جام جهانی ۱۹۹۸ و قهرمانی فرانسه

شانزدهمین دوره جام ‌جهانی برای نخستین‌بار با حضور ۳۲ تیم و با انجام ۶۴ بازی به بزرگترین دوره جام جهانی مبدل شد و ۸ گروه ۴ تیمی در ۱۰ ورزشگاه نو و یا بازسازی شده به میدان رفتند.
این در حالی بود که دیدار افتتاح و پایانی در ورزشگاه جدید التاسیس ”استادو فرانس“ پاریس برگزار شد. این مسابقات به‌طور متوسط بیش از ۵۵۰ میلیون تماشاگر در هر مسابقه داشت و در مجموع بیش از ۳۶ میلیارد نفر رقابت‌ها را از طریق تلویزیون تماشا کردند. مسابقه فینال به تنهائی ۲ میلیارد نفر یعنی یک‌سوم کل جمعیت روی کره زمین تماشاگر داشت. تیم ملی فوتبال فرانسه میزبان مسابقات که تحت رهبری ”امه ژاکه“ بدون شکست تا فینال پیشرفته بود، در این مرحله نیز در ورزشگاه ۸۰ هزار نفری استادوفرانس، برزیل را ۳ بر صفر مغلوب کرد و به قهرمانی رسید. ستاره فرانسه در این مسابقه ”زین الدین زیدان“ بود که پس از محرومیت به دلیل اخراج در دیدار با عربستان سعودی به ترکیب تیمش بازگشت تا با ۲ گل فرانسه را به قهرمانی برساند.
در هر یک از این ۸ گروه ۲ تیم از اروپا، یک تیم از آمریکا و یک تیم از آسیا یا آفریقا حضور داشتند و بدین ترتیب پراکندگی جغرافیائی نیز در این گروه‌بندی مشهود بود.
مانند دوره‌های دیگر جام‌جهانی در این دوره نیز در مرحله گروهی تیم‌های صاحب نام از دور رقابت‌ها کنار رفتند، تیم همیشه مدعی، اما ناکام رقابت‌های بین‌المللی اسپانیا با مربیگری ”خاویر کلمنته“ پس از قبول شکست ۳ بر ۲ برابر نیجریه در دیدار نخست و با وجود پیروزی ۶ بر صفر برابر بلغارستان از راهیابی به مرحله بعد باز ماند و تیم‌های نیجریه و پاراگوئه به یک‌هشتم نهائی راه یافتند.
کلمبیا در گروهی که رومانی شگفتی‌ساز، انگلستان را ۲ بر یک مغلوب کرد در مرحله نخست حذف شد. اسکاتلند و جامابیکا اگرچه تسلیم برزیل و آرژانتین در گروه‌های خود شدند، اما هواداران پرشور این تیم‌ها گرمی خاصی به رقابت‌ها بخشیدند. مراکش نیز این دوره را با ناکامی ترک کرد زیرا در آخرین دقیقه بازی برزیل با نروژ یک ضربه پنالتی به سود تیم اسکاندیناوی اعلام شد و این تیم مدافع عنوان قهرمانی را شکست داده و به‌عنوان تیم دوم به مرحله بعد راه یافت.
در مرحله یک‌هشتم ‌نهائی شاید زیباترین رقابت بین آرژانتین و انگلستان در سنت‌اتی‌ین به نمایش گذاشته شد. جائی‌که در دیداری زیبا با رد و بدل شدن ۴ گل بازی در نهایت به تساوی و سپس به وقت اضافه و ضربات پنالتی کشیده شد، اما این تیم آمریکای‌جنوبی بود که با درخشش دروازه‌بان خود ”کارلوس روآ“ و دفع ضربه آخر پنالتی که توسط ”دیوید بتی“ زده شد به یک‌چهارم نهائی راه یافت.
تیم میزبان جام ‌جهانی با اطمینان و با انجام بازی‌های نه چندان دلچسب راه خود را می‌پیمود. پس از نتایج بسیار خوب در دور گروهی در این مرحله به تیم سخت‌کوش پاراگوئه رسید که در این دیدار نخستین گل طلائی جام‌ جهانی به‌وسیله ”لورن بلان“ مدافع میانی فرانسه در دقیقه ۱۱۳ به ثمر رسید. این تیم در یک‌چهارم نهائی به مصاف ایتالیای همیشه مدعی رفت و این بار شانس با تیم میزبان همراه بود زیرا بازی بار دیگر به تساوی کشیده شد و در ضربات پنالتی این ”لوئیجی‌دی‌بیاجو“ بود که با گل نکردن آخرین ضربه، میزبان را به نیمه ‌نهائی هدایت کرد. در نیمه ‌نهائی میزبان به مصاف تیم شگفتی‌ساز این دوره کرواسی رفت که در نخستین حضور خود در جام ‌جهانی پس از فروپاشی یوگسلاوی سابق توانسته بود آلمان مدعی را در یک‌چهارم نهائی ۳ بر صفر شکست داده بود. این تیم به رهبری ”میروسلاو بلاژویچ“ و با گلزنی داور شوکر“ توانست تا این مرحله پیش بیاید. در دقایق نخست نیمه دوم باز هم این بازیکن بود که کرواسی را یک بر صفر پیش انداخت، اما ”لیلیان تورام“ که در آن زمان عنوان بهترین دفاع راست جهان را به خود اختصاص داده بود اولین و دومین گل خود را وارد دروازه کروات‌ها کرد تا میزبان راهی فینال شود. در آن سو نیز برزیل بود که در رقابت‌های حذفی شیلی و دانمارک و در نیمه نهائی هلند را مغلوب کرده بود. در دیدار رده‌بندی نیز این کروات‌ها بودند که هلند ناکام از کسب عنوان قهرمانی را ۲ بر یک شکست دادند و به مقام سوم جهان نائل شدند.
در روز دوازدهم ژوبیه، روز افتخار بزرگ، دو تیم برزیل و فرانسه به مصاف هم رفتند، یکی ۴ بار قهرمان جام جهانی شده بود و دیگری با استفاده از امتباز میزبانی قصد داشت برای نخستین‌بار به این افتخار دست یابد.
ورزشگاه استادو فرانس پاریس مملو از هوادارانی بود که می‌خواستند قهرمانی تیم‌ ملی کشورشان را به رهبری ”امه ژاکه“ جشن بگیرند. این مربی که به دلیل کنار گذاشتن بازیکنان بزرگی مانند ”اریک کانتونا“ و ”دیوید ژینولا“ همواره مورد انتقاد قرار می‌گرفت حال فرصت یافته بود توانائی‌های خود را به نمایش بگذارد. ”زین‌الدین زیدان“ هافبک طراح و خلاق ”آبی‌ها“ در دقایق ۲۷ و ۴۵ با ضربه سر ۲ گل مشابه را وارد دروازه برزیل کرد که گویا نشانی از برزیل همیشگی نداشت. اگرچه میزبان از دقیقه ۶۸ به دلیل اخراج ”مارسل دزائی“ ۱۰ نفره بازی را ادامه می‌داد، اما حتی در یک ضدحمله در دقایق پایانی توسط ”امانوئل‌پتی“ به گل سوم نیز دست یافت. هنگامی‌‌که سوت پایان بازی به‌وسیله ”سعید بلقولا“ داور مراکشی و تنها داور آفریقائی که دیدار نهائی جام‌ جهانی را قضاوت کرده است، به صدا درآمد شاید خوشحال‌ترین مرد میدان کسی نبود جز ”دیدیه دشان“ کاپیتان تیم ملی فرانسه که باید تا دقایقی دیگر پرافتخارترین جام را به‌ روی دستان خود می‌برد. میلیون‌ها فرانسوی آن شب را تا صبح در خیابان‌های پاریس به جشن و پایکوبی پرداختند. تیم ملی فوتبال فرانسه برای نخستین‌بار قهرمان جام جهانی شده بود افتخاری که شاید سال‌ها تکرار آن طول بکشد.
● بهترین‌های جام
▪ قهرمان: فرانسه
▪ نایب قهرمانی: برزیل
▪ سوم: کرواسی
▪ چهارم: هلند
▪ آقای گل: داور شوکر با ۶ گل‌ زده
▪ برنده جایزه بهترین بازیکن: رونالدو
▪ جایزه بازی جوانمردانه فیفا: فرانسه و انگلستان
▪ جایزه فیفا به بهترین تیم: فرانسه
▪ جایزه یاشین برای بهترین دروازه‌بان: فابین‌بارتز
● اسطوره‌های جام‌ جهانی ۱۹۹۸
▪ دشان (فرانسه) تولد ۱۹۶۸
باسابقه‌ترین بازیکن فرانسه با ۱۰۳ مسابقه ملی که قهرمان تیمش در جام‌ جهانی ۱۹۹۸ بود.
دشان گرچه مهارت برخی از هم‌تیمی‌های خود را نداشت، اما یکی از بازیکنان کلیدی فرانسه در جام جهانی ۱۹۹۸ بود که فرصت‌های بسیاری را برای مهاجمان این تیم به‌وجود آورد.
وی پس از کاپیتانی فرانسه در قهرمانی یورو ۲۰۰۰ از تیم ملی و در سال ۲۰۰۱ از فوتبال باشگاهی خداحافظی کرد.
▪ لوران بلان (فرانسه) تولد ۱۹۶۵
بازیکن میانی تیم ملی فرانسه که پس از ناکامی این تیم در صعود به جام جهانی ۱۹۹۴ تصمیم به خداحافظی گرفت، اما بلافاصله نظرش را تغییر داد. وی نقش تعیین‌کننده‌ای در قهرمانی فرانسه در جام‌ جهانی ۱۹۹۸ داشت اگرچه فرصت حضور در دیدار پایانی را به دلیل اخراج در مسابقه با کرواسی در مرحله نیمه ‌نهائی از دست داد.
خونسردی او هنگام فشار حریف و توانائی بی‌نظیرش در تشخیص خطر خیلی زود او را به یکی از بهترین مدافعان جهان در دهه ۱۹۹۰ تبدیل کرد.
بلان پس از قهرمانی فرانسه در مسابقات یورو ۲۰۰۰ از تیم ملی خداحافظی کرد، اما در تیم منچستریونایتد بازی می‌کرد.
▪ میشل لادروپ (دانمارک) تولد ۱۹۶۴
وی سابقه حضور در دو جام‌ جهانی را دارد و با حضور در باشگاه‌هائی همچون یوونتوس، بارسلونا، رئال‌مادرید و آژاکس بهترین بازیکن تاریخ فوتبال دانمارک بوده است.
لادروپ با مهارت بالای خود رد حفظ تعادل و کنترل توپ اولین بار در جام‌ جهانی ۱۹۸۶ حضور یافت و در آن مسابقات یک گل دیدنی در جریان پیروزی ۶ بر یک مقابل اروگوئه به ثمر رساند.
وی پس از درگیری با ”ریچارد مولو نیلسن“، حضور در ترکیب بازیکنان دانمارک هنگام قهرمانی در مسابقات جام ۱۹۹۲ ملت‌های اروپا و بزرگترین دستاورد بین‌المللی تیم ملی کشورش را از دست داد. اما بعد به همراه برادرش ”برایان“ به جام‌ جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بازگشت و پس از شکست ۳ بر ۲ مقابل برزیل در یک‌چهارم نهائی از فوتبال خداحافظی کرد.
● برترین گلزنان جام جهانی ۱۹۹۸
▪ داور شوکر: (کرواسی) ۶ گل
▪ گابریل باتیسنوتا: (آرژانتین) ۵ گل
▪ کریستین ویه‌ری: (ایتالیا) ۵ گل
▪ مارچلو سالاس: (شیلی) ۴ گل
▪ رونالدو: (برزیل) ۴ گل
▪ لوئیس هرناندز: (مکزیک) ۴ گل
● آیا می‌دانید که؟
در جام جهانی ۱۹۹۸ ژائو هاولانژ پس از ۲۴ سال از ریاست فیفا کناره‌گیری کرد و ”سپ بلاتر“ سوئیسی در رقابتی تنگا‌تنگ با ”لنارت یوهانس“ رئیس ماتیوس“ با قرار گرفتن در ترکیب بازیکنان ”برتی فوگتس“ برای پنجمین‌ بار در مسابقات جام جهانی حضور یافت و با رکورد قبلی برابری کرد. ”سدیوید بکهام“ دومین بازیکن انگلیسی بود که به دلیل خطا روی ”دیه‌گوسیمونه“ در دیدار مقابل آرژانتین در مسابقات جام جهانی اخراج شد.
”روبرت پروسینسکی“ از کرواسی تنها بازیکنی است که با گلزنی در این مسابقات، برای ۲ کشور متفاوت در جام جهانی گلزنی کرده است.
او بیشتر در دیدار یوگسلاوی برابر امارات‌متحده عربی در جام جهانی ۱۹۹۰ گلزنی کرده بود و این بار برای کرواسی مقابل جامابیکا در دور نخست گل زد.
”ابه ساند“ از دانمارک سریع‌ترین گل توسط یک بازیکن تعویضی را به‌نام خود ثبت کرد. وی ۱۶ ثانیه پس از ورود به زمین در جریان پیروزی ۴ بر یک برابر نیجریه گلزنی کرد.
۲۲ کارت قرمز مسابقات فرانسه، رکورد ۱۶ کارت قرمزی را که در جام جهانی ۱۹۹۰ ثبت شده بود، پشت سر گذاشت.
”ربگوبرت سانگ“ کامرونی به‌عنوان تنها بازیکنی که در مسابقات جام جهانی بیش از یک‌ بار اخراج شده است، شناخته شد. کارت قرمز او در دیدار برابر شیلی، دومین کارت قرمزی بود که پس از اخراج مقابل برزیل در جام جهانی ۱۹۹۴ دریافت کرد. ”مارسل دزائی“ مدافع فرانسه سومین بازیکنی بود که در فینال جام جهانی اخراج می‌شد.
● ترکیب بازیکنان تیم ملی فرانسه قهرمان جام جهانی ۱۹۹۸
▪ دروازه‌بانان: فابین‌بارتز، برنارد لاما، لیونل شاربونیه.
▪ مدافعان: لورن‌بلان، مارسل دزائی، فرانک لبوف، لیلیان تورام، وینسنت کاندلا، بیکسنته لیزاراز
▪ هافبک‌ها: آلن بوغوسیان، امانوئل پتی، دیدیه‌ دشان، پاتریک ویه‌را، کریستیان کارمبو، زین‌الدین زیدان
▪ مهاجمان: یوری یورکائف، روبرت پریه‌را، برنارد دیومده، دیوید ترزگه، کریستوف دوگاری، استفان گیوارش، تبه‌ری آنری
▪ سرمربی: امه ژاکه

منبع : روزنامه ابرار ورزشی