روان شناسی بی خوابی

گرچه ممکن است بی خوابی یک عامل پرخطر برای ابتلا به بیماری های روانشناختی محسوب شود، عکس این موضوع نیز صادق است. در واقع احتمال دارد که بی خوابی در نتیجه یک بیماری روانشناختی بروز کند. بی خوابی مشکلی رایج است که خصوصا افراد مضطرب، افسرده و بیماران مبتلا به روان رنجوری از آن رنج می برند.
بیماران روان رنجور و مضطرب بیشتر در اوایل شب دچار بی خوابی می شوند که در واقع برای به خواب رفتن دچار مشکل می شوند. این مشکل علل متعددی دارد که از جمله می توان به اضطراب، مشغله فکری و یا بیماری هیستری (نوعی بیماری اعصاب) اشاره کرد.
همچنین کسانی که دچار وسواس و مشغله فکری هستند، به سختی می توانند استراحت کنند؛ زیرا فکر از دست دادن کنترل خود برای آنها غیرقابل تحمل می شود. برای افرادی که اضطراب آنها همراه با ترس و دلهره است، خواب بیشتر برایشان شبیه مرگ است. نگرانی که با فرا رسیدن شب در آنها ایجاد می شود، به صورت مشکلات جسمانی بروز می کند که مانع خوابیدن می شود. در مورد بیماران مبتلا به هیستری باید گفت که محدوده خواب و بیداری برای این افراد به طور واضح مشخص نیست. آنها به خوبی نمی توانند تفاوت بین رویا و واقعیت را درک کنند و همین موضوع ترس واقعی از شب را در وجود آنها ایجاد می کند.
● افسردگی:
▪ بیدار شدن صبح
بیماران افسرده معمولا راحت به خواب می روند، اما صبح خیلی زود، حدود ساعت ۵-۴ صبح از خواب بیدار می شوند. آنها به سختی می توانند مجددا بخوابند و در اغلب موارد، سر ساعت از خواب برمی خیزند. این بی خوابی بسیار ناراحت کننده است، خصوصا هنگامی که فرد می داند حداقل یک تا دو ساعت نسبت به خواب همیشگی، ناخودآگاه احساس بی خوابی شبانه در او به وجود می آید.
▪ بی خوابی وسواسی
امروزه روان پریشی شیدایی- افسردگی (حملات متناوب شیدایی و افسردگی) مشکلات دوقطبی تلقی می شود. این مشکل خصوصا برای اطرافیان هراسناک است، و بی خوابی دوره شیدایی اختلال همیشگی این بیماری است. زمان خواب به حدی کاهش می یابد که از دو تا سه ساعت تجاوز نمی کند، اما با بیش فعالی شبانه بیماران همراه است، بدون اینکه احساس خستگی و خواب آلودگی در طول روز داشته باشند.
▪ سن و خواب
سالمندان شب ها کمتر می خوابند و چرت بعدازظهر می تواند برای آنها مفید و مناسب باشد. اما مدیریت تقسیم ساعات خواب در مواردی که فرد بستری می شود، مشکل است. آنها از بیدار شدن های مکرر شبانه، بیدار شدن زودهنگام در صبح، مشکل در به خواب رفتن و... شکایت دارند که این مسائل معمولا با ترس از شب و تاریکی که اضطراب مرگ را در آنها به وجود می آورد، تشدید می شود.
▪ عوامل دیگر...
بی خوابی همچنین در بیماران مبتلا به بیماری هراس (خود بیمار انگار) بسیار رایج است. برعکس، این مشکل در بیماران روان پریش و اسکیزوفرنی به ندرت دیده می شود. و بالاخره اینکه، افرادی نیز هستند که از بی خوابی کلی رنج می برند که اصلا نمی توانند بخوابند. در این مورد مشکل مربوط به مشکلات اعصاب است تا اختلالات روانشناسی.

منبع : روزنامه کیهان