به منظور منع فعالیت های هسته ای این کشور؛
۴) ایجاد تدابیر امنیتی منطقه ای جهت مهار خطر ایران وجلوگیری از رقابت تسلیحاتی هسته ای؛
۵) ارائه راهکارهای مربوط به اصلاحات سیاسی واقتصادی در منطقه؛
۶) ایجاد نهادهای دمکراتیک به جای انتخابات آزاد به ویژه در کشورهایی که فاقد ثبات هستند.
پژوهش اندیک بر ضرورت واقع بینی در عرصه های بحران در خاورمیانه تاکید می ورزد ومعتقد است رییس جمهور آینده باید جهت حفظ منافع ملی آمریکا به راهبردی فعال در خاورمیانه دست یابد. این راهبرد فعال برخاسته اختلافات میان شیعه وسنی است، زیرا شیعه وسنی علیرغم اختلافات اعتقادی وتاریخی، قرن ها با هم همزیستی داشته اند، اما در شرایط فعلی اختلافات آن ها بروز یافته ونبرد طائفه ای خونباری را در عراق رقم زده است. این نبرد طائفه ای موجب ایجاد دو قطب قوی در منطقه شده است: یکی قطب تشیع به رهبری جمهوری اسلامی ایران ودیگری قطب تسنن به رهبری عربستان ومصر. اندیک می افزاید هر دو قطب در داخل خود دارای جریانات تندرو و میانه رو هستند وآمریکا با حمایت از طیف های میانه رو در هر دو طیف باید به مقابله با تندروها بپردازد. (پیش از این، طرح ایجاد «جبهه اعتدال» در منطقه از سوی مرکز «رند» در سال ۲۰۰۴ میلادی ارائه شده بود)
پژوهش سابان در ادامه اعتراف می کند که آمریکا قدرت کنترل تحولات منطقه ای را از دست داده است اگر آمریکا در صدد بازیابی سیطره بر منطقه خاورمیانه است باید از سیاست توازن قوا پیروی کند.
در مجموع باید گفت سیاست های تهاجمی جرج بوش در منطقه موجب ناکامی های کاخ سفید شده واین امر نگرانی محافل داخلی این کشور را برانگیخته است. به همین منظور پیشنهادهای راهبردی که از سوی محافل سیاسی وپژوهشی آمریکا ارائه می گردد عمدتا مخالف با سیاست های فعلی دولت آمریکاست وبه درانداختن طرحی نو در خاورمیانه فرامی خواند.
به نظر می رسد دور آینده ریاست جمهوری در آمریکا شاهد تحولاتی در سیاست ها و راهبردهای منطقه ای واشنگتن باشد، خصوصا اگر اریکه قدرت در کاخ سفید، به دست دمکرات ها بیفتد.

صبح صادق

منبع : سایت بصیرت