بوسولفان BUSULFAN

▪ موارد مصرف‌:
بوسولفان‌ در درمان‌ لوسمی‌میلوسیتیك‌ مزمن‌ بكار می‌رود و در درمان‌لوسمی‌ میلوسیتیك‌ حاد نیز مصرف‌ شده‌است‌.
▪ مكانیسم‌ اثر:
بوسولفان‌ در چرخه‌ سلولی‌بطور غیر اختصاصی‌ عمل‌ و باالكیلاسیون‌ و اتصال‌ به‌ زنجیره‌ DNAباعث‌ مهار فعالیت‌ DNA می‌شود.
▪ فارماكوكینتیك‌:
بوسولفان‌ بطور كامل‌ ازمجرای‌ گوارش‌ جذب‌ می‌شود. متابولیسم‌آن‌ كبدی‌ و سریع‌ است‌ و پاسخ‌ بالینی‌ دارومعمولا ۱-۲ هفته‌ بعد از شروع‌ درمان‌ آغازمی‌شود. دفع‌ آن‌ كلیوی‌ و آهسته‌ و عمدتابصورت‌ متابولیت‌ است‌.
▪ هشدارها:
ـ اندازه‌گیری‌ هماتوكریت‌ وهموگلوبین‌ و شمارش‌ لكوسیت‌ قبل‌ ازشروع‌ و در فواصل‌ درمان‌ بدلیل‌ مهاردیررس‌ و شدید فعالیت‌ مغز استخوان‌ناشی‌ از بوسولفان‌، باید انجام‌ شود.
ـ بدلیل‌ اثرات‌ دیررس‌ دارو، به‌ محض‌مشاهده‌ اولین‌ علائم‌ كاهش‌ شدید وناگهانی‌ لكوسیتها (بخصوص‌گرانولوسیتها)، درمان‌ قطع‌ و یا مقدارمصرف‌ دارو كاهش‌ داده‌ شود تا از اثرات‌غیرقابل‌ برگشت‌ كاهش‌ فعالیت‌ مغزاستخوان‌ جلوگیری‌ شود.
ـ دارو می‌تواند باعث‌ دیسپلازی‌ سلولی‌در بسیاری‌ از بافتها مثل‌ ریه‌، عقده‌های‌لنفی‌، پانكراس‌، تیروئید، غده‌ فوق‌ كلیه‌، كبد،مغز استخوان‌، مثانه‌، پستان‌ و دهانه‌ رحم‌شود.
ـ با بروز اولین‌ علامت‌ فیبروز ریوی‌مصرف‌ دارو باید قطع‌ شود.
ـ مصرف‌ بوسولفان‌ به‌ تنهایی‌ منجر به‌مسمومیت‌ كبدی‌ نمی‌شود ولی‌ مصرف‌مداوم‌ آن‌ با تیوگوانین‌ باعث‌ بروز واریس‌مری‌ و آسیب‌ عملكرد كبد می‌شود. همچنین‌مقادیر مصرف‌ بالای‌ دارو باعث‌ بروزتشنج‌ می‌شود.
▪ عوارض‌ جانبی بوسولفان‌:
آنمی‌، لكوپنی‌ یا عفونت‌،ترومبوسیتوپنی‌، دیسپلازی‌ ریه‌، فیبروزریه‌، هیپراوریسمی‌ یا نفروپاتی‌ ناشی‌ از اسیداوریك‌، استئوماتیت‌، آمنوره‌ ومهار تخمدان‌ و سیاه‌ شدن‌ پوست‌ ازعوارض‌ جانبی‌ مهم‌ و نسبتا شایع‌ دارومی‌باشند.
▪ نكات‌ قابل‌ توصیه‌:
لكوپنی‌ معمولا ۱۰-۱۵روز پس‌ از درمان‌ بروز و تعدادگویچه‌های‌ سفید در روز ۱۱-۳۰ درمان‌ به‌حداقل‌ می‌رسد. این‌ كاهش‌ ممكنست‌ تا یك‌ماه‌ پس‌ از قطع‌ مصرف‌ دارو هم‌ ادامه‌داشته‌ باشد، ولی‌ معمولا طی‌ ۱۲-۲۰ هفته‌بهبود می‌یابد.
● مقدار مصرف‌:
▪ بزرگسالان‌:
در درمان‌ لوسمی‌ میلوسیتیك‌مزمن‌ ابتدا mg/m۲/day ۱/۸ یا ۰/۰۶ mg/m۲/day تا زمانی‌ كه‌ تعدادگویچه‌های‌ سفید كمتر از ۱۵۰۰۰ عدد در هر میلی‌متر مكعب‌ برسد، مصرف‌می‌شود. محدوده‌ معمول‌ مقدار مصرف‌۴-۸ mg/day است‌ ولی‌ ممكن‌ است‌ از۱-۱۲ mg/day تغییر كند. در شمارش‌ماهانه‌ زمانی‌ كه‌ تعداد گویچه‌های‌ سفید به‌۵۰۰۰۰ عدد در هر میلی‌متر مكعب‌ برسد،درمان‌ از سر گرفته‌ می‌شود. مقدارمصرف‌ نگهدارنده‌ mg/day ۱-۳ می‌باشد.مقدار مصرف‌ نگهدارنده‌ فقط در مواردی‌توصیه‌ می‌شود كه‌ بهبودی‌ بیمار بیشتر از۳ ماه‌ دوام‌ نیاورد.
▪ كودكان‌:
در لوسمی‌ میلوسیتیك‌ مزمن‌ ابتدا mg/kg/day ۰/۰۶-۰/۱۲ یا mg/m۲/day ۱/۸-۴/۶ تجویز می‌شود.مقدار مصرف‌ باید طوری‌ تنظیم‌ شود كه‌تعداد گویچه‌های‌ سفید تا حدود ۲۰۰۰۰عدد در هر میلی‌متر مكعب‌ خون‌ كاهش‌ یابدو در همین‌ سطح‌ بماند.
● اشكال‌ دارویی‌:
Tablet: ۲ mg

منبع : مرکز اطلاعات داروها و سموم وابسته به دانشکده داروسازی شهید بهشتی