چهارشنبه, ۲۳ آبان, ۱۴۰۳ / 13 November, 2024
مجله ویستا


نقش سازمانهای غیر دولتی در مبارزه با ایدز


نقش سازمانهای غیر دولتی در مبارزه با ایدز
همانگونه که اطلاع دارید اززمان شناسایی بیماری ایدز، بیش از ۲۲ میلیون نفر بعلت این کسالت جان خود را از دست داده اند. و انتظار میرود تاسال ۲۰۱۰ این تعداد به دوبرابر افزایش یابد .قابل ذکر است که ازحدود سه میلیون موارد جدید آلودگی ایدز دردنیا بصورت سالانه، سهم جوانان ۲۴- ۱۵ ساله تقریباً ۵۰% است درسالهای اخیر بیش از۱۵ میلیون نفر کودک زیر ۱۵ سال بواسطه HIV/AIDS بی سرپرست شده اند که شمار کودکان بی سرپرست بواسطه این بیماری تا سال ۲۰۱۰ به ۲۵ میلیون نفر خواهد رسید .کشورهای زیر صحرای آفریقا بدترین نقطه تحت تاثیر بیماری هستند ودرچهارکشوراین منطقه ، یک سوم افراد بالغ ، آلوده میباشند . بنا بر این باید بپذیریم که هم اکنون HIV/AIDS یکی از رنج های جانکاه جامعه بشری است و وضعیت بدتری را در آینده پیش رو داریم .اپیدمی جهانی ایدز و ویروس آن ، باتوجه به مقیاس وتاثیر ویرانگری که دارد یک مورد اضطراری جهانی ویکی از وحشتناک ترین چالشها را دربرابر زندگی وحیثیت انسان وهمچنین دربرابر برخورداری موثر ازحقوق بشر تشکیل می دهد ، که رشد اجتماعی واقتصادی را درسراسر جهان تضعیف می کند وبر تمامی سطوح جامعه ملی ، اجتماعی ، خانوادگی وفردی تاثیر می گذارد .
همه افراد ، فقیر وغنی ، بدون تمایز ازنظرسن ، جنسیت ، یا نژاد تحت تاثیر اپیدمی ایدز وویروس آن قراردارند وباید توجه داشت که مردم درکشورهای درحال توسعه بیشتر تحت تاثیر آن هستند وایدز میتواند زائیده فقر باشد ، با فقر ادامه یابد ، در زمینه فقر منتشر شود وبه فقر بیشتری منجر شود . زنان ، کودکان ونوجوانان بویژه دختران در مقابل آلودگی و بیماری آسیب پذیر ترند . توانمند سازی زنان عنصر اساسی درکاهش آسیب پذیری زنان ودختران دربرابر ایدز وویروس آن میباشد.شیوع مداوم بیماری ایدز وویروس آن مانعی جدی درراه تحقق هدفهای توسعه جهانی هزاره جدید میباشد. فقر، توسعه نیافتگی وبیسوادی ازجمله عوامل مساعد کننده اصلی شیوع ایدز وویروس آن هستند وایدزمانع ویاباعث معکوس شدن روند توسعه دربسیاری ازکشورهاست .
مناقشات مسلحانه وبلایای طبیعی نیز شیوع اپیدمی راتشدید می کنند. این وقایع بواسطه فروپاشی نظام خانواده ، اجتماع ، و تخریت نظام مراقبت ، بهداشت و ارایه خدمات وهمچنین ایجاد آسیب های فردی ، روانی و اجتماعی مساعد کننده شرایط گسترش آلودگی و بیماری می باشند. دربرخورد ومبارزه موثر با HIV/AIDS تقویت توانایی های ملی ، منطقه ای و زیرمنطقه ای اهمیت بنیادی داشته واین اقدام به منابع مالی ، فنی ونیروی انسانی مداوم وفراوان ازطریق همکاری واقدام ملی جدی وهمکاری روز افزون منطقه ای وبین المللی نیاز دارد. برای نشان دادن واکنش موثر به اپیدمی ایدز ، هدایت و رهبری نیرومند در تمامی سطوح جامعه ضروری است . رهبری دولتها درمبارزه با HIV/AIDS ضروری و قطعی است ولی تلاشهای آنها باید بامشارکت کامل وفعالانه جامعه مدنی ، محافل وجوامع بازرگانی ، سازمانهای غیردولتی وبخش خصوصی تکمیل شود.
بخشهای مختلف جامعه باید درتعیین خط مشی های چند بخشی وبرنامه ریزی واجرای برنامه ها وهمچنین تامین بودجه برنامه ها سهیم گردند .
حداکثر تلاش ممکن برای گسترش وتقویت مشارکتها ، ائتلاف وشبکه های منطقه ای وبین المللی باید صورت گیرد. احترام به حقوق کسانی که باایدز و ویروس آن زندگی می کنند یک واکنش موثرهمگانی را میطلبد.بدیهی است درنشان دادن واکنش باید به آسیب پذیرها اولویت داده شود.
باید به خاطر داشت که دین اسلام ، افراد را از هرگونه تبعیض برحذر می دارد و رهبران اسلامی معتقدند که صرف نظر از نوع ابتلای افراد ، باید به حقوق آنها احترام گذاشت و از سرکوب و تمسخر آنان پرهیز نمود.
توانمند سازی زنان برای کاهش آسیب پذیری آنان ضروری است . کودکانی که براثر ایدز وویروس آن یتیم شده وتحت تاثیرآن قراردارند نیازمند کمک ویژه هستند.
• محروم کردن یک کودک از آموزش وتحصیل بخاطر ایدز تجاوز به حقوق اولیه اوست
از مصوبات حقوق بشر _ اجلاس ویژه ایدز ۱۹۸۹ ژنو و ۱۹۹۱ نیویورک
کوفی عنان ، دبیر کل محترم سازمان ملل متحد درمورد ایدز حرفهای شنیدنی دارد، او میگوید :
درجنگ با HIV/AIDS چیزی به نام ما وآنان ، کشورهای توسعه یافته ودرحال توسعه ، ثروتمند وفقیروجود ندارد ، فقط یک دشمن مشترک است که هیچ مرزی نمی شناسد وهمه مردم راتهدید می کند . اما همه ما باید به خاطر داشته باشیم درحالی که ایدز وویروس آن فقیروغنی رامبتلا می سازد ، فقیران دربرابرآن به مراتب آسیب پذیرترو پس ازابتلا ، برای مبارزه باآن به شدت ناتوان ترند .
اگر چه امروز HIV/AIDS بعنوان یکی از تهدید کننده های اصلی زندگی و سلامت انسانها خصوصاٌ در کشورهای در حال توسعه مطرح می باشد، اما راهکار "پاسخ همگانی" امید مقابله با این تهدید را زنده نگه داشته است.
هرجا که مدیران تمایل سیاسی قوی وتعهد راازخودنشان داده اند ، درکاهش شیوع HIV/AIDS وپایین آوردن میزان صدمات ناشی ازآن موفق بوده اند این مورد چه درسطح محلی وچه درسطح ملی به یک اندازه درست است.و نیز این مورد چه درکشورهای فقیر ، چه کشورهای بادرآمد متوسط وچه درکشورهای ثروتمند به یک اندازه صحیح است. همچنین این مورد چه درآفریقا وآسیا وچه درکارائیب وآمریکای لاتین به یک اندازه موثر بوده است .
قاطعیت درعمل ومصمم بودن رهبران سیاسی عامل اساسی والزامی است . موفقیت تایلند وسنگال واستان تامیل نادو درهند درفرونشاندن میزان شیوع HIV شاهدی براین گفته است .
موفقیت اوگاندا درمعکوس سازی جریان کامل اپیدمی شاهدی دیگر برادعای بالاست .
آنها شاخص های آلودگی دربین بزرگسالان را ازحدود ۱۴% درسالهای ابتدایی دهه ۱۹۹۰ به ۸% درسال ۲۰۰۰ آوردند.
سازمانهای غیر دولتی میتوانند نقش حیاتی در ادامه و پیشبرد برنامه های مبارزه با ایدز در جوامع داشته باشند . همانگونه که تا امروز نیز این سازمانها در این جهت از هیچ تلاشی فروگذار نکرده اند.
این سازمانها از ویژگی هایی برخوردارند که آنان را از سازمانهای دولتی متمایز مینماید.اهم این ویژگی ها به شرح زیر است:
۱. این سازمانها عموماً بر اساس اهداف اجتماعی و رسالتهای بشر دوستانه تشکیل میگردند. بنا بر این انساندوستانه هستند.
۲. این سازمانها صرفاً براساس نیازهای جوامع خود تشکیل گردیده اند. بنا بر این بومی هستند.
۳. دسترسی و امکان ارتباط این سازمانها با اقشار مختلف و آسیب پذیر جامعه به مراتب بیشتر از ارگانهای رسمی است. بنا بر این برای نیازمندان قابل دسترس ترند.
۴. به مراتب این سازمانها از انعطاف پذیری بیشتری برای تغییر و پاسخگویی سریع به پیشآمد های جوامع خود بر خوردارند. بنا بر این انعطاف پذیر و مبرا از بوروکراسی اداری هستند۵. سازمانهای غیر دولتی دارای تنوع فعالیت هستند.
در ده سال گذشته تعداد و انواع متعددی از سازمانهای غیر دولتی در امر HIV/AIDS درگیر شده اند .این سازمانها دارای طیف وسیعی از اهداف از جمله اجتماعی، بشر دوستانه ، توسعه ای ، بهداشت باروری ، حقوق بشر ، علمی پژوهشی، و ... میباشند که هر یک به نوعی نقشی را در زمینه مقابله با ایدز به عهده گرفته اند.اما نباید فراموش کنیم که سازمانهای غیر دولتی دچار کاستی هایی نیز هستند که عبارتند از:
۱. اغلب دارای منابع محدود مالی و اعتباری هستند.
۲. نیاز به کسب مهارتهای فنی تخصصی دارند
۳. درزمینه های برنامه ریزی، پایش و ارزشیابی تجربه اندکی دارند.
۴. در زمینه تحول و توسعه سازمانی تجربه کافی ندارند.
ولی در هر حال برایند های قوت و ضعف این سازمانها، همگان را بر نقش حیاتی سازمانهای غیر دولتی در اجرای برنامه های اجتماعی خصوصاً کنترل و مقابله با آسیب های اجتماعی از جملهHIV/AIDS متقاعد نموده است و تجارب موفق جوامع درگیر در اجرای برنامه های جامع که سازمانهای غیر دولتی در طراحی واجرای آن مشارکت داشته اند ، دلیل این مدعا است.
فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر به عنوان یکی از بزرگترین و اثر گذار ترین سازمان های بین المللی غیر دولتی با تعیین اهداف مربوط به مقابله و پیشگیری از ایدز و مطابق با رسالتهای تسکین آلام بشری این شبکه جهانی و اعلام اولویت بر آن است تا با بسیج امکانات و حمایت همه جانبه سهم اثرگذار، این نهضت را در پاسخ به خطر اپیدمی ایدز مطابق با توانایی جمعیت های ملی در جهان فزونی بخشد. در سالهای اخیر همواره برنامه مقابله با شیوع HIV توسط فدراسیون بین المللی بعنوان یک اولویت و در استراتژی ۲۰۱۰ بعنوان یکی از برنامه های اصلی نهضت به جمعیت های ملی اعلام گردیده است.مشارکت فدراسیون بین المللی جمعیتهای هلال احمر و صلیب سرخ در مقابله با ایدز بر اساس اصول بنیادی این نهضت جهانی صورت میپذیرد. که برای تحقق این مشارکت در تخصیص منابع انسانی ، تجهیزاتی و مالی اهتمام داشته است. تا بتواند به رسالت های خود یعنی:
• ارایه حمایت های بشر دوستانه به افراد متاثر از ایدز بدون هر گونه تبعیض
• بسیج داوطلبان برای همکاری با دولت ها و سایر سازمانها درمقابله با ایدز
• همچنین آگاه سازی و ارایه خدمات پیشگیری به گروههای هدف به خصوص جوانان
دست یابد.
فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر شعار" زنان ، دختران HIV/AIDS " را برای این سال مورد توجه و تایید قرار داده است . در کشور ما سیاستهای مداخله جمعیت هلال احمر در امر مقابله با ایدز توسط بالاترین سطح و کمیته ای به رهبری رئیس جمعیت هلال احمر و عضویت روسای سازمانها و معاونتهای جمعیت تعیین می شود.
آموزش و اطلاع رسانی ، مشاوره و حمایت استراتژی های برگزیده جمعیت هلال احمر ایران در امر مشارکت در کنترل ایدز درکشورهستند.
دستآوردهای این جمعیت با برخورداری از ارتباط نزدیک با جوانان و داوطلبان که بستری مناسب را برای اجرای برنامه های آموزشی و مشاوره ای فراهم آورده است ،آموزش پیشگیری از HIV بیش از یک میلیون و هشتصد هزار نفراز جوانان و داوطلبان کشور طی دو سال گذشته است.آموزش ایدز ، راههای انتقال و پیشگیری این بیماری، درگروههای مرتبط با جمعیت هلال احمر بدین شرح است :
۱- آموزش جوانان: این آموزش در گروههای مختلف سنی، جنسی، شغلی بعنوان گروه در خطر بواسطه احتمال تجربه رفتارهای پرخطر توسط آموزش های سازمان جوانان هلال احمر به اجرا گذاشته میشود. قابل ذکر است که در حال حاضر جمعیت هلال احمر در ۱۹۲۸۰ مدرسه، کانون دانش آموزی و در ۴۶۰ دانشگاه و مدرسه آموزش عالی ، کانون دانشجویی ودارای ۳۸۰ مرکز امور جوانان در سطح کشور است
۲- آموزش امدادگران: امدادگران بعنوان گروه پرخطر بواسطه احتمال تماس با خون و ترشحات در فعالیتهای امدادی ، از طریق سازمان امداد و نجات آموزش لازم را دریافت میکنند.
۳- آموزش جامعه :اولیاء، مسئولین و داوطلبان بعنوان موثرترین گروهها در کاهش بدنامی و تبعیض و تسهیل کننده اجرای برنامه های کنترلی در جامعه ، از طریق سازمان داوطلبان آموزش لازم داده میشوند.
مراکز مشاوره ایدز واعتیاد جمعیت هلال احمر که تعداد آنها امروز درکشور ۲۲ مرکز است به ارایه خدمات مشاوره ای از جمله مشاوره وآزمایش داوطلبانه - مشاوره با گروههای در معرض خطر برای ساخت رفتار سالم و اجتناب از رفتارهای پرخطر و با گروههای پرخطر برای اصلاح رفتارها و ایجاد نگرش مثبت به زندگی، آینده و حس مسئولیت نسبت به خود، خانواده و جامعه ارایه میگردد.
حمایت از اقشار آسیب دیده و آسیب پذیر از HIV بویژه خانواده هایی که بعلت ایدز فاقد سرپرست هستند و کودکان و زنان آلوده در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و روانی از سال گذشته بصورت قانونمند توسط سازمان داوطلبان این جمیت تعریف و توسط واحد های استانی به اجرا درآمده است .
تنها در سال گذشته بودجه ای معادل ۶ میلیارد ریال از منابع اختصاصی این جمعیت به انجام فعالیت های مذکور که مرتبط با کنترل و پیشگیری HIV است تخصیص و هزینه گردیده است.
جمعیت هلال احمر به منظور تقویت توانایی ها وجلب حمایتهای فنی ومالی با بخش بهداشتی فدراسیون بین المللی صلیب سرخ وهلال احمر، و با هدف تبادل اطلاعات وتجربیات با دیگر جمعیتهای ملی خصوصا در سطح منطقه ارتباط مستمر دارد ، که فعالیت های این جمعیت تحت نظارت فنی آن فدراسیون قرار داشته وهمواره فدراسیون ضمن تایید ، برنامه های این جمعیت را به عنوان نمونه ای موفق به کشورهای منطقه معرفی نموده تا از این تجارب ارزنده الگو برداری نمایند .
بدون تردید جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در راستای اهداف خود یعنی تسکین آلام بشری ، حمایت از زندگی وسلامت انسانها و تلاش در جهت تامین حقوق واحترام انسانها، وتامین نیاز جامعه ، پیشرو جمعیتهای ملی منطقه خاور میانه و شمال آفریقا پیشگیری ومبارزه با ایدز را یکی از اولویتها ی برنامه ای وکاری خود تعریف کرده است. این جمعیت که یک سازمان غیر دولتی است بواسطه فعالیتهای موثر و گسترده، بهره گیری از منابع ، امکانات و پتانسیل موجود، بعنوان یکی از شرکای اصلی اقدامات ملی مبارزه با HIV در کشور محسوب میگردد و در برنامه استراتژیک ملی کنترل ایدز نیز نقش و جایگاه تعریف شده ای درکنار دیگر ارگانهای در گیر که عموما وزارتخانه ها وسازمانهای دولتی می باشند را پذیرفته است.این جمعیت به عنوان بزرگترین و قدیمی ترین سازمان غیر دولتی در کشور ما که همواره در ارایه خدمات اجتماعی فعال و پیشرو بوده است و تا امروز با بهره گیری از امکانات داخلی به این مهم نیز پرداخته ، تنها جمعیت ملی درمنطقه MENA (منطقه خاور میاته و شمال آفریقا)است که با توجه به تجارب و توانایی های خود با حمایت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی توانسته است قول کمک ۱۰ میلیون دلاری Global Fund(صندوق جهانی کمک به پروژه های کنترل ایدز ، مالاریا وسل) را برای مبارزه با ایدز به خود اختصاص دهد تا با همکاری دیگر سازمانهای غیر دولتی در اجرای برنامه های کنترلی ایدز در جامعه در ابعاد وسیع تر ظاهر گردد.
همچنین جمعیت هلال احمر از شرکاء اصلی وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی و وزارت آموزش پرورش در دریافت کمک دیگری معادل ۱۵ میلیون دلاراز Global Fund(صندوق جهانی کمک به پروژه های کنترل ایدز ، سل و مالاریا ) برای مقابله با ایدز در کشور است .
بر اساس مطالب پیش گفت لازمه پاسخ جامع به تهدید HIV/AIDS ، بسیج عمومی است و همه ارکان جامعه و سازمانهای غیر دولتی باید در مراحل تعیین خط مشی، برنامه ریزی و اجرا سهیم و از کلیه منابع خود در این راستا بهره گیری نمایند و متقابلاً باید حمایت از سازمانهای غیر دولتی به عنوان یکی از شرکاء اصلی و یکی از استراتژی های کنترل همه گیری، مورد عنایت و اقدام سیاست گزاران جوامع باشد.

منبع : سایت جمعیت حلال احمر ایران
منبع : هفته نامه فصل نو