چگونه یاد بگیریم تا فراموش نکنیم

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چه عواملی بر یادگیری مؤثرند؟ همه ما دوست داریم مطلبی را با شور و شوق گوش بدهیم و یاد بگیریم و به زودی فراموش نکنیم.
در اینجا به برخی از نکات که در یادگیری بسیار مهم هستند؛ اشاره می‌کنیم.امید است با مطالعه دقیق و به کار بردن آنها بتوانید در امر تحصیل موفق‌تر از پیش باشید.
▪ یکی از عوامل مهم و مؤثر در یادگیری مطالب درسی، داشتن هدف و انگیزه قوی است.
▪ هر عمل آگاهانه‌ای لزوماً از یک انگیزه واقعی برخوردار است.
▪ مطالعه نیز باید از یک انگیزه برخوردار باشد. انگیزه تحصیل علم و دانش هرچه واقعی‌تر و قویتر باشد عمل یادگیری سریعتر و بهتر انجام می‌گیرد.
▪ افرادی که نمی‌دانند برای چه می‌خوانند، آنچه را که با زور به ذهن سپرده‌اند، خیلی زود فراموش می‌کنند، بنابراین قبل از هر مطالعه و یا تحصیل دانش، تعیین هدف لازم و ضروری است. پس هدف‌های خود را در تحصیل یا حتی زندگی فهرست کرده و سپس آنها براساس اهمیت درجه‌بندی کنید.
● انگیزه چیست؟
▪ انگیزه، حالات درونی فرد است که موجب تداوم رفتار تا رسیدن به هدف می‌شود. انگیزه ارتباط مستقیم با پیشرفت خود در تحصیل یا هر فعالیتی دارد.
▪ به همین علت علاوه بر آنکه انگیزه وسیله‌ای برای پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته می‌شود، گاهی از آن به عنوان هدف نیز نام برده می‌شود، زیرا با افزایش انگیزه، پیشرفت تحصیلی نیز پدید می‌آید.
▪ با افزایش انگیزه دانش‌آموزان می‌توان حداکثر بهره‌وری از هوش را گرفت.
▪ با وجود آنکه معلمان و مربیان مدارس در تغییر هوش و استعداد تحصیلی نقش چندانی ندارند، ولی می‌توانند در بالا بردن انگیزه دانش‌آموزان مفید واقع شوند.
انگیزه دو نوع است:
۱) انگیزه بیرونی
۲) انگیزه درونی
بیرونی: مانند تقویت‌کننده‌هایی چون تأیید، محبت، احترام، نمره و...درونی: از تقویت‌کننده‌های درونی می‌توان به رضایت خاطر و احساس خوب از یادگیری اشاره کرد.
به نظر شما چه عاملی موجب می‌شود که فردی در انجام کارها و وظایفش خودکار و خودجوش باشد؟
▪ آنچه که بیشتر موجب رفتار خودجوش می‌شود، انگیزه درونی است.
▪ هدف عمده و هنر یک دانش‌آموز، دانشجو در تحصیل و یا هر انسانی در زندگی این است که به‌تدریج از انگیزه های بیرونی به سمت انگیزه‌های درونی خود را هدایت کند.
▪ تفاوت اساسی افراد دارای انگیزه درونی با افراد دارای انگیزه بیرونی:
۱) افراد با انگیزه درونی احساس کفایت بیشتری در خود دارند و کمتر به دیگران اجازه می‌دهند که محرک رفتارشان شوند.
۲) این گروه از افراد (دانش‌آموزان) خود تعیین‌کننده رفتارها هستند.
۳) به خاطر کفایتی که در خود احساس می‌کنند، باور دارند که می‌توانند با رفتارشان بر محیط خود تأثیر بگذارند.
۴) این گروه از دانش‌آموزان با انگیزه درون‌گرا، تصورشان این است که موفقیت و عدم موفقیت در تحصیل به خاطر نحوه رفتار صحیح یا غلط خودشان است.
۵) دانش‌آموزان با انگیزه بیرونی، احساس بی‌کفایتی یا کفایت کم داشته و همواره تصور می‌کنند که موفقیت آنها تحت تأثیر عوامل محیطی نظیر: معلم و سؤالات سخت است. این گروه حتی اگر درس بخوانند باز هم موفقیت چندانی نخواهند داشت، چرا که اندک تلاش آنها به خاطر همان انگیزه های بیرونی، همچون فرار از تنبیه یا کسب خواسته معلم است.پس از مشخص کردن هدف و انگیزه کسب دانش و مطالعه، تمایل به یادگیری در شما ایجاد می‌شود و برای آنکه این تمایل فراموش نشود باید نیت و هدف خود را نسبت به یادگیری مطالب قوی کنید، زیرا ضعف در نیت باعث صورت نگرفتن عمل یادگیری است.

غلامرضا دهقانی ـ کارشناس مشاوره

منبع : روزنامه اطلاعات