فیلم صامت - Silent Movie

سال تولید : ۱۹۷۶
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : کراسبو پروداکشنز
کارگردان : مل بروکس
فیلمنامه‌نویس : ران کلارک، رودی دِ لوکا، باری لوینسن و بروکس، برمبنای داستانی نوشته کلارک.
فیلمبردار : پل لومان.
آهنگساز(موسیقی متن) : جان موریس.
هنرپیشگان : بروکس، مارتی فلدمن، دام دِ لوئیز، برنادت پیترز، سید سزار، ران کاری، هارولد گولد، برت رنولدز، جیمز کان، لیزا مینه‌لی، آن بنکرافت، مارسل مارسو و پل نیومن.
نوع فیلم : رنگی، ۸۷ دقیقه.


«مل فان» (بروکس)، کارگردان مشهوری که در اثر اعتیاد به الکل گوشه‌نشین شده، تصمیم می‌گیرد برای نجات کمپانی ورشکسته بیگ پیکچر - که هیولائی مثل «اِنگولف» (گولد) و «دِوور» (کاری) می‌خواهند آن را تصاحب کنند - کارش را از سر بگیرد. او همراه همرزمانش، «مارتی اگز» (فلدمن) و «دام بل» (دِ لوئیز) طرح‌شان را به رئیس کمپانی ارائه می‌کنند: یک فیلم صامت چند میلیون دلاری و پُر از ستارگان سینما؛ آنان به‌دنبال ستارگان هالیوود می‌افتند و «برت رنولدز» و «جیمز کان» را راضی می‌کنند؛ «لیزا مینه‌لی» هم به‌زور نقشی را می‌پذیرد، همین‌طور هم «آن بنکرافت». اما «مارسل مارسو» تلفنی از پاریس پاسخ منفی می‌دهد. «پل نیومن» هم پس از تعقیب و گریز با صندلی چرخدار در محوطه بیمارستان به جمع بازیگران می‌پیوندد. «انگولف» و «دِوور» که از این موفقیت‌ها به خشم آمده‌اند، جاسوس عشوه‌گری به‌نام «ویلما کاپلان» (پیترز) را به‌سراغ «فان» می‌فرستند. او دل‌باخته «ویلما» می‌شود، ولی با برملا شدن هویت واقعی او، درست شب پیش از شروع فیلم‌برداری دوباره به الکل پناه می‌برد؛ اما «اگز» و «بل» به‌موقع او را هوشیار می‌کنند. چند دقیقه پیش از اولین نمایش خصوصی فیلم، حلقه‌ها از دفتر «انگولف» و «دوور» سر در می‌آورد. «فان» و همرزمانش فیلم‌ها را نجات می‌دهند و تعقیب کنندگان‌شان را با رگباری از قوطی‌های کوکا کولا دست به سر می‌کنند و سرانجام فیلم با استقبال پُرشوری روبه‌رو می‌شود.
* بروکس اینجا هم ژانر سینمائی انتخابی‌اش را صرفاً به‌عنوان مستمسکی برای شوخی‌ها و قطعات جورواجور به کار می‌برد. ایده اصلی فیلم صامت - یعنی یک فیلم صامت درباره چگونگی ساخته شدن یک فیلم صامت توأم با میان‌نویس، موسیقی مداوم همراهی کننده تصویر و اثرات صوتی معمول آن فیلم‌ها - به طرز جذابی ابلهانه است و بازی خود بروکس در نقش کمدی‌سازِ خوش سر و لباس، شایسته توجه بیشتری به‌نظر می‌رسد. اما فیلم به تلنبار کردن شوخی‌ها و بازیگران اکتفا می‌کند و ایده اولیه تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. حضور گروهی از ستاره‌های هالیوودی در فصل‌هائی جداگانه بیش از این که مفید باشد به یک دستی فیلم لطمه می‌زند. از استعداد کمیک فلدمن و د لوئیز چندان استفاده‌ای نشده است و در مجموع به‌نظر می‌‌رسد آن استقبال نهائی تماشاگرانِ درون فیلم صامت از نمایش افتتاحیه، چندان درخور و متناسب فیلم بروکس نباشد: این بیشتر خود شیرینی است تا کمدی.