چاقی (دلایل و راهکارها)

یکی از بزرگترین موانع در کنترل وزن موفقیت‌آمیز عدم آگاهی از علل پدید‌آورنده و راه‌های فائق شدن بر آن می‌باشد.
● مشکلات غددی
برای مثال اکثر افرادی که اضافه‌وزن دارند ادعا می‌کنند که مشکل آنها مربوط به غدد آنها می‌باشد. این قبیل افراد بر این باورند که به لحاظ متابولیکی دارای یک بیماری هستند که باعث شده است آنها به این وضع دچار شوند در حقیقت تعداد آنها که این مسئله در مورد آنها صادق است بسیار اندک و انگشت‌شمار می‌باشد. یک پزشک عمومی به‌راحتی می‌تواند با گرفتن تست خون از این قبیل افراد به کم‌کاری غده‌تیروئید پی ببرد و برای رفع مشکل این افراد، پزشک معمولاً استفاده از داروهای مربوطه به کم‌کاری هورمون تیروئید را تجویز می‌نماید. اما جا دارد باز بر این مسئله تأکید شود که افزایش وزن به‌دلیل اختلال در غده تیروئید بسیار معدود و کم‌شمار می‌باشد.
● دیابت و افزایش وزن
یکی از دلایل شایع اضافه‌وزن و بیماری‌های متابولیکی را می‌توان با دیابت مرتبط دانست. میانسال‌ها و افراد پیری که اضافه وزن دارند احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم (که در آن فرد به انسولین نیازی ندارد) در آنها بسیار بیشتر از افراد عادی می‌باشد.
کاهش وزن اضافه به‌طور معمول باعث کنترل بهینه بیماری می‌شود. دیابت بیماری است که می‌بایست آن‌را جدی تلقی کرد. و دلیل آن‌هم این است که در صورت عدم کنترل آن، ریسک بروز عارضه‌های قلبی و سکته بسیار افزایش می‌یابد.
اضافه وزن و چاقی مفرط یکی از معضلات جوامع کنونی محسوب می‌شود برای نمونه در انگلستان از هر سه نفر یک نفر چاق مفرط می‌باشد. به‌طور میانگین به افرادی‌که دارای درصد چربی بالای ۳۰ درصد هستند چاق مفرط گفته می‌شود.
● اما چرا اضافه‌وزن دارید
یک جمله‌ای که بیشتر از همه در مورد این گروه نمونه بارز دارد این است که می‌گویند، دکتر، من خیلی سخت غذا می‌خورم و غذائی که من می‌خورم هیچ ارتباطی با اضافه‌وزنم ندارد. واقعیت این است که پس از جنگ‌جهانی دوم میانگین مقدار غذای مصرفی ما سیر نزولی پیدا کرده است ولی در عوض به‌طور میانگین وزن افراد بیشتر شده است. شاید این موضوع پیچیده به‌نظر برسد ولی جواب آن خیلی ساده است در سال‌های اخیر زمان تماشا کردن به تلویزیون روزبه‌روز در ما افزایش یافته. و همچنین مدت زمان بیشتری را صرف نشستن پشت کامپیوتر کرده‌ایم.
امروزه ما برای رفتن به هر کجا به جای دوچرخه و پای پیاده از ماشین استفاده می‌کنیم. و آسانسور و پله‌برقی هم که کار ما را راحت کرده‌اند، چون دیگر نیازی به بالا رفتن از پله‌ها نداریم. در کل می‌توان گفت در این زمانه فعالیت بدنی‌مان خیلی کمتر شده بنابراین با وجودی‌که کالری کمتری نسبت به چند سال گذشته مصرف می‌کنیم، ولی در عوض نسبت به قبل کالری به مراتب کمتری نیز می‌سوزانیم. آن‌چیزی که ما می‌خوریم به یک تناسب ساده ربط دارد. یعنی کالری دریافتی در قیاس با کالری که سوزانده می‌شود. به بیان ساده غذائی که می‌خوریم در قیاس با فعالیت فیزیکی که انجام می‌دهیم. بله شاید به‌نظر برسد که ما این روزها غذای کمتری می‌خوریم ولی در عوض به انسان‌های بی‌تحرک و ثابت مبدل شده‌ایم و بدین ترتیب راهی جزء اضافه‌وزن پیش‌روی خود نگذاشته‌ایم.
از موارد فوق می‌توان به‌عنوان مثال‌های ساده‌ای از پائین‌بودن سطح آگاهی افراد جامعه نسبت به اضافه وزن نام برد و مورد بعدی هم مربوط است به بهترین راه برای خلاص شدن از اضافه‌وزن که در این خصوص هم از هر کس سؤال کنید خیلی راحت در جوابتان می‌گوید رژیم‌بگیر. ولی برای این قبیل افراد هم می‌بایست در ارتباط با رژیم حقایقی را هر چند به‌صورت گزیده برشمرد.
● برای اضافه‌وزن چه کاری باید انجام داد
برای شروع، ایده اکثر افراد پیروی از یک‌نوع رژیم غذائی می‌باشد که فرد با رنج دادن خود از آن لذت می‌برد (masochistic) یعنی با گرسنگی کشیدن و ممنوع کردن خوردن هر غذائی که مورد علاقه‌اش است. البته تا زمانی‌که از این رژیم پیروی کنید احتمال کاهش وزن هم خواهد بود اما سؤال اینجاست که به چه قیمتی؟ هر کسی که از یک‌چنین رژیم‌های غذائی پیروی کرده است به‌خوبی می‌داند که برای مدت طولانی نمی‌تواند به آن پایبند بماند.
و هنگامی‌که رژیم شکسته شد خیلی سریع‌تر از زمان صرف شده جهت کاهش آن به وزن قبلی و چه بسا وزن بالاتر باز می‌گردد.
با پیروی از یک رژیم غذائی اصولی که توسط کارشناس تغذیه برای فرد طراحی شده، فرد به یک کاهش وزن ایده‌آل و در عین حال کم‌خطر دست می‌یابد. رژیم‌های غذائی ارائه شده توسط کارشناسان تغذیه که در آن فاکتور کالری دریافتی مدنظر قرار گرفته به لحاظ بالانس بودن موارد تشکیل‌دهنده آن نیز بسیار دقیق و صحیح می‌باشد. یعنی خوردن سبزیجات و میوه‌ها در آن بیشتر توصیه شده و دریافت چربی در آن تا حد ممکن پائین آمده است و غذاهای سالم حاوی پروتئین و کربوهیدرات پیچیده در مقادیر مشخص و وعده‌های تعیین شده در روز برای منظور کاهش وزن در نظر گرفته شده است.
به‌طور کامل می‌توان گفت این‌گونه رژیم‌های غذائی را به‌خاطر حفظ اعتدال در خوردن موادغذائی بسیار ارزشمند تلقی کرد. و البته از تکمیل‌کننده اصلی این رژیم‌های غذائی نبایست غافل شد که همانا اجراء تمرینات ورزشی می‌باشد. به جرأت می‌توان گفت که بدون ورزش هرگونه کاهش وزنی توأم با ریسک و عوارض بدنی می‌باشد. ولی با اجراء ورزش، کاهش وزن حاصله به بهترین وجه ممکن خواهد بود و در عین حال حفظ وزن موردنظر نیز کار بسیار آسان‌تری خواهد بود. به این مسئله توجه داشته باشید که مهمترین مسئله کاهش وزن به شکل صحیح و سپس حفظ وزن نرمال می‌باشد و نه کاهش وزن و برگشت دوباره به وزن قبلی.
اضافه‌وزن یکی از مواردی است که در طول عمر با انسان همراه است و در هر مقطع سنی می‌توان برای شخص حاصل شود.
مثل دیابت و فشارخون که فرد نمی‌تواند آن‌را درمان کند و تنها کاری که می‌تواند انجام دهد کنترل آن است، اضافه‌وزن هم عادت به بازگشت دارد. اضافه‌وزن یک ایراد دارد و آن‌هم اینکه در صورت کنترل نکردن آن دوباره عادت به بازگشت دارد. تنها کاری که می‌توان برای از بین بردن این عادت برای اضافه‌وزن انجام داد، پیروی از یک رژیم غذائی کم‌کالری و بالانس و اجراء تمرینات ورزشی می‌باشد.
● هرگز شایعات را باور نکنید
و در آخر ذکر یک ناآگاهی شایع دیگر لازم و ضروری می‌باشد و آن‌هم اینکه خیلی از افراد بر این باورند که یکی از راه‌های کاهش‌وزن، خوردن قرص‌های لاغری می‌باشد.
باید به این قبیل افراد گفت هنوز قرص معجزه‌گری که آنها به دنبالشان هستند اختراع نشده است و قرار هم نیست به این زودی‌ها ساخته شود. تنها راه‌حلی که چه برای امروز و آینده یکسان باقی‌می‌ماند خوردن کمتر و تحرک بیشتر (ورزش بیشتر) می‌باشد. هرگز سعی نکنید ناآگاهی‌تان باعث سوق دادن‌تان برای رسیدن به هدفتان شود. و در عوض با بالابردن سطح دانش و آگاهی خود، راه صحیح و اصولی را برای خود ترسیم نمائید. کاهش وزن ساده است ولی این سادگی لزوماً به معنای ساده پنداشتن آن نیست، بنابراین هرگز سعی نکنید با باور مسائل غیرواقعی آن‌را برای خود دشوارتر سازید.