پیشنهادی برای قیمت بنزین

۱) تثبیت قیمت بنزین در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ عملا مانع از افزایش قیمت‌ها نشده و در نتیجه با احتساب متوسط مصرف روزانه به‌میزان ۷۲میلیون لیتر در سال‌های مذكور، مبلغ ۱۵۷۶۸میلیارد ریال درآمد دولت به‌حیطه وصول درنیامده است. در حقیقت دولت معادل رقم مزبور متضرر شده است.
۲) ادامه روند فعلی یعنی فروش بنزین از قرار هر لیتر ۱۰۰۰ ریال ادامه اشتباهات سال‌های قبل خواهد بود.
۳) افزایش تدریجی قیمت بنزین مثلا هر سال ۲۰۰ ریال یعنی در سال ۱۳۸۶ از قرار هر لیتر ۱۰۰۰ ریال و سال‌های بعد ۱۲۰۰ و ... با هدف واقعی نمودن قیمت بنزین فاصله زیادی خواهد داشت.
۴) تعیین قیمت بنزین از قرار هر لیتر ۸۰۰ یا ۱۰۰۰ ریال در حد سهمیه تعیین شده و فروش مازاد آن به قیمت مثلا ۳۰۰۰ یا ۴۰۰۰ ریال اثر تورمی شدید خواهد داشت چون قیمت‌ها بر اساس بنزین لیتری ۳۰۰۰ یا ۴۰۰۰ ریال تنظیم خواهد شد مضافا آنكه سهمیه‌بندی و دو نرخی شدن بنزین آثار سوء اجتماعی و اقتصادی خواهد داشت.
۵) تعیین قیمت بنزین از قرار هر لیتر ۸۰۰ یا ۱۰۰۰ ریال و تحویل آن صرفا در حد سهمیه به دارندگان اتومبیل‌های شخصی عملا امكان‌پذیر نیست و آثار مخرب اجتماعی و اقتصادی خواهد داشت و از طرفی هیچگاه قیمت واقعی بنزین تعیین نخواهد شد دولت به افراد نسبتا برخوردار از مواهب درآمد و ثروت سوبسید خواهد داد و مشكل قیمت بنزین هیچ وقت حل نخواهد شد.
پیشنهاد
از اول سال ۱۳۸۶ قیمت بنزین در جایگاه‌ها به مبلغ ۸۰۰ یا ۱۰۰۰ ریال (ترجیحا ۱۰۰۰ ریال) تعیین و عرضه گردد و علاوه بر آن معادل یك درصد (۱درصد) قیمت اتومبیل (براساس آخرین مدل) به عنوان مازاد قیمت بنزین وصول گردد.
تاكسی‌ها، اتومبیل‌های كرایه و اتومبیل‌هایی كه در طرح ساماندهی حمل و نقل عمومی قرار می‌گیرند از پرداخت یك درصد مذكور معاف گردند.
● شیوه‌های اجرایی
۱) قیمت اتومبیل‌ها براساس آخرین مدل توسط وزارت اموراقتصادی و دارایی هرسال اعلام گردد. این كار را وزارت مزبور هرسال برای وصول مالیات نقل و انتقال انجام می‌دهد.
۲) به دارندگان اتومبیل‌های شخصی (مشمول پرداخت یك‌درصد) تا پایان تیرماه سال ۱۳۸۶ فرصت داده شود كه مبلغ تعیین شده را بپردازند.
۳) از تاریخ انقضای مهلت تعیین شده با استفاده از كارت هوشمند سوخت به اتومبیل‌های شخصی كه یك‌درصد را پرداخت ننموده‌اند سوخت تحویل نگردد.
● مبانی تعیین یك‌درصد
مبلغ یك‌درصد قیمت اتومبیل براساس آخرین مدل،‌ برای مصارف متوسط سالانه ۲۰۰۰ لیتر برای هر اتومبیل در نظر گرفته شده است برای اینكه دارندگان اتومبیل تشویق نشوند حتما تا سقف ۲۰۰۰ لیتر در سال مصرف كنند می‌توان پیش‌بینی كرد اگر دارنده اتومبیل شخصی در سال كمتر از ۲۰۰۰ لیتر مصرف داشت یك‌درصد مابه‌التفاوت میزان مصرف‌شده تا سقف ۲۰۰۰ لیتر به عنوان اعتبار او منظور و در سال بعد معادل این مبلغ كمتر پرداخت كند.
البته یك‌درصد پیشنهاد و می‌شود میزان آن را براساس سیاست‌ها تعیین نمود. جدول پیوست، قیمت نهایی بنزین را برای اتومبیل‌ها، با قیمت‌های متفاوت نشان می‌دهد.
▪ مزایا و محاسن پیشنهاد:
۱) افزایش قیمت بنزین از مبلغ ۸۰۰ریال به ۱۰۰۰ریال اثر تورمی شدید نخواهد داشت و اگر مصرف روزانه به طور متوسط در سال ۱۳۸۶ به میزان ۸۰میلیون لیتر در نظر گرفته شود مبلغ ۵۸۴۰میلیارد ریال به خزانه دولت كمك خواهد شد.
۲) سوبسیدی كه تا به حال به مالكان خودروهای شخصی داده شده حذف می‌گردد.
۳) بنزین با یك قیمت در سراسر كشور از قرار هر لیتر ۸۰۰ یا ۱۰۰۰ریال عرضه خواهد شد و مساله بنزین‌فروشی و دو قیمتی و آثار مخرب اجتماعی و اقتصادی را دربرنخواهد داشت.
۴) قیمت نهایی بنزین به نسبت ارزش اتومبیل‌ها افزایش خواهد یافت.
۵) با وجود كارت هوشمند سوخت، اجرای این پیشنهاد ساده و كم‌هزینه خواهد بود.
۶) قیمت واقعی بنزین از مصرف‌كنندگان واقعی اخذ خواهد شد.
۷) مانع از سهمیه‌بندی و كنترل مصرف نخواهد شد.
۸) برای بهبود و گسترش حمل‌ونقل عمومی می‌توان كلیه وجوه حاصل از درامد در نتیجه این پیشنهاد را صرف حمل‌ونقل عمومی كرد تا از این طریق به اقشار آسیب پذیر كمك گردد.
۹) چنانچه فرض شود از متوسط مصرف روزانه بنزین ۸۰میلیون لیتر ۴۰میلیون لیتر را دارنده اتومبیل‌های شخصی مصرف كنند و به طور متوسط از قرار هر لیتر ۲۰۰۰ریال مازاد قیمت بر ماخذ یك‌درصد پیشنهادی وصول شود كل مبلغ در سال ۱۳۸۶ معادل ۲۹۲۰۰میلیارد ریال خواهد شد. یعنی تقریبا معادل مبلغی كه در بودجه سال ۱۳۸۶ برای واردات بنزین اعتبار در نظر گرفته شده است.
۱۰) چون مازاد قیمت بنزین از دارندگان اتومبیل‌های كرایه‌ای و تاكسی‌ها و اتومبیل‌هایی كه در طرح ساماندهی حمل‌ونقل قرار می‌گیرند وصول نمی‌شود در نتیجه قیمت‌های حمل‌ونقل و كرایه به دلیل قیمت بنزین افزایش نخواهند یافت و درحقیقت این مازاد قیمت برای ایجاد تورم خنثی است و آن آثار اجتماعی و اقتصادی را كه افزایش قیمت بنزین خواهد داشت، ایجاد نخواهد كرد. البته اظهارنظر در این مورد در صلاحیت اقتصاددانان و صاحبنظران می‌باشد.
▪ معایب پیشنهاد
این ایراد وارد است كه اتومبیل‌های شخصی با قیمت پایین ممكن است مصرف بنزین بیشتری داشته باشند و قیمت پایین‌تری پرداخت كنند. هدف آن است كه به این طبقات مساعدت گردد چون ممكن است آنها از اتومبیل‌های خود برای امور شغلی خود استفاده كنند. به هر حال با وجود مزایا و محاسن اجرای پیشنهاد، این ایراد شاید قابل اغماض باشد و یا برای آن هم چاره‌اندیشی گردد.
در پایان در صورت پذیرش كلیات می‌توان با استفاده از كارشناسان مربوط به ویژه كارشناسان محترم شركت نفت نسبت به اصلاح و تكمیل پیشنهاد ارائه شده اقدام نمود.

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد