اثر مواد غذایی کربوهیدرات دار با گلایسمیک ایندیکس متفاوت روی کارایی ورزشکاران

● زمینه و اهداف:
قبلا نشان داده شده است که مصرف محلولهای کربوهیدرات دار قبل از شروع فعالیتهای ورزشی کارایی (performance) ورزشکاران را در ورزشهای استقامتی به مدت ۵-۴ ساعت به دلیل ثابت نگه داشتن گلوکز خون، افزایش میزان اکسیداسیون کربوهیدرات در حین ورزش و نیز سهیم بودن گلوکز مصرفی در متابولیسم انرژی در مراحل آخر ورزش افزایش می دهد. ولی تاثیر گلوکز مصرفی در کارایی ورزشکاران در ورزشهای شدید و بی هوازی (anaerobic) کوتاه مدت معلوم نشده است. هدف از این بررسی تاثیر مواد غذایی کربوهیدرات دار با گلایسمیک ایندیکس متفاوت بر کارایی ورزشکاران، تغییرات گلوکز خون و تغییرات تنفسی در حین ورزش بود.
● روش بررسی:
بدین منظور ۲۴ نفر از ورزشکاران انتخاب و به سه گروه تصادفی تقسیم شدند. به گروه اول نیم ساعت قبل از شروع ورزش یک لیوان آب آشامیدنی (به عنوان گروه شاهد)، به گروه دوم نیم ساعت قبل از شروع ورزش ۱.۵ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن گلوکز از محلول غلیظ گلوکز ۵۰ درصد به عنوان مواد قندی با گلایسمیک ایندیکس بالا و قند ساده و به گروه سوم یک ساعت قبل از شروع ورزش ۲.۶ گرم عدس به ازای هر کیلو وزن بدن به عنوان مواد قندی با گلایسمیک ایندیکس پایین داده شد. یک ربع قبل از شروع ورزش نمونه خونی پایه گرفته شد ورزشکاران روی دستگاه ارگواسپیرمتری در %۵۷-۷۱ Vo۲ maxو ۳۰۰-۲۵ وات ورزش کردند. در انتهای هر سه دقیقه ۲۵ وات به وات کاری اضافه شده و نمونه خونی گرفته می شد. اطلاعات به دست آمده را به وسیله برنامه های آماری Bartletê s Test, ANOVA, Kruskal Wallis, Tukeyê s Test آنالیز کردیم.
● یافته ها:
نتایج نشان داد که خستگی در گروه اول بعد از ۱.۹۸±۱۹.۳ دقیقه، گروه دوم بعد از ۶.۸۶ ±۲۲.۰۳ دقیقه و در گروه سوم پس از ۴.۲ ± ۲۰.۵ دقیقه مشاهده شد؛ به دلیل افزایش اسیدلاکتیک، افزایش احتمالی سروتونین و کاهش احتمالی کولین پلاسما در حین ورزش هیچ اختلاف معنی داری در کارکرد ورزشکاران در سه گروه مورد مطالعه مشاهده نشد. همچنین میزان تغییرات گلوکز خون، حجم اکسیژن برداشتی Vo۲ – kg, Eqco۲, Eqo۲, O۲ – Puls, Vo۲،تهویه دقیقه ای، تعداد ضربان قلب و وات کاری انجام شده در حین ورزش در سه گروه مورد مطالعه هیچ اختلاف معنی دار نداشت. تغییرات نسبی تنفسRespiratory Quotient (RQ) در p<۰.۰۵برای سه گروه مورد مطالعه از نظر آماری معنی دار بود و با افزایش شدت ورزش میزان RQ برای هر سه گروه افزایش یافت. تغییرات RQ مابین گروه اول و گروه سوم در p<۰.۰۵از نظر آماری معنی دار نبود، ولی تغییرات RQ مابین گروه اول و گروه دوم، گروه سوم و گروه دوم در p<۰.۰۵ از نظر آماری معنی دار بود. حجم دی اکسید کربن دفعی در حین ورزش برای هر سه گروه مورد مطالعه در p<۰.۰۵ از نظر آماری معنی دار بود و با افزایش شدت ورزش میزان دفع Co۲ بین گروه اول و گروه دوم در p<۰.۰۵ اختلاف معنی دار بود ولی میزان حجم دی اکسیدکربن دفعی مابین گروه اول و گروه سوم، گروه دوم در p<۰.۰۵ اختلاف معنی دار نبود.
● نتیجه گیری:
نتایج این تحقیق پیشنهاد می کند که مصرف مواد غذایی کربوهیدرات دار با شاخص گلایسمیک بالا قبل از ورزشهای کوتاه مدت و شدید و مصرف مواد غذایی کربوهیدرات دار با شاخص گلایسمیک پایین به دلیل جذب آهسته قبل از ورزشهای استقامتی طولانی مدت می تواند مفید باشد.

علی نعمتی کرکرق
غلام حسین اتحاد
محمد موذنی باویل علیا
سعید خامنه

منبع : پایگاه اطلاعات علمی