چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا
شوخی با سینما
ابراهیم وحیدزاده كارگردانی كه سالهای سال است هر فیلمی كه ساخته فیلم كمدی بوده! تحفه‌ها (۱۳۶۶)، مجسمه (۱۳۷۱)، معادله (۱۳۷۲)، عشق فیلم (۱۳۸۱) و این روزها هم فیلم شام عروسی. فیلمی كه به قول اپراتور برنامه‌های سینما فیلمی كمدی خانوادگی است با بازی امین حیایی، نیكی كریمی، سیروس ابراهیم‌زاده و محمدرضا گلزار.
با كارگردان شام عروسی درباره سینمای كمدی ایران و فیلم آخرش در این گرمای تابستانی با دلایلی محكم به گفت‌وگو نشستیم.
● از سال ۱۳۶۶ كه فیلم تحفه‌ها ساخته شد تا به امروز كه فیلم شام عروسی را بر پرده سینماها دارید ، نزدیك به ۱۹ سال می‌گذرد و شما فقط فیلم كمدی ساخته‌اید. مثل اینكه همین سبك را برای كارتان در نظر گرفته‌اید؟
▪ در مورد آینده نمی‌توانم پیش‌بینی كنم چرا كه آدم با گذشت زمان و شرایطی كه پیش می‌آید شاید خواستار این شود كه حال و هوای دیگری را آزمایش كند ولی تا به امروز به دلیل اینكه كار طنز را دوست داشتم و احساس كردم در این زمینه تواناتر هستم و می‌توانم ادای مقصود كنم در این ژانر فعالیت كرده‌ام.
● در فیلم شام عروسی با موضوعات مختلفی روبرو هستیم، آنقدر كه تمركز تماشاگر از دست می‌رود. چرا باید مخاطب، نوع بیان شما را از این مسائل بپذیرد؟
▪ من آدمی از این جامعه هستم و جدا از جامعه قرار نگرفته‌ام. دردها، غم‌ها، شادی‌هایی كه جامعه با آن درگیر است مسائل من هم هست و طبیعتا حس مشتركی با آنها دارم و راه‌هایی را كه برای بیان مقصودم انتخاب می‌كنم و موضوعاتی را گزینش می‌كنم تا به كمك آنها فیلم بسازم جدا از خواست جامعه نیست.
كار كمدی فرقش با جوك و هجو این است كه ضمن خندان بستری برای بازگوكردن مسائل است و در واقع روایت به همراه سرگرمی است و مخاطب را به فكر وا می‌دارد. من وقتی در بیان این مسائل صادق باشم و مخاطب به قولی می‌بیند «جانا سخن از زبان ما می‌گویی» می‌تواند با داستان و قهرمان همذات‌پنداری كند و از كار استقبال می‌شود، فیلم دیده و حرف‌هایش شنیده می‌شد.
● در زمانی كه شام عروسی روی پرده است، فیلم‌های كمدی دیگری هم اكران شده‌اند. برگ برنده شما در مقابل آنها چیست؟
▪ در تمام این سالها من سعی كرده‌ام خودم را بالا بكشم و به آنچه سینمای متداول است نزدیك كنم. سینمایی كه مقوله قصه‌پردازی و درام‌گویی را فراموش می‌كند و قصه كمرنگ می‌شود و مثل درام‌های كلاسیك شروع و اوج و پایان ندارد، ولی لحظات مشخص خوش‌ساخت و مفرح و مجزایی دارد كه تداوم را در ذهن تماشاچی می‌سازد، مخاطب دیگر منفعل نیست و خط ارتباطی بین وقایع را خودش پیدا می‌كند و این شیوه هم ابداع من نیست و در كل سینمای جهان متداول است و من كه در این سینما متولد شده‌ام همواره خواسته‌ام خودم را به سینمای حرفه‌یی نزدیك كنم و یك گام به جلو بردارم.
● یكی از سكانس‌های فیلم، شوخی با فیلم آژانس شیشه‌یی است. مثل اینكه به آن فیلم ارادت دارید؟!
▪ شوخی كردن با مدیوم سینما چیز تازه‌یی نیست و سالهای سال است در سینما اتفاق می‌افتد، اتفاقا در كارهای قبلی من هم این عملكرد بوده است.
● اما تا به این حد گسترده؟! در واقع برداشت‌هایی از آژانس شیشه‌یی در ابتدا و اواسط و حتی انتهای فیلم هم دیده می‌شود.
▪ بله در واقع ما یك سكانس كامل از فیلم آژانس شیشه‌یی داریم و من از قبل به دنبال این قضیه بودم تا از مدیوم سینما در فیلم‌هایم بطور گسترده استفاده كنم چیزی كه در سینمای ما تجربه نشده بود و وقتی هم كه فیلمنامه آقای معادی را خواندم این قسمت فیلم آژانس شیشه‌یی در آن ذكر شده بود كه بسیار مورد توجه من قرار گرفت و احساس كردم چه اندازه با فكر من همخوانی دارد و این امكان را به وجود آورد كه با سینما شوخی كنم و اتفاقا خوبی ماجرا در این بود كه در ارتباط تنگاتنگ با قصه قرار گرفت و مساله رفتن و بلیت خریدن از آژانس و هدیه دادن به عروس و داماد هم در فیلم وجود داشت و من هم كاری كه كردم پیاده كردن این ایده به بهترین وجه امكان‌پذیر بود.
● در فیلم شام عروسی صحنه‌های بازسازی شده از دیگر فیلم‌ها را هم داریم.
▪ بله وقتی قرار شد با سینما شوخی كنیم به یك فیلم بسنده نكردیم و از فیلم‌هایی چون متریكس، اسپارتاكوس، گاو، حتی از قصه داش‌آكل هم استفاده كردیم.
● این رویه در موسیقی ساخته شده برای فیلم هم دنبال شده است.
▪ وقتی كار آماده شد و در اختیار آقای فریبرز لاچینی برای ساخت موسیقی قرار گرفت او هم تصمیم گرفت در موسیقی هم این حركت را دنبال كند و یكسری از موسیقی ایرانی و غیرایرانی مثل موسیقی سریال بالاتر از خطر، موسیقی‌های خارجی مثل تایتانیك، گلدنینگر، گاو و آژانس شیشه‌یی را هم مورد استفاده قرار دهد كه البته موسیقی‌های غیرایرانی با سازبندی ایرانی و موسیقی‌های ایرانی با سازبندی‌های غیرایرانی اجرا شد تا موسیقی در ضمن ایرانی بودن، فرنگی و در ضمن فرنگی نمودن، ایرانی باشد.
● فكر می‌كنید چقدر از این شوخی‌ها درك می‌شود؟
▪ نمی‌خواهم مقایسه كنم اما وقتی یك شعر كلاسیك مثل غزل حافظ خوانده می‌شود هر فردی به گونه‌یی از آن برداشت می‌كند، یكی با آن فال می‌گیرد، دیگری بار عاشقانه از آن می‌خواهد و فردی كه ادبیات را می‌شناسد اشارات در شعر و زیبایی‌شناسی بر این مطرح است اما فرد دیگری كه از دانش بیشتری برخوردار است انگیزه شاعر را حتی كشف می‌كند.
انتخاب بازیگری مثل امین حیایی برای این فیلم دور از ذهن نیست. به هرحال او مدعی است نقش‌های كمیك اجرا می‌كند اما حضور نیكی‌كریمی، محمدرضا گلزار و...
همه كارگردان‌ها هنگام ساخت یك فیلم شناسنامه‌یی برای هر كدام از شخصیت‌ها می‌سازند و شروع به تجزیه و تحلیل این بازیگرها از نظر سن، قد، چهره و میزان دانش آنها می‌كنند كه از چه خانواده‌یی هستند، چه گویشی و چه لحن بیانی دارند و وقتی بازیگری تمام خصوصیات را داشت برای نقش انتخاب می‌شود.
● بنابراین در این انتخاب‌ها گیشه را در نظر نگرفته‌اید؟
▪ محاسبات اینكه چه كسی گیشه بیشتری دارد، چه كسی با بودن در فیلم باعث فروش فیلم می‌شود یا نمی‌شود وجود دارد اما من كمتر تحت تاثیر این مقوله قرار می‌گیرم.
● ابراهیم وحیدزاده كارگردانی كه سالهای سال است ساخت فیلم‌های كمدی دغدغه‌اش بوده است چه نمره‌یی به سینمای كمدی ایران می‌دهد؟
▪ هنوز در جامعه ما، طنز و كمدی، جدی گرفته نمی‌شود و این سینما به عنوان سینمایی شناخته شده كه تنها جنبه تفنن را برای افرادی با بضاعت اندك دارد. تلقی‌یی كه از سینمای كمدی وجود دارد یك سینمای دست پایین است و آدم‌های فرهیخته از این سینما زیاد استقبال نكرده‌اند و طبیعتا وقتی استقبال این گروه كم می‌شود، سازندگان این سینما هم كمتر به سراغ این نوع سینما می‌آیند.
اما با همه كم لطفی‌هایی كه شده كسانی هستند كه عاشقانه سینمای كمدی را دنبال كنند و من فكر می‌كنم سینمای كمدی هم توانسته خود را آرام‌آرام بالا بكشد و همپای سینمای جدی بایستد.
● بالاخره نگفتید به سینمای كمدی چه نمره‌یی می‌دهید؟
▪ هر نمره‌یی كه سینمای جدی بگیرد، سینمای كمدی هم همان نمره را می‌گیرد، سینمای كمدی ما در حد و اندازه سینمای جدی ما است.
سارا جمال‌آبادی
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست