کتابی دیگر از آیت الله ضیاءآبادی

كتاب توسل نوشته محقق و عالم و مفسر قرآن كریم آیت الله ضیاءآبادی است كه كم و بیش با چهره این عالم بزرگوار مردم آشنا هستند. تفاسیری كه ایشان از آیات قرآن نموده اند شهرت وی را دوچندان كرده است.
كتاب حاضر مسئله توسل به انبیاء و اولیاء را كه از خصوصیات بارز تفكر شیعی است بررسی كرده و شبهاتی كه فرقه جدیدالتأسیس وهابیت در باب توسل و... را در مورد آن مطرح كرده ، به نحو مطلوب با دلایل قرآنی و روایی پاسخ گفته است. توسل در لغت به معنای اتخاذ وسیله برای نزدیك شدن به چیزی را گویند.
تردیدی نیست كه انسان برای تحصیل كمالات مقصوده خویش اعم از مادی و معنوی به غیر خود نیازمند است. هزاران موجود از نبات و حیوان باید دست به دست هم دهند تا آدمی بتواند در پرتو هستی آنها بخشی از كمبودهایش را برطرف و پاره ای از كمالات مادی یا معنوی اش را به دست آورد. این همان قانون توسل است كه یك واقعیت تكوینی و یك امر مسلم طبیعی است كه در نظام خلقت برقرار بوده و در همه جا مشهود و عیان است.نیل به هر كمال و بدست آوردن هر مطلوبی به حكم اصل طبیعت، در گرو اتخاذ «وسیله» است و موقوف به تحصیل «سبب» این همان معنای توسل است.نویسنده بر این اساس انكار اصل توسل را انكار اصلی از اصول مشهود عالم طبیعت و نادیده گرفتن قانونی از قوانین مسلم فطرت می داند.در قرآن نیز آیاتی وجود دارد كه به مسئله توسل پرداخته است. از جمله این آیه است: «ای كسانی كه ایمان آورده اید از خدا پروا نموده ودر سلوك به سوی او و برای نزدیك گشتن به او وسیله بجوئید و در راه او مجاهده نمائید باشد كه رستگار شوید.» مائده/۳۵
توسل از نظر روایات اهل تسنن نیز در این كتاب مورد بررسی قرار گرفته است و نیز روایات شیعه هم در مورد توسل بیان شده است.در بخش دوم كتاب حاضر شبهاتی كه فرقه وهابیت به برخی از عقاید شیعه و اهل تسنن وارد كرده اند مطرح شده است .فرقه وهابیت مسئله توسل و زیارت قبور پیامبر(ص) و اهل بیت و اولیاء و سلام كردن به آنها و... را شرك می داند و بر این اساس اقدام به تخریب بارگاه ائمه(ع) و... كرده است.در پاسخ به این شبهه توحید و اقسام آن و نیز شرك و اقسام آن را به خوبی با استناد و استدلال به آیات و روایات بیان كرده است. در این بخش كه اساس بحث توحید است قاعده سبب و مسبب مطرح شده و آمده است: «خداوند برای ایجاد هر موجود و آفرینش هر مخلوقی سببی خاص و واسطه ای مخصوص كه متناسب با آن مخلوق باشد در نظر گرفته و در نتیجه فعل واحد او در عین وحدت در مجالی اسباب و وسائط كثیره مجلای خواهد شد و آن وسائط و اسباب نیز در عین كثرت تجلیگاه فعل واحد او خواهند بود و این برهان عقلی در توحید در نظام الهی عین توسل است و توسل نیز عین توحید است.اگر شیعه معتقد است كه تربت پاك سید الشهداء(ع) شفابخش است به این معنی است كه خداوند قادر متعال این اثر را به آن تربت طیبه اعطا فرموده است چنان كه خاصیت رفع عطش و تشنگی را به آب داده است. به طور مسلم این عقیده شرك نیست.
معنای بدعت كه یكی دیگر از شبهاتی است كه این فرقه مطرح كرده در این بخش كتاب به خوبی بیان و پاسخ داده شده است.در بخش پایانی كتاب برخی از خاطرات جاسوس انگلیسی كه پایه و ریشه فرقه وهابیت را طرح ریزی كرده آمده است.چاپ پنجم این كتاب در سال ۱۳۸۴ با تیراژ ۲۰۰۰ توسط انتشارات بنیاد بعثت وارد بازار كتاب شده است.

سید هاشم خضری

منبع : روزنامه همشهری