symbian چیست؟

در ابتدا تلفن‌های همراه دارای ساختار پیچیده‌ای نبودند. سخت افزار محدود نیاز به نرم‌افزارهای پیچیده نداشت، تا اینکه شرکتهای مطرح ساخت گوشی‌های تلفن همراه نسل‌های دوم و سوم گوشی‌های خود را عرضه کردند. این گوشی‌ها دارای امکانات سخت افزاری بیشتری بودند که شامل پردازنده، حافظه و دیسک سخت بوده و تقریبا به صورت یک رایانه کوچک طراحی شدند. در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم‌افزار در این گوشی‌ها پی برده و رقابت نرم‌افزاری در کنار رقابت سخت‌افزاری شروع شد. مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلا روی سیستم عامل رایانه‌های جیبی خود کار کرده بود و en:Windows CE را به همین منظور طراحی کرده بود. این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل‌ها نیز نصب شود. بعد از رسمیت یافتن موبایل‌های نسل جدید شرکت‌های مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار en:Windows CE پی برده بودند و نمی‌خواستند نرم‌افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم عامل جدیدی برای موبایل‌ها به وجود آوردند که سیمبیان (en:Symbian) نام گرفت. البته رقبای دیگری نیز مثل سیستم عامل لینوکس در این صنعت وجود دارند که فعلا به صورت عمده استفاده نشده‌اند. در اصطلاح به موبایل‌هایی که از این سیستم عامل استفاده می‌کنند SmartPhone گفته می‌شود.
● پیدایش و حیات Symbian:
شرکت نرم افزاری Symbian برای اولین بار در ماه ژوئن سال ۱۹۹۸ به صورت کاملاً مخفی و خصوصی برای کار بر روی سیستم عاملی برای کار روی موبایل‌ها تأسیس شد. مقر اصلی این شرکت در انگلیس تأسیس شد اما هم اکنون دارای حدود ۷۵۰ کارمند در کشورهای انگلیس، ژاپن، سوئد و امریکاست که درکار تحقیق و برنامه نویسی برای گسترش سیستم عامل و نرم افزارهای آن هستند. تا اواخر سال ۲۰۰۳ هیجده موبایل از پنج شرکت معروف سونی، نوکیا، فوجیتسو، موتورولا و زیمنس با این سیستم عامل عرضه شد و علی رغم قیمت بالا مورد استقبال قرار گرفت و حدود ۲۶ موبایل هم در برنامه این شرکتها و چند شرکت دیگر با این سیستم عامل در برنامه ساخت قرار گرفت. هم اینک نیز ۴۸ مورد از این موبایل‌ها به بازار عرضه شده و یا به زودی عرضه خواهد شد. آمار فروش موبایل‌های Symbian تا پایان سال ۲۰۰۳ به ۶.۷ میلیون موبایل رسید و در سال ۲۰۰۴ نیز با رشد بی سابقه فروش مواجه شد به طوری که طبق آمار شرکت در سال ۲۰۰۴ فروش این نوع موبایل‌ها رشد ۲۰۱ درصدی داشته است. به علت فروش بالای موبایل‌های Symbian هر روزه بر تعداد برنامه نویسان آن افزوده شده و نرم افزارهای فوق العاده‌ای برای این سیستم عامل طراحی می‌شود. تا اواخر تابستان سال ۲۰۰۴ تعداد این برنامه‌ها ۳۲۵۴ مورد گردیده است.
● شرکت‌های به وجود آورنده:
۱۴ شرکت اصلی و چند شرکت فرعی از به وجود آوردندگان این محصول بودند، بعضی از این شرکتها در زمینه نرم‌افزار و بعضی از آنها در زمینه سخت‌افزار به رشد این سیستم عامل و موبایل‌های آن کمک کرده‌اند. از اصلی‌ترین شرکتها می‌توان به Nokia، Sony-Erricson، LG، Samsung، Motorola، Arima، BenQ، Fujitsu، Lenovo، Sanyo، Sendo، Mitsubishi Electronics و Siemense اشاره کرد.
● تکنولوژی Symbian:
Symbian شبیه دیگر سیستم عامل‌های مدرن و امروزی که برای رایانه‌ها وجود دارند، به وجود آمده است. بنابراین دارای امکانات خوبی مثل Multitasking، MultiThreading و همچنین مدیریت حافظه می‌باشد. در طراحی اولیه مبنای کار را بر روی این موضوع بنا نهاده‌اند که این سیستم عامل می‌بایست روی امکانات سخت‌افزاری بسیار کم (بطور مثال: ۴ مگابایت حافظه) کارایی فوق العاده‌ای داشته باشد. به همین دلیل این سیستم عامل می‌تواند روی موبایل‌های امروزی فوق العاده سریع کار کرده و حداقل مشکل را داشته باشد. این سیستم عامل بر اساس وقایع و رخدادها (events) بنا نهاده شده است (شبیه دیگر سیستم عامل‌های امروزی مثل ویندوز) و پردازنده طوری مورد استفاده قرار می‌گیرد که کمترین میزان بار روی موبایل قرار گیرد. هم اکنون با اینکه نسخه هشتم Symbian عرضه شده است اما نسخه ۷ این سیستم عامل روی موبایل‌ها قرار می‌گیرد و تا به حال نسخه‌های مختلفی از آن بدون اینکه به صورت کامل استفاده شوند به فراموشی سپرده شده‌اند. جالبترین مورد برای این سیستم عامل به وجود آمدن اولین کرم و ویروس موبایل روی این سیستم عامل در سال ۲۰۰۴ بود. این کرم که Cabir نام دارد می‌تواند با استفاده از تکنولوژی en:Bluetooth خود را به موبایل‌های دیگر منتقل کند.
● زبانهای برنامه نویسی برای Symbian:
بدون شک زبان اصلی برنامه نویسی برای Symbian زبان en:C++ است اما زبانهای مختلفی برای برنامه نویسی در این سیستم عامل به وجود آمده‌اند. از جمله مهمترین زبانها می‌توان به OPL، Python، Visual Basic، Perl و Personal Java اشاره کرد. هر یک از این زبانها می‌‌توانند امکانات کامل برنامه نویسی در Symbian را فراهم نمایند. رشد زبانهای برنامه نویسی در این سیستم عامل بسیار سریع می‌باشد. به طوریکه نیمی از این زبانها امسال وارد این سیستم عامل شده‌اند و بدون شک این رشد با ورود زبانهای دیگر ادامه خواهد یافت. ابزارهای برنامه نویسی مختلفی از جمله ویرایشگرهای متنوع نیز برای کار با این زبانها به همراه شبیه سازهای موبایل (برای تست برنامه روی رایانه قبل از نصب آن روی موبایل) به بازار عرضه شده است.
● رابط‌های کاربری:
هم اکنون دو رابط اصلی کاربری برای Symbian به وجود آمده است. اولین رابط که بیشترین استفاده را در موبایل‌ها دارد توسط نوکیا نوشته شده است. این رابط دارای نسخه‌های مختلفی است اما Series ۶۰ نسخه اصلی این رابط است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. رابط کاربری دوم با نام UIQ به وجود آمده است که دارای امکانات بسیار خوبی است و رفته رفته در حال باز کردن جای خود در بین شرکت‌های تولید کننده موبایل است. هر دوی این رابط‌ها به صورت کاملاً گرافیکی و شبیه به هم طراحی شده‌اند و کار با آنها بسیار راحت است.
● معرفی UIQ:
سیستم عامل Symbian دارای چندین رابط کاربری است. یکی از رابط‌های کاربری جدید که کم کم از سوی برخی از شرکتهای مهم مثل سونی اریکسون مورد استفاده قرار می‌گیرد UIQ نام دارد. یک شرکت تازه تأسیس در یکی از شهرهای سوئد در اواخر سال ۱۹۹۹ پایه گذار این رابط کاربری شد. هم اکنون این شرکت با حدود ۱۳۰ نفر کارمند و برنامه نویس در حال گسترش محصول خود می‌باشد.
اساس این رابط کاربری بر پایه تغییر بر اساس سلیقه کاربر بنا نهاده شده است و به راحتی قابل تغییر می‌باشد. این رابط کاربری دارای ویژگیها و برنامه‌های خاص خود است که از آن جمله می‌توان به تکنولوژی خاص به کار رفته در آن، theme‌ها، مرورگر وب، سیستم پیغام رسان، سیستم تماس‌ها و سیستم برنامه‌های کاری اشاره کرد که به گونه خاصی در این رابط کاربری قرار گرفته‌اند. برای هر برنامه نصب شده دو نوع حالت دید وجود دارد. حالتی که می‌توانید لیست برنامه‌ها را ببینید و حالتی که توضیحات آن برنامه قابل مشاهده است. کار با این رابط کاربری بسیار آسان است و وقت زیادی برای یادگیری آن لازم نیست. همچنین از تکنولوژی ذخیره سازی اتوماتیک استفاده شده است و همه تغییرات بدون نیاز به کاربر و حتی موقعی که برنامه هنوز باز است در حافظه ذخیره شده و به این طریق شما هیچیک از اطلاعات خود را از دست نمی‌دهید. حرکت در بین برنامه‌ها و امکانات هم بسیار آسان و ساده طراحی شده است و با حداقل کلیک می‌توان به امکانات رابط کاربری دست پیدا کرد.
تکنولوژی به کار رفته تصویری و استفاده در UIQ بر اساس قلم نوری می‌باشد. صفحه نمایش موبایل‌های این سیستم عامل باید دارای حالت حساس و به صورت Touch Screen بوده و دارای قابلیت نمایش رنگ به صورت ۱۲bit و ۱۶bit باشد.
آخرین نسخه UIQ نسخه ۳ آن می‌باشد اما فعلا در هیچ گوشی موبایلی از آن استفاده نشده است و در واقع پرکاربردترین نسخه از این رابط کاربری همچنان نسخه ۲.۱ برنامه می‌باشد. در نسخه ۲.۱ اغلب امکانات موجود به رابط کاربری اضافه شده است. برای نمونه استفاده از theme‌ها و همچنین java MIDP نسخه ۲ اشاره کرد. نسخه ۲.۱ و ۳ این برنامه فقط روی سیستم عامل Symbian نسخه ۷ قابل اجرا هستند. از قابلیتهای جدید نسخه ۳ این برنامه می‌توان امکان استفاده در موبایل‌های با صفحه نمایش کوچک و همچنین امکان انتخاب برای استفاده یا عدم استفاده از قلم نوری اشاره کرد.
از گوشیهایی که هم اینک از این رابط کاربری استاده می‌کنند می‌توان به Motorola A۹۲۰ ،A۹۲۵ Motorola، Motorola A۱۰۰۰، Sony-erricson P۸۰۰، Sony-erricson P۹۰۰، Sony-erricson P۹۱۰، Benq P۳۰، Benq P۳۱ و Arima ASP۸۰۵ اشاره کرد.

منبع : جنوبی‌ها