از پرواز شماره‎ی ۱۵۴۹ درس بگیریم

هر گونه فرود اضطراری که پس از آن بتوان از طریق شنا کردن از محل دور شد، یک فرود خوب محسوب می‎شود. تمام صد و پنجاه و پنج مسافر و خدمه‎ی پرواز شماره‎ی ۱۵۴۹ خط هوایی ایالات متحده که به علت نقص موتورها ناچار به فرود اضطراری روی رودخانه‎ی «هادسون» شده بود، نجات یافتند و این سانحه تبدیل به نادرترین حادثه‎ای شد که تمام خطوط هوایی و NTSB با آن روبه‌رو شدند. فرود در آب - تلاش برای نشاندن هواپیما با روشی کنترل شده بر روی آب - و تصادف با آب - که به هیچ‎وجه کنترل شده نیست - جزو مشکلاتی هستند که مهندسانی که عملکرد، آئین‎نامه‎ها و خصوصیات امنیتی هواپیماها را مطالعه و طراحی می‎کنند و یا می‎سازند با آن روبه‌رو هستند.
پیش‎بینی این مطلب که یک هواپیما در تصادم و بعد از آن چه‎طور متوقف خواهد شد کار دشواری است. آیا سریعا" تکه ‎تکه و غرق می‎شود یا سالم می‎ماند و به اندازه‎ی کافی بر روی آب شناور باقی می‎ماند تا مسافرین از آن بیرون بروند؟
متغیرهایی مثل اندازه و جهت امواج، ارتفاع هواپیما و سرعتی که در آن فرود می‎آید، در شرایط مختلف، تفاوت‎های بسیاری دارد. «تاد کورتیس»، کارشناس امنیت پرواز می‎گوید: "این حادثه اطلاعات بسیاری را در اختیار ما قرار خواهد داد و می‎توانیم از آن درس بگیریم."
از زمانی‌که موتورهای پرواز ۱۵۴۹ از کار افتاد تا زمانی‌که با سطح آب تماس پیدا کرد، دو خلبان شش دقیقه وقت داشتند تا همان‌طور که هواپیماهای‌شان با موتورهای خاموش بر فراز نیویورک پرواز می‌کرد، تصمیم بگیرند و ظاهرا" گزینه‌ی فرود در آب بهترین انتخاب در آن شرایط بود.
در پرواز ۱۵۴۹ خلبانان ایرباس A۳۲۰ - خلبان «چلسی بی.سالنبرگر» و کمک خلبان «جفری اسکیلز» - بعد از این‌که روشن شد هر دو موتور هواپیما را از دست داده‎اند، تصمیم گرفتند بر روی رودخانه‎ی هادسون فرود بیایند. در واژه‎شناسی علم هوانوردی این نوع فرود را فرود هواپیمای آسیب‎دیده در آب و رها کردن آن تعریف می‌کنند و معمولا" در هواپیماهای جت اتفاقی نادر است. چنین اتفاقی فقط در سال ۱۹۶۳ رخ داده بود که طی آن یک Aero Flot Tupolov Tu ۱۲۴ که از «استونی» عازم «موسکو» بود توانست به طور صد در صد نجات یابد.
کورتیس می‌گوید: "تمام سوانح دیگر که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به حادثه‌ای که ۲۷ سال قبل در Air Florida واشنگتن اتفاق افتاد، ۸۰۰ TWA Flight و Egypt Air در سال ۱۹۹۹ اشاره کرد، همه مواردی بودند که هواپیما در آب افتاد اما فرود به هیچ‌وجه کنترل شده نبود." فرود در آب منجر به فوت سرنشینان نیز می‌شود. در سال ۱۹۷۰ یک پرواز خطوط هوایی ALM ناچار به فرود اضطراری روی آب شد که طی آن ۲۰ نفر از ۵۷ مسافر آن جان خود را از دست دادند؛ این هواپیما به علت بدی آب و هوا سه بار به باند نزدیک شد اما نتوانست فرود بیاید و در نتیجه‌ی تمام شدن سوخت، ناچار شد روی دریای «کارائیب» فرود بیاید، دلیل اصلی مرگ این افراد این بود که به مسافرین تذکر داده نشد تا کمربندهای‌شان را ببندند. در سال ۱۹۹۶ یکی از هواپیماهای خطوط هوایی اتیوپی ربوده شده بود و به علت تمام شدن سوخت ناچار شد تا بر فراز جزایر «کومورو» و روی اقیانوس فرود بیاید اما خلبان طی فرود در آب در حال مبارزه با هواپیمارباها بود و از میان ۱۷۲ نفر مسافر فقط ۴۵ نفر نجات یافتند.
طبق اظهارات «لارا براون» سخن‌گوی FAA خلبانان علاوه بر مطالعه‌ی شبیه‌سازی‌های کامپیوتری از فرود در آب باید آموزش‌هایی را نیز در شبیه‌سازی‌های پرواز بگذرانند البته روشن است که آن‌ها فرود در آب را در هواپیماهای واقعی امتحان نمی‌کنند.
فرود کنترل شده روی آب خطرناک‌تر از فرود اضطراری مشابه بر روی زمین است زیرا در فرود روی آب، پوسته‌ی آلومینیومی هواپیما در نقطه‌ی تصادم خم شده و فرود می‌رود و در نتیجه می‌تواند به مسافرین آسیب برساند.
اکثر هواپیماهای جدید کنترل‌هایی دارند که خلبان را قادر می‌سازد تمام هواکش‌ها را بسته و باعث شود تا هواپیما به روی آب شناور بماند. خلبانان آموزش می‌بینند تا در هنگام فرود اندکی جلوی هواپیما را بالا بیاورند البته این مقدار نباید آن‌قدر زیاد باشد که هواپیما محکم روی سطح برخورد کند و در اثر تماس ضربه بخورد. هم‌چنین آن‌ها باید تراز بال‌ها را نیز حفظ کنند تا امواج باعث نشود هواپیما در آب بچرخد یا از هم جدا شود.
از زمانی‌که موتورهای پرواز ۱۵۴۹ از کار افتاد تا زمانی‌که با سطح آب تماس پیدا کرد، دو خلبان شش دقیقه وقت داشتند تا همان‌طور که هواپیماهای‌شان با موتورهای خاموش بر فراز نیویورک پرواز می‌کرد، تصمیم بگیرند و ظاهرا" گزینه‌ی فرود در آب بهترین انتخاب در آن شرایط بود.
خلبانان آموزش دیده بودند تا هواپیما را به آرامی دقیقا" همان‌طور که روی زمین می‌نشیند بر روی آب فرود بیاورند - در این شرایط با توجه به این‌که بالاتر یا پایین‌تر از هزار فوت در حال پرواز هستند، فهرست بازبینی متفاوتی برای فرود در آب وجود دارد - پرواز ۱۵۴۹ در حدود ۳۰۰۰ فوت قرار داشت بنابراین سالنبرگر و اسکیلز فهرست بسیار کوتاه‌تری داشتند. کارشناسان اشاره کرده‌اند که یک فرود کنترل شده روی آب خطرناک‌تر از فرود اضطراری مشابه بر روی زمین است زیرا در فرود روی آب، پوسته‌ی آلومینیومی هواپیما در نقطه‌ی تصادم خم شده و فرود می‌رود و در نتیجه می‌تواند به مسافرین آسیب برساند اما در تصادم روی باند اغلب شکم هواپیما و ابزارهای فرود هستند که خرد می‌شوند و مقداری از ضربه را به خود می‌گیرند. در کل هواپیماها طوری طراحی شده‌اند تا بتوانند به مدت کافی بر روی اب شناور بمانند تا مسافرین از آن خارج شوند. در عمل خدمه کلا" حدود ۹۰ ثانیه فرصت دارند تا آن‌را تخلیه کنند.
هنوز بحث‌های بسیاری بر سر این مسئله وجود دارد که تصادف‌های آبی بهتر است یا زمینی. یک کارشناس در سال ۲۰۰۱ در مقاله‌ای در Time Economist اعلام کرده بود که هواپیماهای بزرگ هیچ‌گاه روی آب فرود اضطراری انجام نداده‌اند و با احتمال بالای مرگ و میر در واقع تجهیزات شناورکننده‌ی موجود در آن‌ها بی‌مصرف هستند. یکی از خلبانان خطوط هوایی و نویسنده‌ی ستون «از خلبان بپرسید» در Salon. Com به این ادعا پاسخ داده و در آن به تعدادی از جت‌هایی که روی آب فرود آمده و توانسته بودند عده‌ای از مسافران‌شان را نجات دهند، اشاره کرده بود: "هرگونه فرود بسیار خطرناک است زیرا احتمال دارد هواپیما معلق بزند، زیگزاگ حرکت کند و یا حتی از وسط نصف شود." اما ظاهرا" هنگامی‌که مجبور به فرود باشید هیچ‌جایی بهتر از یک رودخانه‌ی نسبتا" آرام در نزدیکی یک شهر بزرگ و جایی‌که با تجهیزات نجات فقط چند لحظه فاصله دارید، وجود ندارد.

منبع : علوی