پنجشنبه, ۱۶ اسفند, ۱۴۰۳ / 6 March, 2025
مجله ویستا

شیشه، آینه، عینک


شیشه، آینه، عینک
یک تکه سنگ شیشه بزرگ شیشه از مواد معدنی بدست می آید که معمولا" به رنگ های متفاوت در طبیعت یافت می شود و بنظر می رسد اولین شناخت و استفاده انسان از شیشه به حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی عصر برنز باز می گردد.
شیشه به صورتی که ما امروزه از آن استفاده می کنیم ریشه در اسکندریه دارد که هنرمندان برای تزئین دیوارها، سقف و دیگر قسمت های کاخ ها از موزاییک های شیشه ای استفاده می کردند. همچنین باستان شناسان ریشه صنعت شیشه گری را به حدود یک قرن قبل از میلاد و کشور سوریه نسبت می دهند.
در قرن ۱۵ میلادی در ونیز اولین شیشه های بسیار شفاف ساخته شد و به آنها کریستالو (Cristallo) گفته شد. در سال ۱۶۷۵ شیشه گری بنام جورج راونسکروفت (George Ravenscroft) با افزودن اکسید سرب به شیشه به نوعی از شیشه با استحکام بالا دست پیدا کرد و از آن برای استفاده در پنجره و پوشش ساختمان استفاده کرد.
اما تعجب آور نیست اگر بگوییم که سرگذشت آینه به قبل از دستیابی بشر به شیشه بازمیگردد. چرا که انسانهای اولیه متوجه این موضوع شده بودند که بسادگی می توانند انعکاس تصاویر را در سطح آب مشاهده کنند، هر چند آنها این موضوع را نوعی جادو می پنداشتند.
عینک ساخت Salvino dArmati قبل از کشف شیشه انسانه های اولیه از سنگ های صیغل داده شده بعنوان آینه استفاده می کردند. مخترع آینه امروزی دقیقا" مشخص نیست اما آنچه معلوم است اینکه آینه به سبک امروزی برای اولین در روم تهیه شده است. ورقه ای از شیشه که پشت آن با فلزی مانند طلا، نقره و یا جیوه پوشیده شده باشد.
ساخته اولین آینه های دو طرفه که گاهی به آنها آینه های ترنسپرنت (Transparent Mirror) هم گفته می شود در آمریکا به سال ۱۹۰۳ و بنام امیل بلوک (Emil Bloch) ثبت شده است. این آینه ها در نور معمولی از دو طرف همانند آینه عمل می کنند اما نور شدید را از خود عبور می دهند.
ساخت اولین عینک به سال ۱۰۰۰ میلادی باز میگردد که به آن سنگ خواندن (Reading Stone) گفته می شد. این سنگ یک شیشه کروی شکل بود که استفاده کننده برای خواندن باید آنرا جلوی متن می گرفتند. حدود ۳۰۰ سال بعد در سال ۱۲۸۴ یک نفر ایتالیایی بنام سالوینو د آمراته (Salvino dArmati) اولین عینکی را که قابل قرار دادن روی صورت بود ساخت.
● پیرامون شیشه :
علی میرعلیجانی اخیرا شمیدانان كالج لندن، موادی از جنس فلزی (دی اكسید وانادیوم) را طی یك شرایط كاتدی و در محیطی پلاسمایی به صورت لایه‌ای نازك روی شیشه قرار داده اند كه خواص ضریب هدایت حرارتی و همچنین ضریب جذب حرارت انرژی خورشیدی را تا ۴۰% كاهش می دهد و این دو عامل باعث شده است كه شیشه هوشمند در مقابل نورخورشید به شكلی هوشمندانه عمل كرده و از نفوذ گرمای شدید آفتاب جلو گیری كند.
مهمترین فاكتور شیشه هوشمند كاریرد آن درخودرو ها می باشد كه می تواند دمای درون خودرو راتا زیر ۲۹ درجه سانتی گراد حفظ كند. البته تاكنون شیشه‌های LOW-E توانسته بود كه باپوشش انتخاب طیفی لایه های اكسید فلز یا لایه های فلزی كه بسیار نازك و نامرئی بوده و به صورت پوششی رو ی صفحات شیشه قرار داده می شود، ضریب هدایت حرارتی شیشه را با كم كردن جریان گرمای تابشی پایین بیاورد.
بعضی از این پوشش‌ها طیف‌های خورشیدی (نور مرئی و تشعشعات با طول موج پایین مادون قرمز)راعبورمی‌دهند و اشعه‌های مادون قرمز با طول موج بالا را انعكاس می‌دهند. همچنین در شیشه L-C ،Liquid crystal glazing لایه‌ای شفاف و روشن باویژگی های نوری قرار دارد كه این خصوصیات بوسیله جریانی الكتریكی كنترلشده می‌تواند (بسته به وجود نور زیاد یا كم ) روشن یا تیره شود.
در كشور ما به سبب وجود منابع فراوان انرژی (نفت وگاز) هزینه سوخت در زمستان اندك است امادر تابستان هزینه برق مصرفی برای وسایل خنك كننده بسیار زیاد بوده ازاین رو تازمان بكارگیری شیشه‌های مدرن در صنعت ساختمان داخل كشور، بهترین روش برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان شیشه های دو جداره استاندارد با قاب PVC است.
علیرغم وجود منابع فراوان كانی ها در معادن کشور، توجه درخور پیرامون روند تولید شیشه های مدرن نشده‌است؛ اكثر تولیدات شیشه جام یه صورت شیت (كششی) است كه قدیمی‌ترین روش تولید شیشه درجهان است! البته ناگفته نماند كه شیشه فلوت( شناور)نیز تولید می شود ولی به علت كم توجهی مهندسین ناظرساختمان و كاهش هزینه ساخت وساز توسط مالكین در اكثر ساختمان‌ها از شیشه شیت با كیفیت بسیار پایئن (ضخامت ۳ میلیمتر) كه بسیار خطرناك بوده، با سرعت باد بسیار پایین ممكن است در ساختمان بشكند استفاده می‌شود.
باتوجه به اینكه كشور ما كشوری زلزله خیز است باید حتما از شیشه‌های سكوریت در ابنیه استفاده شود، چراكه شیشه بزرگ ترین عامل خطرساز در جراحت افراد هنگام زلزله است. متاسفانه در برخی موارد ازجمله نماهای سقفی بسیار دیده شده است كه شیشه های جام به صورتی خطرناك روی زوار فلزی توسط بتونه قرار گرفته‌اند كه باكوچكترین ضربه‌ای شكسته شده و با قطعاتی برنده به طرف زمین سقوط می كنند.
استفاده از شیشه های لامینیت نیز تنها تا حدودی می تواند خطرات تلفات جانی زلزله را كاهش دهد، لذا در نماهای سقفی یکی از راه حل ها استفاده از ور ق‌های پلی كربنات است كه از كاربرد‌های شهری آن می توان سقف پل‌های عابر پیاده را نام برد.
منبع : سایت سیمرغ