دوشنبه, ۱۴ آبان, ۱۴۰۳ / 4 November, 2024
مجله ویستا
نقش مطبوعات در بسط دموکراسی ترکیه
از روزگار پیدایش جامعه ای که امروز ترکیه نامیده می شود، این کشور به القاب و عناوین مختلفی نامیده شده است. از « سرزمین سلاطین با شکوه شاخ زرین » گرفته تا « مرد بیمار اروپا » و این روز ها « قبرستان احزاب سیاسی ». اما به باور برخی ناظران خارجی، عنوان « خاستگاه مطبوعات جسور و بی پروا » از همه زیبنده تر است.
به شهادت تاریخ مطبوعات ترکیه، هیچگاه عرصه فعالیت های فرهنگی و سیاسی این کشور، به ویژه در دوران جمهوریت، از روزنامه نگاران جسور و بی باک خالی نبوده است.
در دوران دموکراسی شکننده - سده گذشته -، به ویژه طی چهار کودتا و شبه کودتای نظامی، که حیات سیاسی و اجتماعی این کشور را به خشونت کشاند، قلمزنان مطبوعات در خط مقدم جبهه مدافعان راستین و پر توان دموکراسی بوده اند.
با پدید آمدن رسانه های الکترونیک، همچون رادیو، تلویزیون، کامپیوتر و اینترنت و گسترش مفهوم مطبوعات بر عرصه های وسیع تر اطلاع رسانی، قلمزنان این رسانه ( مدیا ) نیز با امکانات نو ظهور و بی مانند این وسایل ارتباطی، همچون امکان ارتباط متقابل با مخاطب ( اینتراکتیو ) ، در راه گسترش و اشاعه دموکراسی و جلب توده های وسیع مردم به اظهار نظر و مشارکت در مسائل اجتماعی، در موقعیت بی مانندی قرار گرفته اند.
اما در بحران کنونی ناشی از « چالش ایدئولوژیک میان سکولار ها و اسلامگرایان »، که هر دو طرف مدعی دفاع از دموکراسی هستند، رسانه های جمعی ترکیه، با همه امکانات مدرن و نوظهورشان، در موقعیتی دشوار قرار گرفته اند و به نظر می رسد به جای خط مقدم جبهه، این بار در میانه آن واقع شده اند.
دادستان کل ترکیه به استناد برخی گرایش های حزب حاکم ( عدالت و توسعه ) به سمت اسلامگرائی، که آن ها را خلاف اصول و موازین قانون اساسی و ارزش های بنیادین نظام لائیک کشور قلمداد کرده، از دادگاه قانون اساسی تقاضای انحلال آن حزب و محرومیت شماری از رهبرانش، از جمله عبدالله گل، رئیس جمهور و رجب طیب اردوغان، نخست وزیر، از فعالیت های سیاسی را کرده است.
حزب عدالت و توسعه در پاسخ می گوید:
« هیچیک از اقدامات ما غیر دموکراتیک نبوده است. هر کار کرده ایم با رعایت تمام معیار ها و موازین قانونی و قانونمدارانه و از هر نظر دموکراتیک بوده است. و همۀ این ها مورد تأئید اتحادیۀ اروپا و از شرائط عضویت ما در آن آتحادیه بوده است افزون بر آن این ما بودیم که تورم سه رقمی و لجام گسیختۀ میراث شما را به یک رقمی رساندیم و نتایج سیاست های ما در بخش های تولید و صنعت و رونق اقتصادی کشور را کسی نمی تواند انکار کند. ممنوعیت پوشش آزاد را که شما بر دختران دانشجوی ما تحمیل کرده بودید بر داشتیم. شما از کدام دموکراسی و قانون اساسی صحبت می کنید؟ همان قانون اساسی که آن را رژیم کودتائی سال ۱۹۸۰ نوشته ؟ اگر حزب ما منحل شود مطمئن باشید در یک انتخابات دیگر با آرای بیشتری به قدرت باز خواهیم گشت ».
از آن سو، سکولارها و طرفداران حزب جمهوری خواه، که از ادعانامه دادستان حمایت می کنند، حزب حاکم را به داشتن یک « هدف نهائی تغییر نطام سیاسی کشور » و تبدیل آن به کشوری اسلامی متهم می کنند و هر اقدام آن را « حرکت خزنده به سوی آن هدف نهائی » می دانند.
در این میان رسانه های " نوشتاری، دیداری و شنیداری " هم با توجه به حقانیت ظاهری استدلال طرفین و در نبود سندی مستند و قاطع در دست مدعیان، در موقعیت دشواری قرار گرفته اند.
از همین رو تحلیلگران و ستون نویسان صاحب نام روزنامه های بزرگ کشور، هر روز این شکاف بزرگ و ورطه عمیقی را که در جامعه پیش آمده است، از دیدگاه های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند و با انتشار بی وقفه مصاحبه ها و نظر خواهی ها خوانندگان خود را در جریان آخرین تحولات این بحران و راستی ها و ناراستی های آن قرار می دهند.
در میان یکصد و چهل کانال تلویزیونی آن کشور، چهار کانال عمده، که از سوی مؤسسات بزرگ مطبوعاتی اداره می شوند، هر شب با دعوت از طیف وسیعی از صاحب نظران، دانشگاهیان و رجال علم و سیاست، و تشکیل میزگردها، و مهم تر از همه، شرکت دادن مستقیم مخاطبان، سعی می کنند بحران موجود را از جنبه های مختلف بررسی و راه های برون رفت از آن را جستجو کنند.
به هر حال و با توجه به میزان رشد بالای دموکراسی در آن کشور، که رسانه ها در احراز آن سهم بی چون و چرائی دارند، به احتمال بسیار، مردم ترکیه این بحران را به آرامی پشت سر خواهند گذاشت و در نهایت دموکراسی در این کشور پیروز خواهد شد.
نویسنده : غلامعلی لطیفی
منبع : دیپلماسی ایرانی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست