راه‌اندازی یک سرور DHCP

یكی از ابتدایی‌ترین كارها در یك شبكه، اختصاص دادن آدرس IP به كلا‌ینت‌ها است. البته انواع مختلفی از سرورهای DHCP این كار را انجام می‌دهند. با این حال شما می‌توانید ویندوز ۲۰۰۳ سرور را به عنوان DHCP نیز تنظیم كنید. در این مقاله نحوه انجام این كار را آموزش خواهیم داد.
سال‌ها پیش برای شركتی كار می‌كردم كه سیاست‌های عجیبی داشت. یكی از سیاست‌های موجود در هنگام حضور من در آنجا این بود كه همه كامپیوترها باید یك IP ثابت (Static) داشته باشند. استفاده از سرورهای DHCP نیز به دلا‌یل امنیتی ممنوع بود. نتیجه همه این سیاست‌ها، كابوس نگهداری و تعمیر بود.
واضح است كه تعدادی از سرورها باید از IP ثابت استفاده نمایند. اما بسیار معمول است كه در یك شبكه، كلا‌ینت‌ها از IP های دینامیك استفاده كنند. در یك نگاه كلی، استفاده از IP ثابت برای كلا‌ینت‌ها فقط در شبكه‌های كوچك عملی است. متأسفانه، شبكه‌‌ای كه من از آن صحبت كردم، همه‌چیز بود؛ غیر از كوچك بودن! این شبكه ۲۵هزار ایستگاه كاری داشت!
وضعیت شبكه‌ای كه گفتم، به چند دلیل وحشتناك بود. برای مبتدی‌ها، هنگامی كه یك هارددیسك دچار مشكل ‌می‌شد، باید قبل از راه‌اندازی ویندوز، یك نفر، IP اختصاص یافته به آن كامپیوتر را تشخیص می‌داد.
به راحتی می‌توانید تصور كنید كه پیدا كردن IP مذكور بین ۲۵ هزار IP موجود، چه كار دشواری بود. هیچ فهرست جامعی از IP های اختصاص یافته وجود نداشت.
هر ساختمان، بلوك IP مربوط به خود را مدیریت می‌كرد و بدتر از همه آن‌كه، هیچ استانداردی برای مدیریت آدرس‌ها، موجود نبود. گاه‌گاهی شخصی آدرس یك IP را واردمی‌كرد كه با IP شخص دیگری تداخل داشت و این مسئله باعث می‌شد شخص دیگر نیز نتواند از شبكه استفاده ‌نماید. این داستان نشان می‌دهد، استفاده از IP دینامیك در شبكه ایده خوبی است. خوشبختانه، تنظیم كردن ویندوز ۲۰۰۳ سرور به عنوان یك DHCP كار بسیار آسانی است.
در بسیاری از موارد یك سرور DHCP بار بسیار كمی را به سرورهای شما تحمیل می‌كند. از این جهت به جای آن‌كه آن را در یك سرور اختصاصی نصب كنید، می‌توانید در سرورهای موجود خود DHCP را نیز نصب كنید.
اكنون به بررسی نحوه نصب و تنظیم سرویس DHCP در ویندوز ۲۰۰۳ سرور و توضیح نكاتی در مورد تنظیمات DHCP می‌پردازیم.
● جلوگیری از تداخل آدرس‌های IP
همان‌طور كه در ادامه خواهید دید، اكتیودایركتوری برای جلوگیری از قرارگیری DHCPهای مخفی در شبكه شما كاربرد دارد. ایده این عمل آن است كه شما نمی‌خواهید سرورهای تأیید نشده كه به اختصاص IP به كامپیوترهای شبكه شما می‌پردازند را داشته باشید.
ولی به هرحال این مكانیسم حفاظتی فقط برای DHCPهایی كه از سیستم‌عامل ویندوز استفاده می‌كنند و با اكتیودایركتوری ارتباط برقرار می‌كنند، كارساز است. زیرا مایكروسافت DHCP را ابداع نكرده، بنابراین سرورهای DHCP فقط مختص شبكه‌های ویندوزی نیستند.
وقتی بسیاری از مردم در مورد سرور DHCP فكر می‌كنند؛ ویندوز، لینوكس، یونیكس و شاید هم نت‌ور و مكینتاش را به عنوان سرور DHCP تلقی می‌كنند. ولی در اصل اینجا، تنها سرورهایی DHCPهستند كه اگر در شبكه به‌طور غیرمجاز وارد شوند، شما از وجود آن‌ها مطلع خواهید شد. (یا حداقل امیدوارم كه مطلع شوید).
معمول‌ترین سرورهای DHCP غیرمجاز مسیریاب‌هایی كه به همراه DHCP توكار (Built-in) عرضه می‌شوند، هستند. برای مثال، AccessPoint‌های شبكه‌های بی‌سیم به قیمت‌های بسیار ارزان فروخته می‌شوند.
تعداد زیادی AP شبكه‌های بی‌سیم با سرور DHCP توكار عرضه می‌شوند، كه در حال عادی نیز فعال هستند به‌نوعی‌كه این دستگاه‌ها برای اختصاص IP در محدوده ۱۹۲.۱۶۸x.x به هر كلا‌ینتی (باسیم و بی‌سیم) كه آن را درخواست كند، تنظیم شده‌اند.
سرویس‌های DHCP فقط به AP ‌های بی‌سیم نیز محدود نمی‌شوند. شما احتمالا‌ً مسیریاب‌هایی را كه برای متصل كردن یك شبكه كوچك به اینترنت باندپهن استفاده می‌شوند دیده‌اید. این مسیریاب‌ها معمولا‌ً با یك فایروال و سرویس DHCP توكار عرضه می‌گردند.
یك سرور DHCP می‌تواند مبتنی بر نرم‌افزار نیز باشد. برای مثال، اغلب ویندوزها از یك دهه گذشته تاكنون با سرویسی به نام به اشتراك‌گذاری ارتباط اینترنت (ICS) عرضه می‌شوند. ایده‌ای كه ICS براساس آن ساخته شده آن است كه یك كامپیوتر ارتباط اینترنت خود را با سایر كامپیوترهای موجود در شبكه به اشتراك گذارد.
سرویس ICS مبتنی‌بر DHCP به‌طور خودكار نصب می‌شود. ولی وجود DHCP و ICS به طور همزمان می‌تواند برای شبكه مشكل‌ساز باشد. بهترین ترفندی كه برای بهبود كاركرد سرور DHCP می‌توانید به كار بگیرید، آن است كه مراقب باشید محدوده آدرسی كه برای آن تعیین می‌كنید با سایر سرورهای DHCP موجود در شبكه همخوانی نداشته باشد. اگر سرورهای DHCP دیگری در شبكه دارید، مطمئن شوید كه برای تخصیص آدرس IP مناسب به خوبی تنظیم شده‌اند.
داشتن چندین سرور DHCP در یك شبكه كاملا‌ً منطقی است، زیرا درجه‌ای از تحمل خطا را در شبكه شما فراهم می‌كند. به هر حال باید از اختصاص دادن IP مناسب كه با DHCP دیگر تداخل نداشته باشد اطمینان پیدا كنید.
اگر از وجود DHCP در شبكه خود آگاه نیستید، قبل از آن‌كه یك سرور DHCP برپایه ویندوز را در شبكه نصب نمایید، انجام یك آزمایش برای اطمینان از نبود DHCP را به شما توصیه می كنم. آسان‌ترین راه برای تشخیص نبود DHCP در شبكه آن است كه یك كلا‌ینت را برای دریافت خودكار آدرس IP تنظیم كنید. پس از آن كامپیوتر را دوباره راه‌اندازی نمایید. اگر آدرسIP دریافت كرد، بدین معنی است كه یك DHCP غیرمجاز در شبكه دارید. در غیراین‌صورت می‌توانید به راحتیDHCP خود را نصب كنید.
● نصب یك سرور DHCP
پس از آن‌كه از نحوه مقابله با تداخل آدرس‌ها توضیح دهیم، بهتر است كمی در مورد نصب و راه‌اندازی یك سرورDHCP در ویندوز ۲۰۰۳ سرور با شما صحبت كنم. پیش از شروع، بهتر است این نكته را بیان كنم كه سرور حتماً باید یك آدرس ثابت (Static) داشته باشد.
عملیات را با باز كردن پنجره Add/Remove program در كنترل‌پنل آغاز می‌كنیم. پس از باز شدن پنجره، رویAdd/Remove windows scomponents كلیك كنید. پس از یك وقفه كوتاه پنجره باز می‌شود. صفحه باز شده را تا پیدا كردن گزینه Network Services پایین بكشید. این گزینه را انتخاب كرده روی Details كلیك كنید. اكنون شما می‌توانید فهرستی از سرویس‌ها شبكه‌ای ویندوز را ببینید.
Dynamic Host Configration on Protocol را انتخاب كنید. پس از آن Next را انتخاب كرده، OK را بزنید. اكنون ویندوز فایل‌های موردنیاز را نصب می‌كند. در حین انجام كار ممكن است كه به CD نصب ویندوز سرور ۲۰۰۳ نیاز پیدا كنید.
● تنظیمات سرور DHCP
عملیات تنظیم كردن DHCP، مانند نصب آن ساده و راحت است. قبل از شروع تنظیمات، حداقل به یك محدوده نیاز دارید. به خاطر داشته باشید، یك scope محدوده‌ای از آدرس‌های IP است كه به كلا‌ینت اختصاص می‌یابد. حالا‌ كنسول DHCP را باز كنید. از طریق منوی Administrative tools می‌توانید به كنسول DHCP دسترسی پیدا كنید.
پس از باز شدن كنسول، اولین چیزی كه نیاز است ایجاد یك اسكوپ جدید است. برای این كار روی نام سرور كلیك راست كرده و New Scope را انتخاب كنید. این عمل موجب باز شدن پنجره مربوط می‌گردد. صفحه خوش آمدگویی را رد كنید، در صفحه بعد شما باید نام و توضیحی برای DHCP خود وارد كنید.
پس از انجام رویNext كلیك كنید.با صفحه‌ای مواجه می‌شوید كه باید یك آدرس ابتدایی و انتهایی برای DHCP وارد نمایید. پس از انجام این عمل، باید یك Subnet Mask وارد نمایید (یا این‌كه تعداد بیت‌های Subnet را وارد كنید).
صفحه بعدی امكان وارد كردن آدرس‌های Exclude را به شما می‌دهد. این‌ها آدرس‌هایی هستند كه قبلا‌ً در شبكه استفاده شده‌اند. وارد كردن این آدرس‌ها موجب می‌شود، DHCP آن‌ها را به كاربران اختصاص ندهد. آدرس‌ها را وارد كرده Next را بزنید.
در صفحه بعدی باید مدت زمان اجاره آدرس‌ها را وارد نمایید. این زمانی است كه یك ایستگاه كاری می‌تواند از آدرس‌ها استفاده نماید، مدت زمان متداول اجاره هشت روز است كه در اغلب موارد به خوبی كار می‌كند.
روی Next كلیك كنید با صفحه‌ای مواجه می‌شوید كه تنظیمات اضافی DHCP را دربردارد. Yes را انتخاب كنید و Next را بزنید. اكنون می‌توانید Defaut Gateway را وارد كنید. Next را بزنید، با صفحه‌ای مواجه می‌شوید كه اجازه وارد كردن آدرس یك یا بیش از یك آدرس IP ،DNS را به شما می‌دهد.
Next را بزنید. صفحه‌ای ظاهر می‌شود كه آدرسWINS را از شما درخواست می‌كند. اگر WINS دارید آدرس آن را وارد كنید. شبكه‌های جدید معمولا‌ً از WINS استفاده نمی‌كنند. دوباره Next را بزنید (شكل ۶) از شما خواسته می‌شود كه آیا می‌خواهید اسكوپ را فعال كنید یا خیر. Yes را انتخاب كنید، Next را كلیك كنید. و به این صورت عملیات پایان می‌یابد.
با آن‌كه اسكوپ سرور شما فعال شده اما این سرور به اختصاص IP نمی‌پردازد. زیرا هنوز DHCP مجاز به دادن IP نیست. برای رفع این مسئله، روی نام سرور كلیك راست نمایید و دستور Authorize را اجرا كنید. سپس سرور مجاز به دادن IP می‌شود و فعالیت خود را آغاز می‌كند.

ترجمه و تألیف: آرش مدنی علمداری‌

منبع : آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایستنا