پرواز بر فراز آشیانه پرنده کربنی

● تلاش برای ساخت نسل جدید هواپیماهای بدون سرنشین خورشیدی
شاید زمانی که برادران رایت برای نخستین بار هواپیمایی با حداقل امکانات را به پرواز درآوردند، تصور نمی کردند کمتر از یک قرن دیگر، هواپیمایی با انرژی خورشیدی، بتواند چندین روز در آسمان پرواز کند. هواپیمای زیفر - ۶، هواپیمای بدون سرنشین، با انرژی خورشیدی، ساخت کشور انگلیس در نخستین پرواز بلندمدت خود توانست سه شبانه روز، بی وقفه پرواز کند و رکورد جدیدی را برای پرواز این نوع هواپیماها به ثبت برساند. انرژی لازم برای پرواز این هواپیما توسط باتری های نوری تعبیه شده در بال این هواپیما تامین می شود. این هواپیما با هدف هدایت از راه دور سربازان در جنگ ها، به ارتش امریکا فروخته شده است. این هواپیما می تواند مانند یک رادار، از مسافت ها بالای سطح زمین، مسیر حرکت سربازان را هدایت کند. از طرفی زیفر - ۶ می تواند به راحتی برای جمع آوری اطلاعات محرمانه و دیده بانی مورد استفاده قرار بگیرد. گریس کلر یکی از نیروهای ارشد ارتش و یکی از مدیران مرکز UAV انگلیس درباره این هواپیما می گوید؛ «مزیت عمده این هواپیما کاملاً مشخص است. برای هدایت ماهواره های تحقیقاتی، باید دائم پشت دستگاه نشست و آنها را هدایت کرد، علاوه بر اینکه هنگام شب، بازدهی این دستگاه ها به شدت کاهش می یابد. اما زیفر - ۶، می تواند بدون هدایت خاصی، تمام روز و حتی هنگام شب اطلاعات لازم را جمع آوری کند.»
● وقتی رکورد می شکند
آخرین هواپیمای ساخته شده بدون سرنشین، با انرژی خورشیدی، متعلق به ارتش امریکا یوما نام داشت. این هواپیما، پس از مدت کمی پرواز، در آریزونا به زمین نشست. اما زیفر - ۶ توانست ۸۲ ساعت و ۳۷ دقیقه بدون وقفه پرواز کند. این رکورد برای یک هواپیمای بدون سرنشین با سوخت خورشیدی، شگفت انگیز و بی نظیر است. اگر این هواپیما را روباتی بدون هدایتگر تصور کنیم، روبات ساخت امریکا موسوم به «گلوبال هاواک» در اولین حرکت خود توانست ۳۰ ساعت و ۲۴ دقیقه حرکت کند که این زمان در مقایسه با زیفر- ۶ زمان بسیار کمتری است، با توجه به اینکه سال گذشته زیفر- ۶ در پرواز آزمایشی خود توانست ۵۴ ساعت بی وقفه پرواز کند. کلر معتقد است؛ «زیفر- ۶ قابلیت نصب سیستم های عملیاتی را دارا است و این برنامه آتی سازنده های این هواپیما در سال آینده است.» وی در ادامه می گوید؛ «فقط یک گام دیگر برای تکمیل زیفر- ۶ باقی مانده است. تلاش می کنیم سیستم های امنیتی قوی را روی این هواپیما سوار کنیم تا بتوانیم ظرفیت جمع آوری اطلاعات این روبات- هواپیما را افزایش دهیم.»
● ظرفیت انرژی
این موفقیت، یعنی پرواز طولانی مدت هواپیمایی که انرژی آن از نور خورشید تامین می شود، متعلق به وزارت دفاع انگلیس است. زیفر- ۶ با وزن ۳۰ کیلوگرم به وسیله سیستم کنترل از راه دور توانست در ارتفاع ۱۸ کیلومتری زمین پرواز کند و سپس در قرارگاه ویژه خود فرود بیاید. این هواپیما ظرفیت حمل متوسط دو کیلوگرم بار را دارا است.

در نگاه اول ملخ هواپیمای زیفر- ۶ شبیه به هواپیماهایی است که برای حرکت به نیروی دست برای به حرکت درآوردن ملخ نیاز دارند؛ اما بال های پروازی ۱۸ متری آن نشان می دهد با جدیدترین تکنولوژی ساخت بشر روبه رو هستیم. در ساختار این هواپیما از فیبرهای کربنی فوق سبک استفاده شده است، علاوه بر اینکه ضخامت فیبرهای سیلیکونی نوری نامنظم این هواپیما، نازک تر از ضخامت یک برگ کاغذ است. همه این ساختارها روی بال های پروازی زیفر- ۶ نصب شده است. انرژی زیفر- ۶ برای پروازهای شبانه از طریق باتری های لیتیوم- سولفوری آن تامین می شود و روزها با نور آفتاب شارژ می شود. کلر درباره استفاده از باتری های لیتیوم- سولفوری می گوید؛ «یکی از دلایل پرواز طولانی مدت زیفر- ۶ استفاده از همین باتری های لیتیوم- سولفوری است که در مقایسه با باتری های پلیمری لیتیوم امکان ذخیره انرژی بیشتری دارند.»
● کرکس، فناوری آینده
یکی دیگر از ویژگی های زیفر - ۶، مقاومت زیاد این هواپیما در مقابل تغییرات دمایی است. به طوری که این هواپیما در مدت ۸۲ ساعت و ۳۷ دقیقه پرواز خود، توانست از گرمای ۴۵ درجه سانتیگراد در صحرای آریزونا تا ۷۰ درجه زیر صفر را تحمل کرده و در ارتفاع ۱۸ کیلومتری سطح زمین پرواز کند. مهندسان شرکت فاربونگ، سازنده هواپیمای زیفر - ۶، در حال مذاکره با شرکت امریکایی بوئینگ، برای ساخت نسل جدیدی از این هواپیماها موسوم به «کرکس» هستند. به نظر می رسد این طرح، یکی از بزرگ ترین طرح های ساخت هواپیما در تاریخ بشر باشد. مهم تر اینکه این هواپیما نیز نوری و با گنجایش حمل بار ۴۵۰ کیلو یا هزار پوند خواهد بود. طبق برآوردهای انجام شده اجرای این طرح به پنج سال زمان نیاز دارد.
www.bbc.co.uk
ترجمه؛ مهتاب خسروشاهی

منبع : روزنامه اعتماد