اسطورە بیماری روانی

هدف من در این مقاله طرح این پرسش است که ” آیا چیزی به عنوان بیماری روانی وجود دارد؟ “ نشان خواهم داد که چنین چیزی وجود ندارد. ازآنجا که امروزه مفهوم بیماری روانی، کاربرد فراگیری دارد، به نظر می رسد که تحقیق در خصوص اینکه این واژه به چه طرقی به کار می رود دارای اهمیت و درخور توجه باشد. البته بیماری روانی به معنی واقعی کلمه یک ”چیز“ یا شیء فیزیکی نیست و از این رو فقط به همان صورت که مفاهیم نظری دیگر وجود دارند، می تواند ” وجود داشته باشد “. در حال حاضر تئوری های رایج، دست کم برای آنها که به آن باور دارند، دیر یا زود همچون”حقیقت های عینی“ ( یا ” واقعیت ها “ ) قلمداد می شوند. در دوره های تاریخی معین مفاهیم تبیین کننده ای مثل خدایان، ساحران و میکروارگانیسم‌ها نه تنها به عنوان نظریه ها بلکه به عنوان علل آشکارکثیری از وقایع به کار رفته اند. به نظر من، امروزه بیماری روانی به طور وسیع و با شیوهٔ نسبتاً مشابه علت بروز اتفاقات گوناگون تلقی می شود. برای یافتن راه چاره ای در خصوص بکار گیری فضل فروشانه مفهوم بیماری روانی، خواه به عنوان یک پدیده، نظریه یا یک علت واضح و آشکار، این سؤال را مطرح می کنیم: معنی اینکه گفته شود شخصی از لحاظ روانی بیمار است، چیست؟ نشان خواهم داد که بیماری روانی اسطوره ای است که کارکردی فریبنده دارد و از این جهت [تنها] موجب مطلوب تر شدن قرص تلخ تعارض های اخلاقی در روابط انسانی می شود.

علیرضا منصوری