نفوذ فناوری به زندگی مدرن

تصور اینکه روبه روی رایانه خود نشسته و با اتصال به شبکه اینترنت به نامزد مورد نظر رای دهید، در دنیای امروز زیاد دور از ذهن نیست اما اینکه چه زمانی می‌توان به این رویای شیرین و بسیار نزدیک رسید، بستگی به برنامه‌ریزی‌ها برای به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و ایجاد زیرساخت‌های مناسب توسط مسوولان دارد.
واقعا چه زمانی از‌ترددها،‌ترافیک، آلودگی صوتی و هوا و شلوغی خیابان‌ها می‌توان راحت شد ؟ روشن است که پاسخ به این پرسش ساده نیست چرا که نمی‌توان زمان خاصی را تعیین کرد و بدیهی است رسیدن به هر هدفی تنها و تنها نیاز به تلاش دارد و بس.
در سال‌های اخیر، پیشرفت تکنولوژی و الکترونیکی شدن مراکز و سازمان‌های دولتی و خصوصی، رشد قابل توجهی داشته است. سیستم‌های الکترونیکی مانند«دولت الکترونیکی»،«تجارت الکترونیکی»،«شهر الکترونیکی»و اخیرا رای‌گیری الکترونیکی روز به روز در حال نفوذ به لایه‌های درونی زندگی روزمره مردم هستند و در عین حال تجربه نشان داده که الکترونیکی کردن قسمتی از امور یک سازمان، رشد کیفی مناسبی در روند کاری آن سازمان داشته است.
رای‌گیری الکترونیک یا e-voting یکی از روش‌های رو به رشد و در حال گسترش در برخی از کشورهاست، این نوع رای‌گیری یکی از روش‌های متنوع جمع‌آوری آرای عمومی‌است که به صورت الکترونیک انجام می‌شود که شامل شیوه‌های گوناگون نظیر رای‌گیری از طریق«کیوسک‌های مخابراتی»،«اینترنت»،«تلفن» و غیره است. بسیاری از کشورها سعی کرده‌اند در سطوح مختلف از سیستم‌های رای‌گیری الکترونیک استفاده کنند، شاید بارزترین آنها آمریکا باشد که هم در انتخابات اخیر این کشور و هم در انتخابات سال ۲۰۰۰، این سیستم‌ها را بکار برد همچنین در سال ۲۰۰۲بود که قانون کمک به رای دادن آمریکایی‌ها به تصویب رسید و به کارگیری وسایل رای‌گیری الکترونیک در تمام ایالت‌های این کشور اجباری شد.
کشورهای برزیل و هند نیز به این سیستم‌ها روی آورده‌اند ولی در نهایت و در آینده‌ای نزدیک به نظر می‌رسد که اکثر کشورها، در گوشه‌ای از ذهن‌شان به این موضوع فکر کنند و آن را به اجرا درآورند.
اما مهم‌ترین هدف الکترونیکی کردن امور چیست‌؟ و چرا باید کشورها به آن روی آورند‌؟ می‌توان به مواردی نظیر صرفه‌جویی در وقت مردم و همچنین کاهش هزینه‌های اجرایی سازمان‌های دولتی اشاره کرد که سیستم رای‌گیری الکترونیکی به عنوان زیرمجموعه دولت الکترونیکی، چنین هدفی را دنبال می‌کند.
روش‌های اتخاذ رای به صورت سنتی علاوه بر مزایای خاص خود، دارای معایب زیادی است که صرف وقت زیاد برای شمارش آرا، هزینه‌های کلان تشکیل ایستگاه‌های رای‌گیری و استخدام افراد از جمله این معایب هستند.
اما رای‌گیری الکترونیکی نیز دارای مشکلات خاصی است که بسیار مهم و جدی است، شاید مهم‌ترین مساله، امنیت جمع‌آوری، حفظ، انتقال و شمارش داده‌هاست که همچنان جزو چالش‌های آن به شمار می‌رود و نکته مهم دیگر، هزینه‌های راه‌اندازی، تجهیزات، آموزش و نظارت بر چنین سیستم عریض و طویلی است.
اکنون در کشور ما و همچنین بسیاری از کشورهای دیگر، امکانات فنی رای‌گیری الکترونیک به طور کامل وجود ندارد و طبیعی است که راه‌اندازی چنین خدماتی، نیازمند سیاست‌گذاری صحیح، در نظر گرفتن امکانات و از همه مهم‌تر ضرورت آن است. همه می‌دانیم که در انتخابات قبلی و پیش رو، در حوزه‌های ستادی و همین‌طور در تبلیغات و سیستم‌های«اس.ام.اس» جای پای استفاده از تکنولوژی الکترونیک و اینترنت دیده می‌شود اما باید دید چه زمانی انتخابات به معنای واقعی در کشور الکترونیکی خواهد شد.
علی‌اکبر جلالی، استاد فناوری اطلاعات دانشگاه علم و صنعت ایران در خصوص انتخابات الکترونیکی می‌گوید: با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بحث رای‌گیری الکترونیکی در دنیای توسعه یافته به موضوعی عادی تبدیل شده است.
وی می‌افزاید: در کشور ما نیز به تدریج زمینه‌های دسترسی عامه مردم به اینترنت و شبکه‌های محلی در حال فراهم شدن است و در نتیجه مردم ایران انتظار دارند که در آینده نزدیک، بتوانند از سیستم رای‌گیری الکترونیکی استفاده کنند.
به گفته وی هم اکنون در بسیاری از شهرهای دنیا حتی برای موضوعات کوچک به صورت روزانه از مردم رای گرفته می‌شود بنابراین انتظار می‌رود که در انتخابات آتی بتوان در کشور از سیستم‌های الکترونیکی در انتخابات استفاده کرد.
جلالی ادامه داد: تبلیغات مجازی این روزها به شدت جریان دارد و تقریبا تمام نامزدهای مطرح، سایتی را برای تبلیغ خود در نظر گرفته‌اند.
استاد علوم ‌ارتباطات دانشگاه تهران نیز در این خصوص می‌گوید: رای‌گیری و انتخابات الکترونیکی سبب کاهش هزینه‌ها می‌شود. سعیدرضا عاملی می‌افزاید: انتخابات الکترونیکی سبب آسایش مردم، کاهش سوء‌استفاده، سرعت و بسیاری موارد دیگر است. وی در خصوص اینکه چگونه می‌توان برگزاری انتخابات الکترونیکی را محقق کرد، اظهار داشت: باید در کشور امکانات فنی، شهر مجازی و دولت الکترونیک ایجاد شود زیرا بدون این عوامل انتخابات به صورت الکترونیک امکان‌پذیر نیست، بنابراین تا رسیدن به این مقوله راه بسیاری در پیش است. وی که رییس موسسه مطالعات آمریکا و اروپای دانشگاه تهران است، تصریح کرد: جامعه‌ای می‌تواند امور خود را به صورت الکترونیکی انجام دهد که دسترسی به اینترنت با سرعت بالا برای عموم فراهم شود و همچنین توزیع کافیه نت‌ها در سطح شهر مناسب باشد. عاملی با اشاره به اینکه یکی دیگر از الزامات برای الکترونیکی شدن امور در کشور، فرهنگ‌سازی است، اظهار داشت: اکنون کاربران اینترنتی در کشور حدود هفت میلیون نفر هستند که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵رشد ۲۹۰۰درصدی داشته و بالاترین رشد خاورمیانه بوده است.
به عقیده وی، با این حال این تعداد کاربر تعداد بسیار کمی‌از جمعیت کشور را شامل می‌شود که برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات کافی نیست. عضو گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: زمانی می‌توان از انتخابات الکترونیکی صحبت کرد که تعداد کاربران اینترنتی بیش از این باشد. عاملی افزود: اکنون در جوامعی رای‌گیری به صورت الکترونیکی برگزار می‌شود که کاربران اینترنتی، ۶۹ درصد جمعیت آنها را شامل می‌شود. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه باید جامعه تک فضایی (واقعی) به جامعه دو فضایی (واقعی و مجازی) تبدیل شود، ادامه می‌دهد: شهروندان را می‌توان به تدریج با مقوله الکترونیکی شدن امور، آشنا کرد.
وی می‌گوید: برای شروع ابتدا باید انتخابات تلویزیونی را انجام داد به عنوان مثال نظر شهروندان را در مورد اتفاقاتی که در شهر رخ می‌دهد پرسید تا از طریق تلفن پاسخ خود را با گرفتن یک شماره و فشردن عددی که به معنای بلی یا خیر است، ارایه دهند.
عاملی اضافه می‌کند: مثلا با الزامی‌بودن ارایه کد ملی می‌توان انتخابات صحیح و قابل اعتمادی را به صورت الکترونیکی برگزار کرد.

منبع : روزنامه فناوران