سگ سانان

● مشخصات
سگ سانان گوشت‌خوارانی هستند با بدنی کم و بیش باریک و دراز که برای سریع دویدن و تعقیب شکار مساعد شده‌اند. سر آنها دراز و گوشها قائم و نوک‌دار است. پاهای جلو مستقیم و باریک و تقریبا به اندازه پای عقب است، با وجود این قسمت عقب پایین‌تر از قسمت جلو است. روی پنجه راه می‌روند و در پاهای جلو ۵ انگشت و در پاهای عقب ۴ انگشت دارند. انگشت شست در دست بطور قابل ملاحظه کوتاه‌تر از سایر انگشتان بوده و با زمین تماس پیدا نمی‌کند. چنگالها بسته نمی‌شوند و نوک آنها کند است.
دم پر مو و کم و بیش بلند ، رنگ موهای پشت بدن مختلف ، در پشت نیمه قاعده‌ای دم غده بوداری وجود دارد که معمولا بوسیله یک لکه سیاه محل آن مشخص می‌شود. دندانهای نیش بلند و تیز و دندانهای کارناسیل خوب رشد کرده و دندان کارناسیل بالا دارای سه ریشه و تاج با دو تیغه است. تاج دندانهای آسیای بالا سه گوش است. قسمت جلوی جمجمه دراز و زائده‌های پس حدقه‌ای کوتاه هستند. صندوق صماغ بطور متوسط یا خیلی زیاد متورم شده است.
این گوشتخواران کاملا خشکی‌زی بوده و در شرایط مختلف زندگی می‌کنند. بیشتر آنها گودیها و حفره‌ها را برای استراحت اختصاص می‌دهند و تعدادی در روی زمین برای خود لانه می‌سازند. غذای آنها بیشتر از مواد حیوانی تشکیل می‌شود. معمولا در سال یکبار تولید مثل می‌کنند و بعضی از آنها منوگام هستند. در ایران از این تیره دو جنس Canis و Velpes وجود دارد.
● تفاوت دو جنس سگ سانان
▪ جنس Canis
طول دم با موهای انتهایی از نصف طول بدن کوتاه‌تر ، در کف پای عقب چهار پینه برهنه در قاعده انگشتان و یک پینه پاشنه‌ای وجود دارد. اندازه بزرگ ، طول سر و بدن در بالغها از ۸۰ سانتیمتر بیشتر و ارتفاع در ناحیه شانه از ۴۵ سانتیمتر بیشتر است.
▪ جنس Vulpes
طول دم با موهای انتهایی از نصف بدن بلندتر ، در کف پای عقب فقط ۴ پینه انگشتی کوچک و دراز وجود دارد و بقیه کف پا بطور انبوه از مو پوشیده شده است. اندازه کوچکتر ، طول سر و بدن کمتر از ۸۰ سانتیمتر و ارتفاع در ناحیه شانه از ۴۵ سانتیمتر کمتر است.
▪ جنس Canis linnacus
این جنس دارای بدنی نسبتا کشیده و پاهای قوی است. دم پر مو ولی زیاد دراز نیست. از این جنس گونه گرگ و شغال در ایران یافت می‌شود.
▪ گونه گرگ
گرگ با نام علمی canis lupus دارای اندازه بزرگتر است. طول بدن در بالغها از ۹۰ سانتیمتر بیشتر ، طول پای عقب در بالغها از ۱۸ سانتیمتر بیشتر و طول جمجمه معمولا از ۲۰ سانتیمتر بیشتر است. لبه دو استخوان بینی در بالا و وسط گرد و دندانهای آسیای بالا دارای حاشیه واضح است.
▪ گونه شغال
شغال با نام علمی Canis aureus دارای اندازه کوچکتر است. طول بدن کمتر از ۸۵ سانتیمتر ، طول پای عقب کمتر از ۱۸ سانتیمتر و طول جمجمه کمتر از ۱۹ سانتمتر است. لبه‌های دو استخوان بینی در بالا و وسط پوزه به طرف جلو نوک‌دار شده و دندانهای آسیای بالا بدون حاشیه واضح است.
● جنس Vulpes oken
این جنس دارای اندازه‌ای متوسط و بدنی باریک و کشیده و پاهای نسبتا کوتاه و دم پر مو است که هنگام ایستادن با زمین تماس پیدا می‌کند. گوش نسبت به جثه حیوان بزرگ و سه گوش و نوک‌دار است. در ایران از این جنس ۴ گونه یافت می‌شود.
▪ گونه روباه معمولی
این روباه از گونه های دیگر روباه بزرگتر است. رنگ بدن در پشت فلفل نمکی است که کمی به قرمز تمایل دارد. در تیره پشت پررنگ‌تر و در پهلو روشن‌تر و تقریبا خاکستری متمایل به سفید است و دور چشمها متمایل به قرمز با قهوه‌ای روشن است.
▪ گونه روباه ترکمنی
روباهی است کوچکتر از روباه معمولی ولی با پاهای نسبتا بلندتر. گوش کوچک و در قاعده زیاد پهن است. رنگ بدن خاکستری قرمز تا قهوه‌ای روشن با آثاری از رنگ نقره‌ای که در اثر رنگ نقره‌ای نوک موهای حفاظتی پشت بوجود آمده است
▪ روباه شنی
این روباه بیابانی کمی از روباه معمولی کوچکتر است. گوشها نسبت به آن گونه خیلی بزرگتر و پاها کوچکتر هستند. لاله گوش به شکل روباه معمولی ولی کمی در وسط پهن‌تر است. دم بلند و پرمو است و در کف پاها موهای زیادی روئیده شده است. رنگ موها در افراد تا حدی متفاوت است و بطور کلی رنگ از روباه معمولی روشن‌تر می‌باشد.
▪ روباه افغانی
روباه کوچکی است که طول بدن آن در حدود ۵۰ سانتیمتر است. موهای بدن انبوه و بلند و نرم و دم خیلی پرمو و ضخیم است. رنگ بدن در پشت مخلوطی از قهوه‌ای نقره‌ای است که در تیره پشت رنگ قهوه‌ای غالب شده است و نوار تیره‌ای را تشکیل می‌دهد.

منبع : اردلان آنلاین