شیوع خرافه ای به نام دعانویسی

شاید شما هم بارها با دعانویس ها یا به اصطلا ح رمال هایی که در کوچه و خیابان پرسه می زنند و با سو»استفاده از احساسات مذهبی مردم آنها را فریب می دهند، برخورد کرده باشید. به تازگی این پدیده زشت چنان توسیع یافته که دعانویس ها برای خود مغازه ای دست وپا کرده و قدری به فعالیت هایشان وجهه پوشالی بخشیده اند. اما آیا واقعا آنها می توانند ضمن ادعای اشراف بر دین، آینده را پیش بینی کرده و افراد را در تصمیم گیری های روزمره شان یاری رسانند؟ طبق متون اسلا می تنها اولیای خاص خدا و آن هم به سبب ارتباط نزدیک با خداوند قادرند آینده را پیش بینی کرده و به اصطلا ح بر علم غیب آگاهی یابند و اولیای خدا نه تنها از اشراف برآینده در راه منافع شخصی استفاده نمی کردند، بلکه برای هدایت و راهنمایی ابنای بشر نیز هیچ چشم داشتی به خلق نداشتند. اما به طور قطع رمالی که برای نوشتن هر دعا ۲۰ هزار تومان می گیرد، نه می تواند اولیای خدا باشد و نه از مقربان درگاه او; و مطابق شرع اسلا م داعیه دعانویس مبنی بر پیشگویی و آینده نگری از طریق ارتباط معنوی با پروردگار، کفر محض است. اما چرا درکشوری که اسلا م دین اکثریت افراد جامعه محسوب می شود و قاعدتا باید مردم بر مسائل دینی اشراف داشته باشند، خرافات تا به این حد در لا یه های مختلف اجتماعی رسوخ پیدا می کند؟ به طور قطع یک پاسخ از هزاران پاسخش، کم کاری مروجان دینی در شناساندن دین حقیقی است. متولیان دینی باید آن گونه دین حقیقی را معرفی کنند که یک نو مسلمان نیز بتواند به راحتی یک مساله دینی را از یک مساله خرافی تمیز دهد.
اما متاسفانه در بیشتر موارد نه تنها چنین اتفاقی نمی افتد حتی گاه برخی از همین مبلغان، خود بر حجم خرافات می افزایند. (مانند اغراق های برخی از مداحان اهل بیت که حتی این موضوع با اعتراض جمعی از مراجع عظام تقلید مواجه شد.) دعانویسی و طالع بینی محصول حجیم تر شدن همین خرافات است.
دعانویس ها با تکیه بر پایگاه کاذب اجتماعی که کسب کرده اند و محبوبیتی که بین اقشار کم آگاه جامعه به دست آورده اند، لحظه لحظه با تحریف دین، توهین به مقدسات و کلا هبرداری از عموم، جیب هایشان را سرشارتر می کنند و هیچ نهادی هم مسوولیت برخورد با این جاعلا ن را بر عهده نمی گیرد.
متاسفانه دایره تاثیر دعانویس ها از مرز عوام نیز گذشته است وحتی ردپای آنها در برخی از محافل علمی و فرهنگی نیز دیده می شود. به طور مثال، شخصا دعانویسی را می شناسم که هر روز روبروی دانشگاهی بسیار معتبر، بساط خویش را پهن می کند و با چسباندن اعلا میه «طالع بینی ۵۰۰ تومان و دعانویسی با قیمت ویژه» به جذب مشتری می پردازد و تاسف بارتر این که برخی از دانشجویان همان دانشگاه نیز از مشتریان پروپاقرص دعانویس به حساب می آیند. استمداد چند جوان تحصیل کرده به دعا نویسی که نه به دین خالص آگاهی دارد و نه بر مشکلا ت جوانان، خبر از واقعیتی تلخ و ساری در زیر پوست شهر دارد. اما چرا واقعا باید ترویج موهومات هیچ حد و مرزی نشناسد و همه اقشار جامعه را مورد تهدید قرار دهد؟ قطعا یکی
از دلا یلش عدم فرهنگ سازی در این زمینه و کم کاری در آگاهی بخشیدن به اقشار جامعه برای تمیز دادن خرافه از دین و سره از ناسره باشد که قبلا هم به این موضوع اشاره کردیم. اما شاید یکی دیگر از پاسخ هایش، ساختار ضعیف رفاه اجتماعی باشد. اگر برای هر مشکلی مالی و غیر مالی که بر سر راه اقشار مختلف جامعه سبز می شود، راه حلی منطقی وجود داشته باشد و همچنین ساختار رفاهی جامعه نیز آنقدر مستحکم گردد که به طور کامل پاسخگوی نیازهای افراد و برطرف کردن مشکلا ت معیشتی شان باشد، دیگر برای دعا نویس کاری باقی نمی ماند که بخواهد انجام دهد و او نیزدر آن شرایط مثل همه دنبال یک شغل آبرومند می گردد. در حقیقت احساس خطر نکردن دولتمردان از اشاعه خرافات ونیز عدم اطلا ع رسانی دقیق و هوشیارانه درباب مسائل مذهبی، همچنین فقدان تمکن مالی اقشار ضعیف جامعه ازجمله
علت هایی هستند که معلولی مقدس نما به نام دعانویس پرورده اند و در این شرایط خطیر، بر دولتمردان است که با احترام قاطع، از حریم روانی، اجتماعی و دینی مردم محافظت کرده و اجازه ندهند هر اندیشه بیمار و ناصوابی اذهان جامعه را مسموم کند.

احمد صادقی تبار

منبع : روزنامه مردم سالاری