زنگها برای که به صدا در میآید

نظام جمهوری اسلامی ایران در بدو حیات خود با رای نزدیک به ۱۰۰ درصد انتخاب شد. آن موقع نوید یک جامعه دموکراتیک و مردمی کام ملت را شیرین کرد.یک جامعه دموکراتیک باید چند خصیصه مهم داشته باشد تا آن را دموکراتیک دانست. ارکان اصلی جوامع دموکراتیک را سه رکن اساسی تشکیل می دهد.
۱) مشارکت فعالانه شهروندان در فرآیند های اجتماعی .
۲)شفاف بودن کنش های حکومت.
۳)ساز وکارهایی با هدف پاسخگویی حاکمیت.
در جوامع دموکراتیک مطبوعات را نیز جزوارکان در نظر می گیرند و می گویند مطبوعات رکن چهارم دموکراسی است. هم اکنون این ارکان را در بستر تاریخ انقلاب مورد ارزیابی قرار می دهیم.
۱۰ مشارکت فعالانه شهروندان در فرآیندهای اجتماعی.
مشارکت فعال در یک حکومت دموکراتیک مستلزم دسترسی به اطلاعات و در نتیجه توانمندسازی مردم برا ی مشارکت در فرآیندهای سرنوشت ساز اجتماعی از قبیل انتخابات ریاست جمهوری می باشد. اما اگر این اطلاعات دور از حقیقت باشد یا اینکه با شبهه همراه باشد ویا اینکه اطلاعات در اختیار مردم قرار نگیرد به مرور زمان از میزان مشارکت حداکثری کاسته خواهد شد همچنان که با بررسی سیر تاریخی انتخابات در دوران ۳۰ ساله انقلاب اسلامی این کاهش کاملا محسوس بوده است. در زمان پیروزی انقلاب شکوهمند ایران، اطلاعات به درستی و با دقت زیاد و با حضور بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران به مردم می رسید و مردم نیز واکنش کاملا منطقی در قبال این روند حکومتی داشتند و با تمام توان در انتخابات شرکت می کردند ، اما به نظر می رسد هر چه از پیروزی انقلاب دور تر می شویم با کم شدن توجه دولت ها به حق دسترسی آزادانه مردم به اطلاعات مواجه هستیم که این خود باعث بی خبری مردم نسبت به اوضاع مملکت شده و مردم را نسبت به دولت حاکم بی اعتماد کرده که متعاقب آن مشارکت حداکثری مردم نیز کاهش یافته است.
۲) شفاف بودن کنش های حکومت.
بارزترین حالت شفافیت حکومت در قبال مردم دسترسی مردم به اطلاعات است وقبل از آن آگاهی از اطلاعاتی است که در سرنوشت مردم بسیار تاثیر گذاراست، اطلاعاتی که مردم بر پایه آن بهتر و درست تر بتوانند در مورد آینده خود به درستی تصمیم بگیرند و تصمیم خود را در مواقع لزوم به طور مثال در زمان انتخابات با مشارکت حداکثری به منصه ظهور بگذارند. هر قدر دسترسی به اطلاعات در جامعه دشوارتر باشد یعنی زمان بر و پر هزینه باشد به همان میزان از شفافیت کنش های حکومت کاسته شده و مردم در قبال آن از خود واکنش نشان می دهند که یکی از این واکنش ها می تواند عدم حضور در پای صندوق های رای باشد مخصوصا انتخابات ریاست جمهوری که از اهمیت زیادی در ابعاد ملی و فرا ملی برخوردار است. هر چه زمان لازم برای ارایه اطلاعات درست از طرف دولت با تاخیر انجام شود مردم به گمان وجود مشکل در ارایه اطلاعات از خود واکنش بیشتری نشان می دهند مخصوصا در زمان حاضر که مردم به ارایه اطلاعات به روز و درست در مورد دولت نیاز دارند تا بتوانند با رای به دولت حاضر ادامه کار آن را خواستار شوند و یا بخواهند دولت حاضر را تغییر دهند تا به اهداف مد نظر خود دست یابند. به نظر می رسد در سیر تاریخی انقلاب شفافیت حکومت ها در قبال مردم به دلیل بی علاقه بودن دولت ها در بروز اطلاعات شفاف به مردم کاهش یافته است چرا که مردم کمتر به دنبال کسب اطلاعات شفاف که از طرف دولت ارایه شده باشد می روند و در دسترس نبودن اطلاعات نیز به بی علاقه شدن مردم نسبت به وضعیت موجود حکومت می انجامد و شور آنها را نسبت به حس مسئولیت آنها نسبت به شرکت در انتخابات می کاهد و از آن مشارکت حداکثری کاسته می شود.
۳) ساز و کار های لازم برای پاسخگویی حکومت
لازمه پاسخگو بودن یک حکومت توجه کردن به آرا، نظرات و دغدغه های مردم و به کار بستن مسوولانه آنها و طراحی و اجرای سیاست هایی است که آن دغدغه ها و نگرانی ها را بر طرف کند و حکومت از این طریق بتواند اعتماد مردم را کسب کند. البته این مهم زمانی تحقق خواهد یافت که مردم در جریان اطلاعات مربوط به سیاست ها و عملکرد متخذه از طرف دولت باشند. آیا به نظر شما پاسخگویی دولت ها در سیر تاریخی انقلاب کاهش نیافته است اگر این وظیفه دولت ها به درستی به انجام رسیده است پس چرا دیگر از آن مشارکت مردم در عرصه انتخابات خبری نیست.
● تحقق دموکراسی در پرتو آزادی بیان و آزادی اطلاعات
ارتباط درونی بین آزادی بیان و آزادی اطلاعات منبعث از تاثیر بلا منازعی است که معیارهای حقوق بشر و آزادی های بنیادین انسانی از جمله دو آزادی مورد نظر ما در تحقق حکومت مردم سالارانه دارد. میان آزادی بیان و دموکراسی رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد چون آزادی بیان فقط در دموکراسی تحقق می یابد و دموکراسی نیز بدون آزادی بیان مفهوم خود را از دست می دهد چون حکومت های دموکراتیک هدف نهایی شان خدمت به انسان و حفظ حقوق و آزادی اوست در این میان آزادی بیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است چون وسیله ای است برای محقق ساختن دیگر حقوق افراد.حق مطلع بودن یا حق برخورداری از اطلاعات یکی از عناصر جدید آزادی بیان است همانطور که آزادی بیان مستلزم وجود دموکراسی است آزادی اطلاعات نیز جزو انفکاک ناپذیر از دموکراسی است آزادی بیان بدون پشتیبانی آزادی اطلاعات نمی تواند سهم موثری در تداوم حکومت داشته و دموکراسی باشد. در اینجا لازم است به یکی از مبانی فکری دموکراسی که بسیار حائز اهمیت است اشاره کنم و آن اصالت رضایت و قبول عامه است چون مشروعیت دموکراسی مبتنی بر عملکرد حکومت بر وفق خواست و رضایت مردم باید باشد چون دموکراسی بدون رضایت عمومی مردم ممکن نیست و مشروعیت ناشی از چنین رضایتی اساس دموکراسی را تشکیل می دهد. آنچه در این بخش گفته شد ایجاب می کند که اگر ما کشور خود را دارای حکومت مردم سالارانه می دانیم باید لمعه هایی از آنچه در این نوع حکومتها وجود دارد را به وضوح ببینیم. اگر ما ادعای وجود دموکراسی را در کشور خود داریم می بایست از آزادی بیان برخوردار باشیم و از آزادی اطلاعات در کشور بهره ببریم تا بتوانیم آزادانه و با آگاهی کامل از اوضاع کنونی کشور با میل و رغبت به پای صندوق های رای برویم و رای خود را اعلام کنیم. فقط در این صورت است که اصالت رضایت و قبول عامه در جامعه متبلور خواهد شد وگرنه ادعای وجود دموکراسی در کشور داشتن بدون وجود آثار عملی آن دردی از درد مردم دوا نمی کند.
موارد بالا به این دلیل ذکر گردیدکه برای دموکراتیزه کردن یک کشور به چندین فاکتور مهم نیاز است که از همه مهم تر وجود آزادی بیان و آزادی اطلاعات می باشد که در هر جامعه ای که دموکراتیک باشد تجلی این دو فاکتور را ما در حق رای و مشارکت حداکثری مردم می یابیم. چون ذات و هویت حکومتهای مردم سالار بر مبنای حق رای و مشارکت حد اکثری مردم بنا شده است وگرنه زمانی که مشارکتی در انتخابات وجود نداشته باشد آزادی بیان و اطلاعات چگونه می تواند در جامعه متبلور شود. کاندیداهای دوره دهم قبل از هر چیز باید به ارکان اصلی حکومت مردم سالارانه توجه داشته باشند و بر مبنای آن به چینش اهداف و برنامه های خود بپردازند. یعنی قبل از هر چیز به بیان شفاف و دور از فریب برنامه های خود در حوزه های مختلف دولت متشکله خود پرداخته و مردم را از طرق مختلف از برنامه های خود مطلع نماید که در این بخش وجود صداقت و شفافیت گفته ها بسیار مهم جلوه می کند کاندیداها از دادن قولهایی که در رسیدن به آنهاناتوان هستند پرهیز کنند حتی اگر از آنها مواردی خواسته شد که در توان آنها نبود صادقانه به مردم ناتوانی خود را اعلام کنند چون همین صداقت در گفتار باعث افزایش اعتماد مردم به آن کاندیدا می شود .کاندیداها از هم اکنون باید در حوزه برنامه ریزی خود به طور صادقانه پاسخگوی سوالات و ابهامات مردم در مورد برنامه های خود باشند تا بتوانند به ایجاد یک حکومت مردم سالار امیدوار باشند و مردم آنها را باور کنند. از هم اکنون به مردم اجازه دهند تا با احترام به آزادی بیان هر آنچه را که در حوزه های مختلف از آنها سوال دارند را بپرسند و اطلاعات خواسته شده توسط مردم از خود را صادقانه در اختیار مردم قرار دهند تا مردم بتوانند به درستی در مورد آینده خود تصمیم بگیرند.
اکنون نوبت مردم است تا با مشارکت حداکثری خود در پای صندوق های رای تبلور یک حکومت مردم سالار را به جهانیان نشان دهند و تصمیم بزرگی برای اداره مملکت خود بگیرند به نظر شما در پایان انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری زنگها برای که به صدا در خواهد آمد پس بمانیم استوار، رای دهیم با آگاهی و بینش کافی تا میوه مشارکت موثر خود را در انتخابات دهم بچشیم و چه شادی بخش است اگر این میوه شیرین باشد پس بیایید روز انتخابات کشورمان را در راه رسیدن به یک دولت مقتدر با رای خود یاری کنیم و نظام مقدس جمهوری اسلامی را سر بلندتر از قبل در عرصه فرا ملی به همه دنیا نشان دهیم . به امید آن روز بزرگ.

نویسنده : بهروز شهسواری

منبع : روزنامه مردم سالاری