۱۸ آذر ـ ۹ دسامبر ـ پیدایش مجاهدان مشروطیت و بدلی های آنان

تاریخ ، نهم دسامبر سال ۱۹۰۷ میلادی مطابق با ۱۸ آذر ۱۲۸۶ (سال تقسیم ایران به دو منطقه نفود انگلستان و روسیه ) را آغاز پیدایش گروهی به نام « مجاهدین مشروطیت ایران » ذكر كرده است . اوایل همین ماه محمدعلی شاه قاجار مشروطیت نوپا را تعطیل كرده بود. در پی این اقدام محمدعلی شاه كه مورد حمایت روسیه بود ، بسیاری از سران مشروطه و مشروطه خواهان و حامیان آن به حرمین قم و شهر ری و سفارتخانه های عثمانی و انگلستان پناه برده بودند و در شهرهای مختلف نیز مشروطه خواهان بپاخاسته بودند كه نهم دسامبر بعضی از شهرهای كشور را از دست عوامل محمدعلی شاه خارج ساختند .
پس از تصرف تهران به دست نیروها و داوطلبان مسلحی كه از اصفهان ، رشت و تنكابن آمده بودند و بركناری محمد علیشاه و احیاء مشروطیت ، مجاهدین مشروطه كه هر روز بسیاری فرصت طلب هم به آنان می پیوستند پایان نیافت و به تدریج كه مجاهدین بدلی اكثریت یافتند دردسر سازی انان اوضاع كشور تحت الشعاع قرار داد ، زیرا كه در تهران و چند شهر دیگر هركار كه می خواستند می كردند از قتل و غارت تا.... مورخان اروپا به نقل از خارجیان مقیم ایران نوشته اند كه بسیاری از این مجاهدین مشروطیت حتی معنای مشروطیت را نمی دانستند و تنها از این عنوان سوء استفائه می كردند تا این كه سر انجام پس از قتل بعضی مقامات مهم حتی یكی از پدران مشروطیت ، دولت وارد عمل شد و آنان راخلع سلاح و قلع و قمع كرد.
یكی ــ دو تن از مورخان اروپایی با تفسیر كارهای مجاهدان بدلی و تطبیق این كارها با قضاوت جان ملكم انگلیسی در باره ایرانیان نوشته اند كه ظاهرا ایرانیان نسبت به زمان دیدارهای جان ملكم از ایران تغییر نیافته اند . قضاوت جان ملكم مربوط به ایرانیان اوایل كار قاجاریه ــ صد سال و اندی پیش پیدایش مجاهدین مشروطیت ــ بود كه در كتاب تاریخی كه نوشته است آمده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز