لجبازی بچه ها

لجبازی یکی از رفتارهای ناسازگاری است که معمولا از سن یک سالگی شروع می‌شود و در حدود ۲ تا ۳ سالگی به اوج خود می‌رسد.
بچه‌ها ممکن است حتی نسبت به آنچه دوست دارند هم‌ لجبازی و سرپیچی کنند. لجبازی در کودکان ممکن است به صورت سرپیچی از دستورات دیگران آسیب رساندن به خود (گریه کردن، فریاد کشیدن، گاز گرفتن، ناسزا گفتن، خودداری از خوردن غذا، کوبیدن مکرر پاها و سر به زمین) و یا حتی آسیب رساندن به دیگران و شکستن وسایل تظاهر کند.
چهار علت عمده برای لجباز شدن در کودکان وجود دارد.
۱) طبیعت کودک:
به نظر می‌رسد که طبیعت کودک بین یک تا ۳ سالگی او را تحریک می‌کند که خودش تصمیم بگیرد و در مقابل هر نوع فشاری از جانب دیگران مقاومت کند. اگر والدین کودک نیز افرادی باشند که بخواهند بر رفتار کودک تسلط پیدا کنند، در این صورت کودک ابتدا به صورت ارادی لجبازی می‌کند، ولی کم کم این رفتار را به صورت عادت تا سنین بزرگسالی ادامه خواهد داد.
۲) دخالت بیش از حد در کارهای کودک:
امر و نهی بیش از حد به کودک مخصوصا در سنینی که او برای کسب استقلال تلاش می‌کند، حالت شدید تضاد را به وجود می‌آورد و در نهایت منجر به لجبازی می‌شود.
۳) وادار کردن کودک به شتابزدگی در کارها:
معمولا اگر والدین یا مراقبان کودک فرصت کافی برای انجام بعضی از کارها را به کودک ندهند و کودک از نظر رشد و تکامل در مرحله‌ای باشد که نیازمند دقت و صرف وقت بیشتری است، این امر باعث عصبانیت کودک شده، به تدریج به ایجاد لجبازی و بیشتر شدن آن می‌انجامد.
۴) خستگی، گرسنگی و بیماری‌های جسمی:
معمولا کودکان بعد از فعالیت روزانه و خستگی ناشی از آن لجباز و بداخلاق می‌شوند. دیر غذا دادن به کودک گرسنه و یا وضع نامناسب جسمانی هم می‌تواند باعث لجبازی کودک شود.
● با کودکان لجباز چه کنیم ؟
▪ به کودکان استقلال عمل بدهید، چون آنها باید بتوانند به تنهایی خودشان را اداره کنند و امیال و آرزوهای مستقل داشته باشند.
▪ از دخالت بیش از حد در کارهای کودک بپرهیزید. زیرا سن کودک اقتضا می‌کند که دائما به اطراف بدود و تحرک داشته باشد.
▪ از وادار کردن کودکان به تعجیل در کارها اجتناب کنید.
▪ موقع غذا خوردن بدون اینکه به او اصرار کنید، بگذارید خودش غذایش را بخورد.
▪ احساساتش را به بازی نگیرید و او را به حساب آورید.
▪ و بالاخره به خاطر داشته باشید که شما یک فرد بزرگسال هستید و او یک کودک است. از تنبیه‌ها، سرزنش و پرخاشگری و لجبازی با کودک خودداری کنید.
● لجاجت در نوجوانان
در مورد نوجوانان شاید بهتر باشد واژه لجاجت را به جای لجبازی به کار بریم.
اگرچه لجاجت در نوجوانان ناراحت کننده و برای والدین ناخوشایند است، اما اگر این حس هدایت شود، می‌تواند در آینده فرزند شما نقشی مثبت داشته باشد. شما آسوده خاطر خواهید بود که وقتی کودکتان بزرگ شد منفعل و گوش به فرمان دیگران نخواهد بود.
● چند راه حل ساده برای کنترل لجاجت در نوجوانان
۱) تا جایی که ممکن است به فرزندتان دستور مستقیم ندهید، بلکه فرصت انتخاب‌های مختلف به او بدهید. خوبی این روش آن است که شما موارد انتخابی را کنترل می‌کنید و در هر حال هر انتخابی که او انجام دهد، مورد رضایت شماست و این امکان انتخاب، فرزندتان را که تشنه استقلال و خودگردان بودن است راضی می‌کند.
در حقیقت این یک بازی برنده برنده است. برای مثال به او نگویید که: «همین الان اتاقت را تمیز کن». با این کار حتما با او وارد مشاجره خواهید شد. در عوض بگویید: «چه کاری را اول دوست داری انجام دهی؟ لباس‌هایت را در کمد بگذاری یا تختت را مرتب کنی؟» یا اینکه «دوست داری چه موقع تمیز کردن اتاقت را شروع کنی قبل از غذا یا بعد از غذا؟»
۲) احساس مالکیت و استقلال خوشایندترین احساس برای نوجوانان است. پس اجازه دهید فرزندتان در تصمیم‌گیری مشارکت داشته باشد. نظر او را بپرسید تا در مورد تصمیم‌گیری «احساس مالکیت» کند. مثلا بگویید: «فکر می‌کنی بهترین راه برای مرتب کردن این وسایل ورزشی چیست؟»
۳) بچه‌های لجوج در مورد درست و اشتباه بودن افکار و اعمالشان بسیار سرسخت هستند، اگر به نتیجه‌ای برسند حس می‌کنند که باید از آن دفاع کنند. شما هر چه سخت‌تر سعی کنید که آنها را متقاعد سازید، مخالفتشان قوی تری خواهد شد.
در چنین مواقعی ساده‌ترین راه برای جلب همکاری آنها این است که موقعیت آنها را تصدیق کنید و نشان دهید که احساساتشان را درک می‌کنید
۴) برنامه‌ای کاملا منظم برای فعالیت‌های روزمره تعیین کنید، هر چه این برنامه‌های منظم برای فرزندتان بیشتر به صورت عادت در آید، کمتر احتمال دارد که با رفتاری سرسختانه رو به رو شوید.

منبع : روزنامه تهران امروز