سایر آثار تاریخی ، استان آذربایجان غربی

آثار خان دره‌سی : بنایی از سنگ یكپارچه است كه بین اهالی محل به قلعه شیرین و فرهاد معروف است و در نوع خود بی‌مانند است.
تپه‌ زیوه :‌ در روستای معروف زیوه محال مرگور در 50 كیلومتری ارومیه واقع است.
كلیسای آشوری‌ها : این كلیسا بین اهالی محل معروف به دیر است و در روستای دزگیر محال مرگور در 30 كیلومتری ارومیه واقع شده است.
آستانه : در روستای آهنگران واقع در دره نازلوچای كه منتهی می‌‌شود به محال «برادوست»، محلی جالب و تماشایی است كه بین اهالی به آستانه معروف است.
صخره سنگی گرد : بین روستاهای زیوه و نری، نزدیكی ده نصیرآباد و دوول صخره سنگی گردی است كه بر بالای آن تخته‌سنگی دیگر گذاشته‌اند كه اگر به آن مختصر تكانی دهند مانند منارجنبان معروف اصفهان مدتی به حركت درخواهد آمد.
كلیسای بالولان : این كلیسا در جنوب روستای ماوانه و شمال بالولان محال ترگور، واقع شده است. این كلیسا چند سال پیش تعمیر و پشت‌بام آن آسفالت شده است. در بالای در كلیسای مزبور سنگ سفیدی از سنگ آهكی وجود دارد كه روی آن حفره كم عمقی هست كه اشخاص نیت می‌كنند و قطعه سنگی را به آن می‌مالند كه گویا اگر برآورده شود، آن قطعه سنگ به آن لوح خواهد چسبید، والا خواهد افتاد.
غار هارون و مارون : واقع در محال «برادوست» در نزدیكی رودتپك.
صخره سنگی عظیم میرداوود : این سنگ در نزدیكی روستای كردنشین میرداوود در محال نازلوچای واقع شده است.
كلیسای قدیمی : واقع در روستای صورمانی.
امام‌زاده قریب حسن :‌ واقع در روستای آغاج.
چشمه‌ قریه تولكان : در جنب روستای بالانج.
زیارتگاه‌ مهدی القدم : در محل نوگچر ارومیه واقع است و اهالی شهر، روزهای پنج‌شنبه برای دادن نذورات به آنجا می‌روند.
كاروانسرا : در 24 كیلومتری غرب خوی قرار دارد كه با پلان متفرقه از سنگ ساخته شده و متعلق به دوره صفوی است.
كاروانسرا : در 41 كیلومتری غرب خوی قرار گرفته است با پلان متفرقه كه از خشت ساخته شده و متعلق به دوره قاجاریه است.
كاروانسرای جلفا : در جلفا با پلان متفرقه از آجر و سنگ ساخته شده و متعلق به دوره صفوی است.
صخره جداقیه : در قسمت شمالی شهر ماكو، كوهی است كه به صورت قطعه سنگ دیوار مانندی به طرف شهر متمایل شده است. این صخره سنگ عظیم به جداقیه موسوم است؛ در زلزله‌های متوالی شكافی در آن ایجاد و باعث وحشت اهالی شده است. زیرا اگر سنگ فرو افتد بیش از نصف خانه‌های شهر زیر آن ویران خواهند شد، ولی كارشناسانی كه آن را مورد بررسی قرار داده‌اند عقیده دارند كه این سنگ خود از بدایع طبیعی است و سال‌های سال در محل خود باقی خواهد ماند و آسیبی از آن متوجه اهالی و منازل آنان نخواهد شد.
برج بارو و كتیبه‌ساری‌قبه، معروف به قلعه قبان : در شمال شهر ماكو واقع شده است.
خرابه‌های انواع كلیساهای ارمنی‌نشین : واقع در دهات منطقه كه هنوز مطالعه نشده‌اند.
خرابه‌های قدیمی قزلو : واقع در قریه مخند از توابع شهرستان ماكو.
آثار و علائمی منقوش در سنگ : در قریه قزلجه قلعه قره‌قویون واقع شده است.
باغ دا‎غ‌باغی : در خوی واقع شده و از احداثات مرحوم شجا‌ع‌الدوله افشار قاسملو ارومی است.