مسجد جامع نهاوند ، نهاوند

این مسجد بر روی دامنه تپه‌ای مشرف بر شهر نهاوند، در سمت شمال میدان قیصریه واقع شده است. ارتفاع آن از كف شبستان نسبت به كف خیابان مجاور در حدود 5/5 متر است و برای دسترسی به آن باید حدود 25 پله را از كف میدان قیصریه پیمود تا به حیاط مسجد رسید.
بنا، طرحی مستطیل شكل دارد به طول تقریبی 17 متر، و عرض 12 متر و از سه فرش‌انداز تشكیل شده است. چهار ستون قطور، طاق و گنبد سقف مسجد را تحمل می‌كنند. ضخامت دیوارهای شرقی و غربی شبستان بیش از دیوارهای شمالی و جنوبی آن است. فرش‌انداز وسط از فرش‌انداز طرفین عریض‌تر است و با سه گنبد هم ارتفاع پوشیده شده است.
در ضلع شرقی دیوار شبستان سه پنجره مشرف به میدان قیصریه، داخل طاق‌نماهایی تعبیه شده‌اند و جلوی آن‌ها بالكن كم عرضی وجود دارد كه پشت‌بام مغازه‌های جلوی مسجد است. مصالح به كار رفته در بنای مسجد شامل آجر با ملاط گچ و خاك است.
مسجد دارای سه در ورودی است یكی به طرف بازار قدیمی كه از كف شبستان مسجد بالاتر است و دو تای دیگر نیز به طرف حیاط قدیمی مسجد باز می‌شوند.
مسجد از سادگی ویژ‌ه‌ای برخوردار است و هیچ آثار و نشانه‌ای از تزئیناتی مانند گچبری و كتیبه در جبهه داخلی و بیرونی آن دیده نمی‌شود. تنها تزئین مسجد كتیبه سنگی كوچكی به ابعاد 50×25 سانتی‌متر است كه مربوط به دوره‌ سلجوقیان است.
اطراف این كتیبه و بالای آن به خط كوفی جملات «لا اله الا اللّه» و «محمد رسول اللّه» نوشته شده است. بالای قوس محراب لوحه ‌سنگی كوچكی نصب شده است كه شامل تاریخ تعمیر مسجد در دوره‌ صفویه است به شرح زیر :

بسم‌الله الرحمن الرحیم
بو تراب آن ستوده صانــع كرد تعمیر مسجدِ جامــــع
سالِ تاریخِ آن به آخرِ ماه شود از نورِ حق دلش لامع
سنه 1161

این مسجد تاكنون به ثبت تاریخی نرسیده است امّا با توجه به قدمت بنا ثبت آن در زمره آثار تاریخی ضرورت دارد.