گروه هشت و مشکلات جهانی

اجلاس کشورهای گروه هشت در شمال کشور ژاپن برگزار شد و رهبران کشورهای استرالیا، برزیل، چین، هند، اندونزی، مکزیک، کره جنوبی و آفریقای جنوبی نیز در کنار رهبران هشت کشور صنعتی جهان به عنوان میهمان حضور داشتند. مهمترین موضوعاتی که در این اجلاس مورد بررسی قرار گرفت تغییرات جوی و راهکارهای کنترل آن، ضعف اقتصاد جهانی در اثر کاهش نرخ رشد اقتصادی آمریکا و بحران اعتباری، افزایش قیمت مواد غذایی، رشد قیمت نفت و فراورده های نفتی در جهان بود. البته بسیاری از تحلیلگران بر این باورند سران کشورهای صنعتی نمی توانند در این اجلاس سه روزه به تمام مشکلات رسیدگی کنند و بحرانها را حل نمایند. به گزارش دیپلماسی ایران در این اجلاس بیست و دو رهبر کشور جهان شرکت کردند که هفت نفر از آنها روسای کشورهای آفریقایی بودند. روسای کشورهای تانزانیا، اتیوپی، آفریقای جنوبی، نیجریه، سنگال، غنا و الجزایر در زمره دعوت شدگان به این اجلاس قرار داشتند.
● تغییرات جوی
پیش از برگزاری اجلاس گروه هشت دیپلماتهایی از کشورهای صنعتی خواستار تجدید نظر در پروتکل کیوتو و جایگزین کردن آن با پروتکل جدیدی شدند. زیرا بر این باور بودند کنترل گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۱۲ میلادی (سال انقضای پروتکل کیوتو) امکان پذیر نیست. اما یاسوا فوکودا، نخست وزیر ژاپن، در روز هفدهم ژوئن سال ۲۰۰۸ میلادی در یک سخنرانی تاکید کرد در اجلاس کشورهای صنعتی هیچ توافقنامه جدیدی برای کاهش گازهای گلخانه ای در میان مدت انجام نخواهد شد. تلاش برای متقاعد کردن کشورهای صنعتی برای اجرای مراحل بعدی این توافقنامه های زیست محیطی در میان کشورهایی که بزرگترین آلاینده ها هستند بسیار زمانبر خواهد بود و به این زودی نمی توان به تغییر شرایط امید داشت. تا به امروز چهار کشور از مجموع هشت کشور صنعتی جهان متعهد شدند انتشار گازهای گلخانه ای خود را ۲۰ درصد کمتر کنند. این کشورها که آلمان، انگلیس، فرانسه و ایتالیا هستند متعهد شدند در صورتیکه دیگر کشورهای صنعتی نیز اقدام به کاهش تصاعد گاز دی اکسید کربن یا گازهای گلخانه ای کنند از میزان انتشار گاز از کارخانه های خود بیشتر از۳۰ درصد بکاهند. اما ایالات متحده آمریکا از اجرای این طرح سرباز زده است. این کشور بر این باور است کاهش انتشار گازهای گلخانه ای که در اثر کاهش حجم فعالیتهای صنعتی انجام می شود به اقتصاد این سرزمین آسیب وارد می کند. آمریکا معتقد است تا کشورهای چین و هند که بزرگترین اقتصادهای آسیا و بزرگترین کشورهای در حال توسعه جهان هستند به این پیمان نپیوندند نمی توان منتظر تغییرات قابل توجهی در وضعیت جوی دنیا بود. نخست وزیر کشور ژاپن در نظر دارد تحولات جوی و تلاش برای تغییر این شرایط را موضوع اصلی اجلاس قرار دهد. زیرا مهمترین کشورهای ایجاد کننده گازهای گلخانه ای همان کشورهایی هستند که در این اجلاس شرکت کرده اند. پژوهشگران محیط زیست از کشورهای گروه هشت خواستند تا طرح حذف تصاعد گازهای گلخانه ای را تا سال ۲۰۵۰ میلادی به تصویب برسانند.
قرار بر این است در اجلاس سال آینده میلادی در کپنهاگ در مورد توافقنامه یا پروتکل تازه ای که بعد از انقضای پروتکل کیوتو لازم الاجرا باشد مذاکره شود. ون هرناندز، یکی از فعالان محیط زیست، در این مورد می گوید: «کشورهای گروه هشت مسئولیت بزرگی در اصلاح شرایط جوی جهان دارند. یکی از راههای کاهش تصاعد گازهای گلخانه ای توسعه استفاده از انرژی هسته ای برای تولید انرژی است. » وی تاکید کرد کشورهای گروه صنعتی باید به کشورهای در حال توسعه کمک کنند تا کارخانه های تولید انرژی هسته ای را احداث کنند و مانع از بهره گیری از منابع انرژی فسیلی و تصاعد گازهای گلخانه ای شوند.»
● افزایش قیمت مواد غذایی
در این اجلاس در مورد رشد قیمت مواد غذایی در جهان نیز صحبت شد. اتحادیه اروپا به رهبری گوردون براون، نخست وزیر انگلیس، برنامه هایی برای کاهش قیمت مواد غذایی و از میان رفتن بحران کنونی در عرصه غذایی جهان ارائه داده است. طبق این برنامه پیشنهادی براون کمیسیون اروپا یک میلیارد یورو برای کمک به کشاورزان فقیر کشورهای در حال توسعه اختصاص خواهد داد. بخشی از این کمک مالی به صورت یارانه به کشاورزان داده می شود تا بتوانند محصولات خود را با قیمت پایین تری به بازارهای جهانی عرضه کنند و در عین حال درآمد مناسبی هم بدست آورند. خوزه مانوئل ماروسو، نماینده کمیسیون اروپا در اجلاس گروه هشت، گفت: «این مبلغ به کشاورزان کمک می کند تا به بذرها و کودهای شیمیایی مختلفی که سبب ارتقای حجم تولید محصول و امنیت تولید می شود دسترسی داشته باشند. استفاده از این بذرها می تواند سبب کاهش آسیبهای محصولات تولیدی شود.» در این اجلاس در مورد ارایه کمک غذایی به کشورهای قاره آفریقا نیز صحبت می شود. سه سال قبل کشورهای صنعتی متعهد شدند کمک مالی برای تامین غذای فقرای قاره آفریقا را تا سال ۲۰۱۰ میلادی دو برابرکنند و به ۲۵ میلیارد دلار آمریکا برسانند. اما در ماه گذشته میلادی در گزارش توسعه آفریقا و کمکهای مالی به این قاره نوشته شد در صورت ادامه روند کنونی در ارائه کمک مالی به کشورهای قاره آفریقا، گروه هشت با کسری ۴۰ میلیارد دلاری در مقایسه با برنامه های این کمیسیون روبرو می شود و تحقق هدف امکان پذیر نخواهد بود.
● افزایش قیمت نفت و فراورده های نفتی
اجلاس کشورهای گروه هشت در شرایطی برگزار شد که قیمت هر بشکه نفت در بازارهای بین المللی به مرز ۱۴۵ دلار رسید و پیش بینی ها از رسیدن قیمت هر بشکه به مرز ۱۷۰ دلار حکایت می کند. در مورد دلایل رشد قیمت نفت نظرات مختلفی وجود دارد ولی یکی از مهمترین دلایل رشد قیمت را می توان بحران اعتباری در آمریکا و تنزل ارزش دلار در برابر دیگر واحدهای پول رایج دانست. از طرف دیگر بحران اقتصادی آمریکا و به دنبال آن احتمال تنزل نرخ رشد اقتصادی جهان در کنار افزایش تورم از دیگر دلایلی است که به رشد قیمت نفت در جهان دامن زده است. برخی از تحلیلگران تنشهای موجود در کشورهای نفت خیز خاورمیانه را یکی از عوامل بسیار مهم در افزایش قیمت نفت می دانند. درگیری های موجود در عراق و اختلاف غرب با ایران بر سر مساله هسته ای این کشور از عوامل دیگری است که به رشد قیمت نفت در جهان دامن زده است. همچنین تحریم های اقتصادی ایران که ادامه آن می تواند روی میزان تولید این کشور تاثیر بگذارد از مسایل دیگری است که بازار را به نشان دادن واکنش وا داشته است.

منبع : روزنامه ابرار