جمعه, ۱۶ آذر, ۱۴۰۳ / 6 December, 2024
مجله ویستا
ببرها می‌میرند
ببر به هوا می‌جهد و برگرده‌های گوزن فرو می‌افتد. در آن هنگام پنجه‌های سترگش را در پوست شكار فرو می‌كند و پیش از آنكه حیوان یارای كشیدن آهی از سر درد داشته باشد، گلوگاهش را در دندان‌های تیز و فولادین شكارچی می‌یابد.شكار و شكارچی به هم می‌پیچند. در كمتر از پلك زدنی به خاك افتاده و غلت و واغلت می‌زنند.چند ثانیه بعد، گربه بزرگ، گلوی شكار را بین دندان‌های خنجری گرفته و لای علف‌های بلند از نظر دور می‌شود. گوزن گاو پیكر، كنار آبگیر پشت نیزار تناول خواهد شد.بی‌تردید محبوبترین گربه دنیا در روزگار ما ببر است. یك نظرسنجی معتبر، اعلام می‌كند، شگفت‌انگیزترین گربه سان ببر نام دارد. شكارچی قهار وحش كه امروز خود شكار آدمیان است. ببر، با ناخن‌های ده سانتیمتری و نگاه‌های محكم و مقتدر بزرگترین گربه سان زمین رو به نابودی گذارده است.ویژگی‌های فیزیكی و اكولوژی رفتاری، این درنده بی‌چون و چرا را جذاب‌تر جلوه می‌دهد. گربه تمیز كه مدام تن به آب می‌زند و پاك شده در بیشه گام بر می‌دارد.ببر سه متری كه دم یك متری خویش را چون شلاق این طرف و آن طرف می‌برد روز به روز حضورش بین نیزارها كمتر می‌شود. هنگامی كه چست و چالاك عزم شكار می‌كرد، بیشه در سكوتی فرومی‌رفت كه گویا جشنی در راه است. لاشه‌خواران زیادی بر سر خوان گسترده ببر سیر می‌شدند.دیگر از ببر خزر خبری نمی‌رسد. ولی خرناسه‌های پر غرور این حیوان هنوز در بیشه‌های هند و درختزارهای شرق روسیه شنیده می‌شود. رژیم غذایی گربه عظیم‌الجثه، گوزن، گراز، بوفالوهای جوان، فیل‌های كوچكتر و دام‌های اهلی است. البته هرگاه گرسنگی آزرده خاطرش كند، از ماكیان )طاووس(، ماهی، سوسمار، مارمولك‌های بزرگ، قورباغه‌های بزرگ و تمساح نیز تغذیه می‌كند. در قرن گذشته نیز آدم‌های زیادی در هندوستان طعمه ببرهای آدمخوار شدند. هر ببر سالانه ۵۰ گوزن می‌خورد و وقتی زیستگاهش مورد تعرض و تهاجم آدمی قرار می‌گیرد و حیوان پیر شده و توانایی جست زدن‌های برق آسا را نداشته یا مصدوم باشد، انسان را از شانه گرفته و به زیر دندان می‌كشد.ببرها معمولاص قلمرو انفرادی برای خود بر می‌گزینند و با ادرار محیط گسترده دواری را به نشان عرصه تاخت و تاز بر وحش مشخا می‌كنند. وقتی با پنجه‌های سنگینش در بیشه و لای
بوته‌زارهای بزرگ گام بر می‌دارد، پرندگان و میمون‌ها خبر سررسیدن شكارچی بزرگ را فریاد می‌زنند.دوره حاملگی این گربه با هوش سه ماه و نیم است. توله‌ها هنگام تولد وزنی كمتر از یك و نیم كیلوگرم دارند. تا ۱۶ ۱۵ روز نخست چشمان توله‌ها بسته است. تا ۶ ماهگی شیر مادر می‌خورند و تا دو سالگی از او شكار كردن و ماهرخ رفتن را می‌آموزند. رابطه عاطفی در خانواده ببرها جذاب است. وقتی ببر پدر به شكار می‌رود و موفق نزد خانواده باز می‌گردد، غذا را برای بچه‌ها و همسرش وا می‌گذارد.پس از سیر شدن خانواده خود مشغول خوردن می‌شود. ببرهای مادر گاه به دخترانشان اجازه می‌دهند در قلمرو مادر بمانند. حداكثر عمر ببرها ۲۶ سال برآورد شده است.راه‌های قهوه‌یی، حنایی و سفید روی پوست ببر مانند اؤر انگشت انسان یك شاخصه منحصر به فرد قلمداد می‌شود و راهی است برای شناسایی حیوان. خال سفیدی پشت گوش ببرها وجود دارد كه هنگام شب چراغ راهنمای توله‌ها است تا رد یكدیگر را گم نكنند. برخی نیز بر این باورند كه این خال شبیه چشم است و باعث می‌شود، ببر از پشت مورد حمله قرار نگیرد.
آلت قتل تخریب زیستگاه و خرافه
رعد بیشه‌ها تحت تاؤیر عواملی به انقراض نزدیك می‌شود و این ماجرا دغدغه بسیاری از كارشناسان و دانشمندان را درباره حیات گربه باهوش دو چندان كرده و برنگرانی دوستداران طبیعت و وحش افزوده است.تخریب زیستگاه در تعرض به قلمرو ببر مهم‌ترین عامل اضمحلال زندگی حیوان به شمار می‌رود. در قرن نوزدهم بیش از ۱۰۰ هزار قلاده ببر در چرخه طبیعت زندگی می‌كرد كه اكنون تعداد ببرها به ۵ تا ۷ هزار قلاده رسیده است. پس از كاستن جمعیت ببرها، قاچاق ببر و شكار غیرقانونی آن روز به روز زیاد شد. بسیاری تفنگ بر دوش یا با ایجاد سر و صدا و جرگه كردن، گربه زیبای آرام را اسیر یا شكار كردند.دولت هندوستان نخستین زیستگاه ببرهای دنیا تعداد ببرهایش را بین ۳۵۰۰ تا ۳۷۰۰ قلاده اعلام كرده و برخی كارشناسان این رقم را غیر واقعی دانسته و تعداد ببرهای هند را كمتر از ۲۰۰ قلاده برآورد می‌كنند. قاچاق بی‌رویه و كمبود تمهیدات حفاظتی، امید بسیاری از حامیان طبیعت را نسبت به زندگی ببر كمرنگ كرده است.از سوی دیگر عقاید جوامع محلی در جنوب شرق آسیا، زندگی سلطان بیشه‌ها را دچار خدشه كرده است. مردم مالزی می‌گویند: «گردن بندهای مزین به ناخن ببر، بچه را از چشم زخم حفظ می‌كند و سبیل‌هایش دارای سمی مهلك است.» اندونزی‌ها باورشان بر ویژگی دارویی است و قوی‌ترین داروی نیرو بخش مردان را از ببر تهیه می‌كنند. هندوها و پاكستانی‌ها معتقدند، داروهای ببر می‌تواند به افرادی كه صاحب‌فرزند نمی‌شوند، كمك می‌كند. در خطه جنوب شرق آسیا،استخوان‌ها، چربی، جگر و دیگر اعضای بدن ببر،داروهای گرانقیمتی هستند كه در بازار سیاه دست به دست می‌شود. این عقاید نیز مقدمات شكار ببر را فراهم می‌كند. مهم‌تر از كشتار شكارچیان، قطع درختان است كه گربه بزرگ و مغرور را مجبور به عقب‌نشینی كرده و به نیستی سوق می‌دهد. آتش‌زدن جنگل نیز كاشانه ببر را ویران كرده و آواره‌اش می‌كند. گستره زندگی ببر بنگال از دامنه‌های رشته‌كوههای هیمالیا تا كیپ كومورین در چین، به‌جز مناطق صحرایی است.از خانواده ببر نژادهایی نیز در برمه، شبه جزیره مالی، سوماترا، جاوه و بالی وجود دارد. محل زندگی مورد علاقه رعد بیشه‌ها، بوته‌زارهای انبوه، علف‌های بلند، بوته‌های گز حاشیه رودخانه و مرداب و درختزارهای غان است. وضعیت حیات ببر در هندوستان نگران‌كننده است. در سال ۱۹۷۲ میلادی جمعیت ببرها ۱۸۷۲ قلاده برآورد شد كه نخست‌وزیر آن دوره، «ایندیرا گاندی» پروژه بزرگی را برای حفاظت از این گونه ارزشمند راه‌اندازی كرد. در سال ۱۹۷۳ میلادی، تا سال ۱۹۸۹،۲۷ پناهگاه به محل زیست ببرها اختصاص یافت.در این برهه جمعیت ببر تا هزار قلاده افزایش یافت. ولی از آغاز دهه ۹۰ به دلیل مدیریت ضعیف و فساد ماموران حفاظتی خانواده ببرهای هند كاهش پیدا كرد. تنها بین ماههای ژولای تا دسامبر سال ۲۰۰۴، ۱۸ قلاده ببر در پناهگاه ساریكا در ایالت راجستان شكار شده است. اكنون آمار رسمی دولت هند تعداد ببرهای این شبه‌قاره را ۳۶۲۴ قلاده اعلام می‌كند كه ۶۰ درصد ببرهای جهان است. طبق آخرین اخبار مربوط به ببرهای هند، سازمان حفاظت از گونه‌های وحش(CITES) كارایی دولت هند در حفاظت از ببر را بشدت مورد انتقاد قرار داد. سایتز ضمن هشدار به «مالموهان سینگ» در گزارش خود كمبود امكانات حفاظتی را دلیل عمده شكار ببر عنوان كرده است. این گزارش حاكی است محیط‌بانان و ماموران حفاظتی با چوبدستی در جنگل‌ها كشیك می‌دهند و آنان از عهده حفاظت از خود بر نمی‌آیند چه رسد به ببر.چندی پیش نیز روزنامه «ایشین ایج» چاپ دهلی، گزارشی مبنی بر مفقودیت ۴۱۱ ببر را ارایه كرد. ۵۹ قلاده از این تعداد به مرگ طبیعی از بین رفته و مابقی ناپدید مانده‌اند. پس از این گزارش «سینك» نخست‌وزیر هند، به پلیس دستور داد به ماجرای قاچاق ببر رسیدگی كند.ببرهای شكار شده را شكارچیان به قیمت ۱۵۰۰ دلار می‌فروشند. قاچاقچیان اعضا و تكه‌های بدن زیبای ببر را روی هم رفته حدود ۵۰ هزار دلار به فروش می‌رسانند.
مرگ بی‌صدای ببرهای آمور
روزانه سوداگران طبیعت با سلاح‌های گوناگون به دامان دشت رفته و به شكار ببر می‌پردازند. درمقابل این عده، واكنش‌های زیست‌محیطی وارد عمل شده و با قشونی از جنگلبانان،شكارچیان و نظامیان سابق چچن،افغان و حتی خمر سرخ به نمایندگی از طرفداران محیط‌زیست پا به كارزار تازه‌یی گذاشتند. پس از شبه قاره هند، سرزمین پهناور روسیه در مناطق شرقی زیستگاه ببرها است. ببرهای سیبری را آمور نیز می‌نامند. از اوایل دهه ۹۰ و فروپاشی كمونیسم، هرج‌و مرج سیاسی و اقتصادی شكل گرفت. بطوری كه آمار حكایت از شكار سالانه ۷۰ قلاده ببر داشت. در همین سال‌ها یك امریكایی به نام «استیوگلستر» موسسه Wild Aidرا بنیان نهاد. او در قالب همین موسسه و برای اغنای علاقه‌اش به محبوبترین گربه دنیا كمك‌های فنی ومالی زیادی ارایه كرد. یكی از برنامه‌های تدوین‌یافته گلستر، «ببر بازرسی» نام دارد. عده‌یی كه در ببر بازرسی مشغول فعالیتند، وظایفی چون پلیس محیط زیست را بر عهده دارند. «ببر بازرسی» یك برنامه دولتی است ولی تقریبا تمام منابع مالی آن توسط موسسات بین‌المللی حیات وحش تامین می شود. اكنون این پروژه دارای ۶ اكیپ گشت مقابله با شكار غیرقانونی در خاور دور و روسیه است.«آندر یورچنكو» سرهنگ سابق نیروهای ویژه ارتش روسیه در ۱۰ مایلی مرز چین در بندر اسلاویانكا سركشیك یكی از گشت‌های ببر بازرسی است. چندی پیش گشت آندره یك پوست ببر را از یكی از اعضای پارلمان محلی كشف و مصادره كرد. آندره نتوانست كشتار ببر توسط این ملاك را ؤابت كند. از پوست حیوان مشهود بود كه ببر به ضرب گلوله از پای درآمده ولی مدركی برای اؤبات نداشت. این مقام محلی با پرداخت ۵۰ دلار جریمه و بازگرداندن پوست به دولت همچنان در پست خود مشغول كار است. آندره از پوست مصادره شده به عنوان طعمه‌یی برای ردیابی مسیرهای قاچاق استفاده كرده.او یك دستگاه ردیابی در پوست سر نصب كرد.بدین ترتیب تیم آندره توانست پوست را تعقیب و نحوه خروج آن از روسیه را ردگیری كند. این عملیات سری با چند دوربین مخفی متعلق به برنامه مستند «قاچاق ببر» تولید شبكه بی‌بی‌سی فیلمبرداری شد. استیو گلستر، امریكایی ببردوست برنامه حفاظت مسلحانه از محیط زیست را به جنوب شرق آسیا تعمیم‌داده و از آغاز این برنامه‌ها جمعیت ببرها تثبیت شده است. دولت تایلند حمایت از ببرها را چندان مورد اعتنا قرار نداد و عملیات ط‌غؤ ط‌ف‌غذدر این كشور عقیم ماند. تا اینكه یك جنگلبان و یك شكارچی غیرمجاز در این كشور كشته شدند. پس از آن دولت تایلند سعی كرد تمهیداتی برای حفاظت از ببر ایجاد كند ولی از آنجا كه جریمه‌ها ناچیز است و تاؤیر بازدارنده‌یی ندارد، ماموران گشتی نیز هنوز اعتنای چندانی به انقراض گربه‌های بزرگ و زیبا ندارند.
ایمان مهدی‌زاده
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست