مبارزه با فرسایش آبی خاک در زمینهای زراعتی

مبارزه با فرسایش آبی خاک در زمینهای زراعتی / مبارزه با فرسایش در زراعتهای دیمی و آبی و باغ در مناطق کوهستانی :
از آنجا که آب در کشور ما کم است ، باید سعی شود تا سطح هایئی از مناطق کوهستانی که دارای خاک خوب و شیب مناسب و باران کافی است، به زیر زراعت دیمی برده میشود ، تا به این طریق نیاز به آب برای توسعه زراعتهای آبی کمتر گردد. اما چون شرایط در نواحی کوهستانی طوری است که بهره برداری از آن به صورت زراعت دیمی ، خاک را خیلی حساس میکند و در معرض فرسایش قرار میدهد و در برخی موارد حتی حاصلخیزی آن را نابود میکند ، باید زمینهایی را انتخاب کرد و روشهائی را بکار برد و محصولاتی را کاشت که از فرسایش بیش از حد خاک جلوگیری کند، زمینهایی که دارای شیب زیاد است ( بهتر است تاآنجا که امکان دارد زمینهائی که دارای شیب بیش از ۱۲ درصد میباشد) کاشته نشود. زمین را طوری شخم بشود که آب حاصل از بارندگی ، موجب فرسایش خاک آن نگردد. و خلاصه شخم بیموقع و لخت افتادن زمین ، موجبات فرسایش خاک را فراهم نکند، بنابراین زمین به موقع و با وسائل مناسب از این مناطق شخم بشود و حتی الامکان با کاشتن گیاهان مناسب، بویژه علوفه ای ( مانند یونجه دایمی) از بایر افتادن آن جلوگیری به عمل آید.
قسمتهایی از زمینهای مناطق کوهستانی که از زراعت آبی و ایجاد باغ ، مورد توجه قرار میگیرد، چنانچه بیش از حد برخوردار است، باید قبلا" با روش صحیح همان طوری که در مورد آبخیز داری ، توصیح دادیم ، سکو بندی بشود تا خطر فرسایش خاک از بین برود.
● بانکتهای مخصوص کشت و زرع یا نوعی بند سار:
در نقاطی که شیب زمین بالنسبه زیاد نیست( کمتر از ۲۰ درصد) امکان کشت و زرع وجود دارد، برای جلوگیری از فرسایش خاک به وسیله آب و همچنین ذهیره شدن آب در زمین ، بانکتهای مخصوصی بوجود میآورند که با بانکتهائی که شرح آها گذشت ، فرق دارد. این نوع بانکت ها ، که پشته های بسیار ضخیم و بلندی دارد ، وقتی آب برف و باران در آن جمع میشود ، به شکل استخرهعای خاکی کوچک به نظر می آید . این این نوع بانکت ها در اغلب نقاط حواشی کویر ها و بیابانهای ایران به « بند سار» معروف است و نوع کشتی که در آن انجام میشود به « کشت بند ساری » مشهور است. این بانکت ها یا بند سار ها را معمولا در پای کوهها بوجود می آورند . در داخل این بند سارها ، میتوان از انواع مختلف محصولات از قبیل گندم، جو، انگور، پنبه ، هندوانه کاشت. در حواشی کویر ها و بیابانهای ایران سه نوع محصول آخری را میکارند.
نوع و حجم این بانکت ها با بند های مخصوص زراعت ، نسبت به شرایط و امکانات محل ، بویژه شیب زمین و میزان بارندگی و غیره فرق میکند.
و در خاتمه لازم به تذکر است که تقویت خاکهای مناطق کوهستانی یا به طور کلی زمینهای شیب دار ، از لحاظ مواد آلی ، تاثیر بسزایی در جلوگیری از فرسایش خاک دارد.
بنابراین یکی از اقدامات ، باید این باشد که بخصوص خاک زمینهای خیلی شیب دار از لحاظ مواد آلی غنی گردد( از طریق تقویت پوشش گیاهی و در مواردی حتی دادن کود حیوانی ، و اعمال صحیح کاشت و برداشت)


عبادی - کارشناس خاکشناسی
منبع: http://www.ebadi.coo.ir

منبع : مطالب ارسال شده