کولیک نوزادان

ساعت از ۱۲ شب كمی‌گذشته است. فعلا دو شب است كه نورا بدون اینكه به ماشین‌سواری شبانه برای به خواب رفتن بپردازد، شب را به نیمه رسانده البته به همت مادرش كه تا این وقت شب بیدار بوده و راهش برده است. البته نورا هم تقصیری ندارد، دلش درد می‌كند. او هم چاره‌ای جز گریه كردن ندارد. این كولیك نوزادان هم برای والدین داستانی شده است.
دل درد و گریه‌های مداوم در همه بچه‌ها به صورت گاه به گاه و به دلایل مختلف اتفاق می‌افتد اما در این میان بچه‌هایی كه گریه‌های شدید و منظم دارند، به‌عنوان كولیك تشخیص داده می‌شوند. كولیك یا به قول عموم مردم قولنج نوزادی به مواردی اطلاق می‌شود كه گریه‌های منظم و مداوم كودك بین ۲ تا ۴ ساعت و حداقل ۵ روز در هفته طول می‌كشد. كولیك حدودا از هفته دوم یا سوم تولد شروع شده و به صورت خودبه خود در حدود هفته دوازدهم ناپدید می‌شود. كولیك مشكل شایعی بین نوزادان است كه حدودا ۲۰ درصد نوزادان آن را تجربه می‌كنند.
● نشانه‌هایش چیست؟
بچه‌هایی با درد كولیكی، گریه‌هایی جیغ مانند دارند. بعضی اوقات پاهای خود را جمع كرده و مشت‌هایشان را در حالت درد گره می‌كنند. حملات دل درد اغلب حول و حوش غروب هر روز آغاز می‌شود. این بچه‌ها تسكین ناپذیر هستند و والدین نمی‌توانند آنها را آرام كنند. گذشته از این گریه‌های پایدار، اغلب هیچ نشانه دیگری از بیماری وجود ندارد. اگر این گریه‌های شدید همراه با استفراغ، درد شكمی، تب، تورم شكم یا سایر نشانه‌های شدید باشد باید حتما و فورا به پزشك مراجعه كنند.
● خطرناك است؟
اگر چه والدین در اضطراب و تشویش به سر می‌برند اما به‌طور معمول این بچه‌ها در وضعیت سلامت هستند. رشد و تكامل آنها درست مشابه سایر بچه‌هاست. گاهی از اوقات بچه‌هایی كه از سایر مشكلات پزشكی رنج می‌برند، علایمی‌درست مشابه كولیك از خود نشان می‌دهند بنابراین بچه‌ای كه گریه‌های مداوم دارد باید از سوی متخصص اطفال معاینه شود تا سایر مشكلات جدی‌تر رد شود و طبیعی بودن مسیر رشد و تكامل بچه تایید شود. اگرچه كولیك یك مشكل پزشكی جدی نیست اما در خانواده ایجاد اضطراب می‌كند. گریه‌های شدید كودك می‌تواند به اعصاب والدین فشار وارد كرده و احساس بی‌كفایتی را در آنها ایجاد كند. در ایجاد كولیك نه كودك مقصر است و نه والدین.
مادران باید در هر فرصتی كه پیدا می‌كنند كمی‌ استراحت كرده و تمدد اعصاب كنند. بد نیست كه گاهی بچه را به یك پرستار یا فرد مطمئن دیگر سپرده و برای دیدن فیلم و صرف شام ساعاتی را بیرون از منزل گذرانده و تجدید قوا كند. این استراحت‌های كوتاه و مكرر می‌تواند كمك كند كه والدین با كولیك نوزاد سازگار شده و با صبر و شكیبایی بیشتری با آن برخورد كنند.
▪ درمان دارد؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای كولیك وجود ندارد. خوشبختانه به طور معمول این وضعیت در سه ماهگی ناپدید می‌شود.
▪ علتش معلوم است؟
هنوز دلیل واضحی برای كولیك شناخته نشده است. نظریات متعددی در مورد این دل‌درد‌ها وجود دارد. یك نظریه می‌گوید بچه‌ها گریه می‌كنند چون از فشار گاز داخل معده رنج می‌برند. آروغ زدن در طول شیرخوردن كودك و پس از آن، ممكن است گاز داخل معده را كاهش دهد. به علاوه برای شیرخوارانی كه از شیرخشك استفاده می‌كنند، شیشه‌هایی طراحی شده كه هوای كمتری وارد معده شود.
مادرانی كه نوزاد را با شیر خود تغذیه می‌كنند ممكن است متوجه شوند كه خوردن مواد غذایی نفاخ مانند كلم بروكلی، گل كلم، نخود و لوبیا، تخم مرغ، تربچه، پیاز و همین‌طور ادویه‌جات در شیرخوار ایجاد نفخ و دل پیچه می‌كند. بد نیست كه این مادران با پزشك خود در مورد رژیم غذایی‌شان مشاوره كنند. همچنین ممكن است نوزاد به نوع شیری كه مادر مصرف می‌كند، مركبات، شكلات، گوجه فرنگی، قهوه، غذاهای دریایی هم واكنش نشان دهد. برای امتحان واكنش به شیر بهتر است برای مدت دو تا سه هفته از مصرف لبنیات اجتناب كنید، اگر دل درد نوزاد كاهش پیدا كرد مشخص می‌شود كه به خانواده لبنیات حساسیت دارد و در این صورت می‌توانید شیر سویا را جایگزین شیر گاو كنید.
نظریه دیگر می‌گوید كولیك در اثر نابالغ بودن سیستم عصبی مركزی پدید می‌آید. بنابراین بچه‌ها ممكن است كه نسبت به محرك‌هایی مانند سرو صدا، نور و غیره واكنش شدید نشان دهند در حالی كه بچه‌های بزرگ‌تر یا افراد بزرگسال قادر هستند به راحتی خود را تطبیق دهند. در انتهای روز این بچه‌ها ممكن است در معرض احساس دل پیچه و زور قرار بگیرند كه در نتیجه برای مدتی طولانی گریه می‌كنند. در بعضی از بچه‌ها قرار گرفتن در جاهای ساكت و آرام می‌تواند كمك كننده باشد. از طرف دیگر اضطراب شدید پدر و مادر نیز می‌تواند موجب ایجاد كولیك شود. بچه‌ها ممكن است نگرانی پدر و مادر را حس كرده و مضطرب شوند و گریه را سر دهند. فهمیدن دلیل كولیك برای والدین مهم است چرا كه با دانستن علت راحت‌تر مشكل را حل می‌كنند.
در موارد نادر كولیك در بچه‌هایی كه شیرخشك می‌خورند ممكن است به دلیل آلرژی نسبت به پروتیین شیر گاو موجود در شیرخشك باشد، اگرچه همه بچه‌هایی كه كولیك دارند نسبت به پروتیین شیر گاو حساس نیستند. در این‌گونه موارد با تغییر نوع شیر مصرفی، دل‌درد از بین می‌رود. در این مورد حتما با پزشك متخصص اطفال مشورت كنید.

مریم فریدونی

منبع : روزنامه سلامت