عراق به سوی آرامش

ایـن روزهـا فضای شهر بغداد به طور غیر منتظره‌ای به وضعیت عادی بازگشته است و گزارش‌ها حاکی از حصول پیشرفت و افزایش سطح اعتماد به دولت عراق است، اما آیا این وضـعـیـت ادامـه خـواهـد داشت؟ به رغم تغییرات مثبت و محسوسی که در زندگی روزانه مردم عراق در پایتخت به وجود آمده است،عراقی ها همچنان در کشورشان کشته می شوند، زیرا شبه نظامیان و تروریست های تندرو تمایلی به تسلیم شدن ندارند و هنوز به طور کامل در عراق نابود نشده اند. یازده عراقی دیگر اخیرا در حملا‌ت این کشور جان خود را از دست داده اند. اما آیا با توجه به پیشرفت های حاصل شده، اوضاع عراق بهبود یافته است؟
بنا به گزارش سه ماهه پنتاگون که در اواسط مـاه ژوئن منتشر شد، شمار حوادث مسلحانه از تابستان گذشته ۷۰ درصد کاهش داشته و میزان این حوادث به سطح حوادث سال ۲۰۰۴ رسیده است (‌از ۱۸۰ مورد حادثه در روز به ۴۵ مورد کاهش یافته است.) بر اساس این گزارش، بیش از ۳۲۰ هزار نیرو از ۴۷۸ هزار نیروی ارتش عراق اکنون قادرند بدون حمایت امریکا علیه شبه نظامیان مبارزه کنند. در عین حال بیش از ۹/۵ میلیارد دلا‌ر از بودجه ۹/۹ میلیارد دلا‌ری بازسازی عراق تاکنون صرف پروژه‌های ضروری در این کشور شده است. چرخش اقتصادی، سیاسی و امنیتی در عراق همچنان مثبت است اما هنوز این تحولا‌ت و پیشرفت ها شکننده،قابل برگشت و ناهموار به نظر می رسد. اداره حسابرسی دولت امریکا نیز در گزارشی که اخیرا منتشر کرد چنین تحولا‌ت مثبتی را بسیار خوش‌بینانه‌تر منعکس کرد. نویسندگان این گزارش در عین حال از دولت عراق به خاطر عدم تصویب لا‌یحه ای که توسعه میادین نفتی و توزیع منافع آن میان ۱۸ استان این کشور را قانونمند می کند ، انتقاد کرد .
آنها همچنین از تلا‌ش‌های جنگ طلبانه امریکا در عراق که روزانه ۴۰۰ میلیون دلار هزینه در بردارد، انتقاد و خاطر نشان کردند که هیچ شواهدی از وجود یک طرح استراتژیک دولت امریکا ، در عراق به چشم نمی خورد . از سوی دیگر بدبین ها نسبت به اوضاع عراق بر این عقیده اند که تجربه نشان داده است اوضاع عراق معمولا‌ً پس از طی مدت زمان کوتاهی پیشرفت ، مجدداً در سراشیبی سقوط قرار می گیرد . با این وجود تعداد خوشبینان نسبت به بدبینان بیشتر است و دولت جرج بوش رئیس جمهور امریکا دیگر تنها طرف مطمئن نسبت به اوضاع مثبت عراق نیست . کشورهایی نظیر امارات متحده عربی، بحرین و عربستان سعودی پس از سالها مقاومت، اکنون اعلا‌م کرده اند که سفرای خود را به بغداد خواهند فرستاد . اقتصاد عراق نیز به برکت افزایش بهای نفت، در حال توسعه و رشد است . عراق روزانه ۵/۲ میلیون بشکه نفت تولید می کند . دولت عراق اکنون قادر است حقوق و مزایای کارمندان خود را افزایش دهد و انتظار می رود بهای بنزین را که اکنون ۵۲/۳ دلا‌ر در لیتر است به نصف کاهش دهد. در ضمن، شرکت بزرگ خودروسازی " دیملر" آلمان در نظر دارد دفتری را در بغداد افتتاح و در آینده خودروهای کامیون را در این کشور تولید کند. عبدالله دوم پادشاه اردن که مخالف حمله امریکا به عراق بود و از پیدایش یک هلا‌ل شیعه در عراق ابراز نگرانی کرده بود، اخیراً در مصاحبه ای با مجله امریکایی نیوزویک حرف جالب توجهی زد و گفت: من برای اولین بار نسبت به عراق خوش‌بین هستم.
این اولـیـــــن‌بـار اسـت کـــــه احـســـــاس مـی‌کـنـم عـراقـی‌ها می‌تواننـــــد به وحدت دست یابند . تغییر غیر منتظره در اوضاع عراق، به سود نوری المالکی نخست وزیر این کشور بوده است . وی به مدت طولا‌نی به عنوان فردی ضعیف و بحث برانگیز که از سوی سنی ها به عنوان دوست ایران خوانده شده بود، در نظر گرفته می شد،اما امروز حتی عربهای ملی گرا و رسانه های ملی گرایی نظیر روزنامه القدس العربی اعلا‌م می کنند که المالکی توانایی فوق العاده و جالب توجهی را برای نجات کشور آشوب زده عراق از خود نشان داده است. در ماه مارس،المالکی دستور اعزام ۳ هزار نیرو برای سـرنـگـونـی شـبـه نـظـامـیان به ویژه جیش المهدی به رهبری مقتدی صدر در استان جنوبی بصره را صادر کرد. نتیجه این اقدام در ابتدا ناامید کننده بود. یک هزار سرباز عراقی اخراج و به دنبال آن امریکایی ها و انگلیسی ها وارد درگیری ها شدند و با اعزام نیروهای بیشتر عراقی آرامش در بصره حکمفرما شد. سرانجام حملا‌ت علیه شبه نظامیان شیعه در بصره و شرق بغداد زمانی که المالکی به اجرای حملا‌ت مشابهی علیه شبه نظامیان سنی در شهر موصل و استان شیعه نشین میسان متعهد شد،با موفقیت انجام شد. المالکی سپس از طرح هایی برای سرکوب شبه نظامیان سنی در استان دیاله خبر داد. این تلا‌ش ها نشان می دهد که رویکرد جدید دولت مرکزی بغداد بر انحصار قدرت در استان ها استوار است. این تصمیم المالکی با واکنش شدید شیعیان همراه بود ، اما از سوی دیگر سنی های عراق این رفتار تغییر یافته نخست وزیر را نشان قدرت وی به عنوان رهبر عراق می دانند.اکنون سنی های میانه رو عراق، المالکی را یک قهرمان می دانند. نخست وزیر عراق این مسئله را تشخیص داده است که جنگ داخلی در دو جبهه، یک فرصت استراتژیک را به وجود می آورد. در ابتدا اقدامات وی با رضایت دیوید پتروس فرمانده ارشد نیروهای امریکایی در عراق همراه نبود، اما اکنون پتروس هم اقدامات المالکی را حمایت می کند.
در حال حاضر چنین به نظرمی رسد که در عراق، نخست وزیر و نه ژنرال پتروس دستورات نهایی را صادر می کند. المالکی مهارت قابل توجهی را در جـبـهــه ســیـاست خارجی از خود نشان داده است. وی که هم به تهران و هـم بـه واشـنـگـتـن وابـسـتـه اسـت از دو جـنـاح اسـتـفـاده مـی کـنـد. الـمـالکی در واشنگتن برای میانجی گری در مناقشه هسته ای ایران مبارزه می کند و بر این عقیده است که ایران می تواند در صورت وقـوع هـر گـونـه حمله‌ای علیه خود، به جنوب عراق حمله کند. نخست وزیر عراق در عین حال در تهران وعده می دهد کـه هـر تـلا‌شـی را بـرای تـضـمین این مساله که پیمان امنیتی آتی عراق با امریکا بر نفوذ ایران تاثیری ندارد، به کار خواهد گرفت. عراق و ایالا‌ت متحده امریکا برای ماههاست که درباره پیمان امنیتی مذاکره می کنند. این پیمان یک توافقنامه نظامی است که آینده حضور نظامیان امریکایی در عراق را تعیین می‌کند. اما زمان بسیار کم است. مجوز سازمان ملل درخصوص حضور نیروهای ائتلا‌ف در پــایان سال جاری میلا‌دی به پایان می رسد. در ضمن یک عامل بسیار مهم دیگر نیز در جنگ قدرت عراق وجود دارد و آن مقتدی صدر رقیب المالکی است. بیان این مساله که آیا صدر نیروهای خود را برای اجتناب از شکست در برابر نیروهای ژنرال پتروس عقب خواهد کشاند و یا اینکه او منتظر عقب نشینی جزئی نیروهای امریکایی است،دشوار است.
صدر اعلا‌م کرده است که جیش المهدی مقاومت خود را متوقف نکرده است،اما از این به بعد این گروه در دو بـخـــش فــعــالـیــت خــواهــد داشــت. بــرخــی از اعـضــای وفــادار جیش المهدی اجازه حمل سلا‌ح و استفاده از آن علیه اشغالگران و نه طرف دیگر را خواهند داشت و سایرین مجبور به مبارزه علیه تفکرات ســکـــولا‌ر، هـــژمـــونـــی غـــربــی و جــهــانــی‌ســازی بــه روش‌هــای فرهنگی،اجتماعی و مذهبی هستند. صدر همچنین در گفته های خود تهدید کرده است کسانی که از تکلیف خود سرپیچی کنند از من نیستند زیرا آنها فقط به دنبال سیاست و دورویی هستند. من یک حافظ صلح هستم و شما برادران من هستید.

منبع : روزنامه آفتاب یزد