نگاهی بر تحولات اجتماعی در ایران و نقدی بر کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی

نویسنده : باقری‌فشخامی - محمدرضا
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۲/۱۰
رده دیویی : ۹۵۵.
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۳۶
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۵۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۹۱۲۸۰-۵-۰

نویسنده در کتاب حاضر, ضمن نقد دیدگاه‌های مولف کتاب 'جامعه‌شناسی نخبه‌کشی' تلاش می‌کند به طور مختصر علت تکامل انسان را توضیح دهد و با نگاهی به ابتدای تاریخ ایران و مروری کوتاه و گذرا به سیر تاریخ این کشور نشان دهد که جامعه ایرانی نخبه‌های خود را نمی‌کشد بلکه عوامل بیرونی, از جمله دست‌های پیدا و پنهان بیگانگان در نخبه‌کشی, نقش اساسی را برعهده داشته است .بدین ترتیب, نگارنده با توصیف اجمالی تاریخ و تحولات اجتماعی ایران, بر آن است, نقش سازنده جامعه ایرانی را بازگو سازد .در فصل اول کتاب شرایط انسان نخستین و اولین گام‌های تکامل با این مباحث توصیف می‌شود :چگونگی ساختن ابزار کار یا ابزار تولید انسان, پیدایش آتش, دامپروری, پیدایش مالکیت شخصی, قبیله, پیدایش بردگی, تقسیم اجتماعی کار, پیدایش دولت و عصر آهن .فصل دوم نگاهی است به پیشرفت‌های قوم ایرانی از نخستین دوره‌های تاریخی (پادشاهی مانا و مادها) تا ظهور اسلام و خاتمه دوران باستانی ایران .فصل سوم به دوره تسلط اعراب بر ایران و حکومت صفاریان مربوط می‌شود .اوضاع ایران از زمان قدرت‌گیری ترکان غزنوی تا یورش تیمور (شامل دوره‌های ترکان سلجوقی, اسماعیلیان, مغول, جنبش سربداران) موضوع فصل چهارم است .فصل پنجم دوره‌های صفویه, افشاریه و زندیه ; فصل ششم به دوره قاجاریه و وضعیت گروه‌های مختلف مردم به ویژه روستاییان و نظامیان اختصاص دارد .فصل هفتم نیز از انقلاب مشروطه تا پایان سلطنت قاجار را شامل می‌شود که در آن به مطالبی چون کشته شدن امین‌السلطان, استبداد صغیر محمدعلی شاه, جنبش تبریز, تصرف تهران, اولتیماتوم روس, قیام شیخ محمد خیابانی, جنبش جنگل, قیام کلنل محمدتقی خان پسیان و سرانجام سرنگونی قاجار و ظهور پهلوی و دوران سلطنت رضاشاه اشاره شده است .در آخرین فصل کتاب نیز از وقایع دهه 1320به ویژه نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران, نخست وزیری دکتر مصدق و کودتای 28مرداد 1332سخن به میان آمده است .