یکشنبه, ۲۳ دی, ۱۴۰۳ / 12 January, 2025
مجله ویستا
زیان‌های میلیاردی بر بال هواپیماهای کهنه
نگارنده به یاد دارد که اوایل انقلاب و در زمان شهید رجایی رییس تدارکات وقت سپاه پاسداران که وزارت سپاه را هم بعدا بر عهده گرفت از آن شهید سوال کرده بود که قیمت یک رزمنده چقدر است و وقتی شهید رجایی گفته بود: رزمندگان و جان‌های آنها ارزشمند تر از هر رقم و عددی است وی درخواست کرده بود برای حفظ جان آنها مبلغی که برای خرید کلاه ایمنی رزمندگان است را به وی تخصیص دهند.
اکنون این نکته نیز مهم به نظر میرسد که آیا جان انسان‌ها و امنیت آنها در ناوگان هوایی و همچنین زمینی چه میزان ارزش دارد و آیا وقت آن نرسیده است که خط بطلانی منطقی و جدی بر عملکرد ناصحیح خریداران هواپیماهای دست ۲ و ۳ و غیر مطمئن کشیده شود و یا نسبت به استفاده از هواپیماهایی که سالیان سال عمر مفید آنها به پایان رسیده تجدید نظر شود.
بررسی‌های کارشناسی و علمی در هر حال تصمیم سازان و تصمیم گیران را به سوی خرید هواپیماهای مطمئن و مدرن هدایت می‌کند اما متاسفانه تحلیل‌های بودجه‌یی و اقتصادی معادله ناوگان هوایی کشور را در حوادث غیر عمد کرده است.
برای روشن شدن موضوع می‌توانیم از یک گزارش کارشناسی که به دولت‌های قبلی ارایه شده است استفاده کنیم،اگر چه مدیر ارایه کننده گزارش خود دچار دوگانگی بسیار فاجعه آمیز تصمیم گیری شده است و به مناسبت و فرصت دیگر علی‌رغم گزارش کارشناسی خود اقدام به خرید هواپیماهای غیر مطلوب کرده است.
همان گونه که در خلال این بررسی و محاسبات مربوطه نشان داده شده است هواپیماهای ملخی توربوپراپ تحت هر شرایطی چه برای دولت و چه برای شرکتهای هواپیمایی و از جمله آسمان زیان آور خواهند بود.
آنچه در مورد زیان آوری هواپیماهای ملخی در فوق آمد. البته شامل حال این هواپیما با احتساب هر گونه نرخ ارزی است. چه ارز را با نرخ رسمی دولتی مثلا ۷۰ ریال به ازای هر دلار حساب کنیم و چه ارز را به نرخ بازار آزاد حساب کنیم. در هر دو حالت این گونه هواپیماها سوددهی نداشته و عملکرد آتی شان برای دولت و شرکت هواپیمایی هر دو ضرر آور خواهد بود. برای دولت سایر هواپیماها همان گونه که بررسی نشان می‌دهد هرزمان دولت ارز را با نرخ ۷۰ ریال در اختیار شرکت هواپیمایی قرار دهد آنگاه دولت زیان نمی‌بیند و شرکت هواپیمایی سود ده میشود و هر زمان دولت ارز را به نرخ بازار آزاد در اختیار شرکت هواپیمایی قرار دهد آنگاه شرکت هواپیمایی ضرر ده خواهد شد.
میزان سود و زیان در مورد همه هواپیما متفاوت است اما آنچه این بررسی به وضوح نشان می‌دهد آن است که هواپیماهای فوکر ۱۰۰F به هیچ وجه مقرون به صرفه نبوده و یکی از بدترین انتخاب ممکن است که دلیل سودده بودن این هواپیما برای شرکتهای هوایی همان محاسبه‌های مالی بر طبق نرخ دلار ۷۰ ریالی است.
همین بررسی نشان می‌دهد که ارزش زیان هر صندلی ساعت هواپیمای فوکر ۱۰۰ بالغ بر ۱۵ دلار و ارزش آتی هر صندلی این زیان مبلغ بیش از ۴۹ دلار است یعنی دولت با خرید این نوع هواپیما دچار زیانی شده است که نمی‌توان بسادگی از آن گذشت. جالب‌تر اینکه مسئولین تصمیم گیر اصرار دارند که تعداد این گونه هواپیما را افزایش دهند که به دلیل این سیاستگذاری زیان‌های حاصله چندین میلیارد دلار میشود که کار ناسنجیده و بدون ضوابطی است که منجر به از بین رفتن بیت المال میشود.
این قسمت در گزارش این مدیر رده بالای تصمیم‌گیر و اجرایی قابل توجه است: اگر دولت اقدام به خرید هواپیماهای نو از مدل ۸۰md و یا هر مدل اطمینان بخشی بکند ضررهای حاصله دولت بشدت تقلیل خواهد یافت در عین حال اگر شرکتهای هواپیمایی اقدام به خرید هواپیمای دست دوم کنند این رقم ضررهای بیشتری را وارد خواهد کرد شاید اگر هواپیما اجاره شده مطمئن به کار گیرد هزینه زیان بشدت کمتر از هزینه‌های خرید هواپیماهای غیر مطمئن یا دست دوم خواهد بود.
مطالب ذکر شده بسیار تکان دهنده و قابل ملاحظه است مفادی که از گزارش تهیه شده از شرکت خدمات هواپیمایی کشور است که می‌توان آن را استخراج کرد این اطمینان را می‌دهد که کارشناسان بخوبی و بدرستی چالش‌ها و نگرانی‌های ناوگان هوایی کشور را مطرح کرده اند اما جالب تر و تکان دهنده تر اینکه مدیران تصمیم گیر موضع خود را تغییر دادند و علی‌رغم گزارش کارشناسی خود اقدام به خرید هواپیمای دست دوم کرده اند تا مردم مظلوم در گرو تمایلات پشت پرده و برخی معاملات هوایی از این نوع هواپیماها استفاده کنند.
به نظر میرسد لازم است دولت و وزیر راه و ترابری از سازمانهایی که شرکتهای هواپیمایی را در اختیار دارند بویژه آنهایی که مسئولیت مستقیم آسمان و هواپیمای جمهوری اسلامی را برعهده دارند و مدیرانی که پس از تغییر دولت هنوز اریکه قدرت را رها نکرده و موجب این خسارات ملی شده‌اند نه تنها بازخواست جدی کنند بلکه ضمن تنویر افکار عمومی با ارایه دلایل منطقی و کارشناسی حمایت‌های لازم خود را از ساخت هواپیما داخلی و خرید هواپیماهایی نو اعلام کنند.
وقت آن رسیده که باور کنیم که امنیت کشور امنیت توزیع شده است و قسمتی از آن که بسیار مهم به نظر میرسد را باید در ناوگان حمل و نقل هوایی و زمینی جستجو کرد.
در آینده ضرر و زیان دیگر نهادهای امنیتی را را در مقاله دیگری ارایه خواهم کرد.
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست