پنجشنبه, ۱۳ دی, ۱۴۰۳ / 2 January, 2025
مجله ویستا
روان پریش سراسیمه هذیان گو
حكایت مصرف اكستازی بین جوانان ایرانی در سال‌های اخیر نه تنها باعث نگرانی هیات بین‌المللی كنترل مواد مخدر شده بلكه باعث تشدید نگرانی كارشناسان و برخی مسئولان شده است. اغلب جوانان هیچ‌گونه اطلاعات بهداشتی در زمینه مصرف سوء این‌گونه مواد ندارند. شاید ارایه اطلاعاتی مختصر اما جامع در زمینه خطرات بهداشتی مصرف آمفتامین‌ها و اكستازی بتواند كمكی هرچند ناچیز به جوانان بكند.
از آنجا كه مواد محرك از نوع آمفتامین ظاهراً تمامی خصوصیات و ویژگی‌های مورد نیاز برای انطباق مناسب با فشارهای ناشی از تجدد در جوامع را دارد و همچنین با نرم‌های خاص فرهنگی و حرفه‌یی سازگاری دارد، بنابراین مردم عوارض مصرف را نادیده می‌گیرند.
بررسی برخی از خطرات كلیدی ناشی از مصرف مواد محرك از نوع آمفتامین و پیامدهای بالقوه آنها، نه تنها برای فرد مصرف كننده، بلكه كل جامعه را به معرض كنكاش می‌گذارد.
در مجموع، در میان مصرف‌كنندگان، توهم افزایش هوشیاری، احساس شادمانی، انرژی، آرامش و كاهش نیاز به خواب و خوراك در نتیجه مصرف آمفتامین‌ها وجود دارد، اما آمفتامین‌ها به بهداشت و سلامت مصرف‌كنندگان آسیب وارد كرده و مكانیزم‌های طبیعی هشدار بدن را تضعیف می‌كنند. مضاف برآنكه، افزایش قابل ملاحظه تولید و قاچاق آمفتامین‌ها در سنوات گذشته، افزایش تعداد و شمارگان افرادی كه خطرات ناشی از مصرف آمفتامین‌ها را متحمل میشوند، به نمایش می‌گذارد. خطرات فردی با خطرات روز افزون در كل جامعه آمیخته شده است. پیامدهای ناشی از این خطرات ممكن است در كوتاه مدت آشكار نگردند.
دكتر رضا سجادنیا روانپزشك در این باره می‌گوید: دامنه خطرات بهداشتی ناشی از مصرف آمفتامین‌ها از عوارض منفی خفیف از قبیل تهوع، تعریق یا تب و لرز تا خطرات جدی و تهدید كننده حیات انسانی از قبیل تشنج، سكته مغزی و نارسایی كلیوی و ایجاد وابستگی (اعتیاد) متغیر است.
پیامدهای بلند مدت نورولوژی مصرف آمفتامین‌ها هنوز كاملاً شناخته نشده‌اند. مصرف این مواد تبدیل به یك نگرانی جدی و روزافزون شده است.
هم‌اكنون گروه‌های پژوهشی متعددی در سراسر جهان در مورد خاصیت دارویی و سم‌شناسی آمفتامین‌ها و خطرات بهداشتی ناشی از مصرف این مواد، مكانیزم‌های عمل آنها، خطرات آنها و نیز قابلیت‌های آنها در تعامل با سایر داروها و مواد مخدر تحقیق می‌كنند. در پژوهش‌های به عمل آمده در مورد مصرف آمفتامین‌ها از نتایج مطالعات در زمینه پیشگیری و درمان در این رابطه نیز بهره‌گیری شده است. پژوهش محدودی نیز در مورد پیامدهای بهداشتی ناشی از ناخالصی مواد و تولید فرآورده‌های غیرقانونی با كیفیت پایین‌تر انجام شده است. اكنون پایگاه‌های اطلاعاتی در مورد خطرات بهداشتی ناشی از مصرف آمفتامین‌ها گسترده شده و در حال تقویت هستند.دكتر سجادنیا پیشرفت علمی حاصل شده را ناكافی دانسته و معتقد است ماهیت و تبعات ناشی از مصرف این مواد به روی بینایی، تغییرات بیوشیمی و مورفولوژی هنوز دانش كافی وجود ندارد. برای مثال هنوز كاملاص روشن نشده است كه چگونه رفتار و هیجانات مصرف‌كنندگان آمفتامین‌ها تغییر پیدا می‌كند و هركدام از این تغییرات چه تاثیری می‌تواند بر محیط اجتماعی آنها، در حال و آینده بگذارد.
یكی از جدی‌ترین خطرات بهداشتی متاآمفتامین‌ها و آمفتامین‌ها، كه از مصرف دراز مدت آنها ناشی می‌گردد، وابستگی یا پدیده‌یی به نام روان پریشی یك حالت مغزی شبیه به شیزوفرنیا است.
سجادنیا در مورد اثرات این روان‌پریشی خاص اینچنین توضیح می‌دهد: اختلال و آشفتگی، وحشت و سراسیمگی و آشفتگی روان (هذیان‌گویی) و به علاوه تمامی اثرات ناشی از توهم زاها جزیی از اثرات این روان‌پریشی است.
البته روان‌پریشی متا آمفتامین‌ها یا آمفتامین‌ها فراتر از اینها است و مشتمل براحساسات ناخوشایند، بدگمانی غیرواقعی و هذیان پارانویید است. پارانویای شدید ممكن است در رفتار تهاجمی یا خشن از قبیل تمایل به خودكشی و قتل دیگران منجر شود.
بنابراین نه تنها مصرف آمفتامین‌ها و متاآمفتامین‌ها، بلكه تلاش برای ترك اعتیاد یا مصرف بلند مدت آن ممكن است به وضعیت ناخوشایند و تهدید كننده حیات انسانی (افسردگی، نگرانی یا حرص و ولع زیاد برای رفتار تهاجمی یا مصرف مواد مخدر) مبدل شود. در حالی‌كه ضرورت درمان و ترك اعتیاد در كل پذیرفته شده است. شناسایی برنامه‌های مرتبط با این حوزه در سطح گسترده‌یی اشاعه نیافته‌اند.
سجادنیا می‌افزاید: از آنجایی كه مرحله سم‌زدایی ممكن است دشوار باشد، لذا این مرحله، پیشرفت در مراحل درمان را مشكل‌تر و پیچیده‌تر می‌كند. فعالیت در راستای پیشگیری و درمان به واسطه وجود اشكال مختلف متاآمفتامین و آمفتامین‌ها، وجود الگوهای متعدد سوءمصرف این مواد و در برخی اوقات، وجود تفاوت فاحش در جمعیت مصرف‌كنندگان با دشواری مواجه شده است.
در مورد موادی از نوع اكستازی موضوع پیچیده‌تر نیز می‌شود زیرا كه این ماده در بازار غیرقانونی با تركیبات متفاوت به فروش می‌رسد. بنابراین، اثرات منفی اكستازی ضرورتاً ناشی از عوارض یك ماده صرف نبوده و تلفیقی از تاثیر چند ماده بطور همزمان است. بعضاص نوع تركیبات دارویی و اكستازی تقلبی ممكن است در نتیجه تشدید اقدامات انتظامی و كاهش امكان دسترسی به مواد اولیه شیمیایی مشخص شده باشد. در بیشتر لابراتوارهای شیمیایی غیرقانونی از مواد دست‌ساز یا از تركیبات ناشناخته برای تولید مواد مخدر صناعی استفاده می‌شود كه این امر به تولید نهایی سموم ناشناخته می‌انجامد. به عنوان مثال، كشفیات مواد اولیه شیمیایی، در تولید اكستازی در هلند در سال ۱۹۹۶ منجر به كمبود شدید مواد اولیه شد. در نتیجه آن، تولیدكنندگان غیرقانونی اقدام به تولید MDMA كردند كه قرص‌های آن بطور گسترده‌یی در خیابان‌های اروپا و امریكا به فروش رسانده می‌شد.
دكتر سجادنیا در مورد عوارض جانبیMDMA می‌گوید: تغییر حالت كوتاه مدت از جمله ضعف خفیف ناشی از نشئگی در پایان هفته و آسیب‌پذیری حافظه كوتاه مدت از پیامدها و تبعات خفیف ناشی از مصرف MDMAاست.
او می‌افزاید: اعتقاد براین است كه اینها حالت اولیه اثرات سمی دارو هستند.
آنچه اكنون واضح به نظر می‌رسد برای درك و مقابله با خطرات بهداشتی مرتبط با آمفتامین، متاآمفتامین و اكستازی نیاز به تلاش بیشتر داریم. همچنین برای رشد آگاهی عمومی از خطرات تخدیركننده‌های تركیبی كه در خیابان به نام اكستازی فروخته می‌شود و نیز الگوهای مصرف چند ماده كه اغلب در بین مصرف كنندگانMDMA رواج دارد، نیاز به تلاش مضاعف است.
در مورد آمفتامین‌ها افزایش جهانی تعداد مصرف كنندگان، اتخاذ یك رویه مقابله‌یی مشخص در این زمینه را می‌طلبد. در ایران هم با افزایش مصرف این‌گونه مواد راهكارهای اجرایی درست برای مقابله با سوء مصرف مواد روان‌گردان بیش از گذشته مورد نیاز است.
وحید شریفی
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست