درباره حضور سیاه‌پوستان در سینمای آمریکا‌: هالیوود در پوست سیاه

تصور آمریکا بدون حضور سیاه‌پوستان، تصور دشواری است و تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، ورزشی و فرهنگی این کشور نشان می‌دهد که سیاه‌پوستان، نقش برجسته‌ای در مطرح‌کردن نام کشور آمریکا در رخدادهای بین‌المللی داشته‌اند. شاخص‌ترین چهره‌های سیاه این کشور، آفریقایی - آمریکایی هستند؛ کسانی که از والدینی سیاه‌پوست متولد شده‌اند، اما در کشور آمریکا رشد کرده‌اند.‌کمی که به سینمای این کشور بنگریم، چهره‌ها و ستاره‌های بی‌بدیلی را می‌توانیم نام ببریم. ویل اسمیت یکی از سوپر استارهای هالیوود است و شخصیتی چون مورگان فریمن، چهره‌ای ماندگار شده‌است. در طی هفت سال گذشته و تنها در بررسی مراسم اسکار، می‌توان شاهد برنده‌شدن لااقل یک سیاه‌پوست در هر یک از رشته‌ها بود. تاریخچه سینمای هالیوود نشان می‌دهد که در ابتدا، سیاه‌پوستان نادیده انگاشته می‌شدند و حضور اولیه آنها در هالیوود از ۹ دهه پیش به بعد، صرفاً در فیلم‌های کمدی خلاصه می‌شد. دهه ۱۹۵۰، معرف سیاهان با استعدادی همچون سیدنی پوآتیر در فیلم‌های جکی رابینسون بود. اشخاصی چون پوآتیر، اسمیت و دنزل واشتگتن، ریشه‌های عمیقی در سینمای آمریکا گستراندند. ریچارد پرایر و ادی مورفی، بهترین ستاره‌های فیلم‌های کمدی دهه ۱۹۸۰ بودند.
اولین ستاره‌های زن سیاه‌پوست در دهه‌های ۲۰ و ۳۰ میلادی، همچون نینا ما مک‌کینی، فردی واشنگتن و هاتی مک‌دانیل، با حقوق‌هایی بسیار ناعادلانه در مقایسه با ستاره‌های سفیدپوست، اولین نقش‌های سینمایی خود را بازی کردند. در عین حال، اولین ستاره‌های سیاه‌پوست هالیوود، در واقع پدران و مادران اسطوره‌هایی هستند که هم‌اکنون، با خیالی آسوده‌تر به فعالیت‌های سینمایی می‌پردازند.‌چندی پیش، روزنامه تایم به مناسبت فرا رسیدن ماه تاریخچه حضور سیاهان در آمریکا، به معرفی ۲۵ فیلم برتر تاریخ این کشور (از سال ۱۹۲۵ تا کنون) پرداخت که سیاهان در آن نقش مؤثری داشتند. از این میان، ۵ چهره و فیلم برتر، از پی می‌آیند.‌
● فیلم جسم و روح (۱۹۲۵)، پاول رابسون
در دوره فیلم‌های صامت، سیاه‌پوستان مجاز به بازی در فیلم‌ها نبودند و حتی اجازه بازی در نقش یک خدمتکار نیز به آنها داده نمی‌شد. تنها استثناء، پاول رابسون، هنرپیشه خوش‌تیپ و خوش‌پوشی بود که علی‌رغم مسائل نژادپرستی، اجازه بازی در فیلم‌ها را داشت. در جامعه حساس آن روزهای آمریکا، سینماگران خارجی تحت‌تأثیر بازی قدرتمند و شخصیت رابسون قرار گرفتند. او در فیلم‌های دیگری از جمله قایق نمایش (۱۹۳۶) نیز بازی کرد اما گیرایی و جذبه بازیگری‌اش برای آمریکایی‌های بانفوذ در صنعت سینما، قابل تحمل نبود. به همین خاطر، رابسون به ناگزیر به بریتانیا عزیمت کرد و در آن‌جا کار بازیگری را ادامه داد.
● فیلم خون مسیح (۱۹۴۱)، اسپنسر ویلیامز
اسپنسر ویلیامز پسر، تنها کارگردان سیاهی است که در دوران نژادپرستی سینما، اجازه ساخت فیلم را از ذی‌نفوذان سینما دریافت می‌کرد. او فعالیت خود را در ابتدا به‌عنوان بازیگر، تکنسین صدا و نویسندگی آغاز کرد و در دهه ۱۹۴۰ رسماً به نویسندگی و کارگردانی فیلم‌ها رو آورد. از جمله فیلم‌هایش می‌توان به خون مسیح، غروب کن، مرگ و از یک خون، اشاره کرد. فیلم خون مسیح، از جمله مهم‌ترین کارهای او به‌حساب می‌آید که تقابل خیر و شر را با صحنه‌های پر از مرگ وخونریزی نمایش می‌دهد.‌
● فیلم در گرمای شب (۱۹۶۷)، سیدنی پوآتیر
فیلم در گرمای شب، باعث مطرح‌شدن نام سیدنی پوآتیر شد و یک موفقیت مردمی و انتقادی دوران خود به حساب می‌آید. این فیلم، علی‌رغم فشارها، جایزه بهترین فیلم را از آن خود کرد و به شیوه‌ای کاملاً هوشمندانه ساخته شده‌بود. کارگردان فیلم، نورمن جویسون بود و علی‌رغم آن‌که بینندگان، به شدت از بازی پوآتیر راضی بودند، اما او حتی نامزد کسب جایزه اسکار نیز نشد.‌
● فیلم داستان یک سرباز (۱۹۸۴)، دنزل واشنگتن
رالینز بازی درخشانی را در فیلم داستان یک سرباز از خود به نمایش گذاشت، اما آنچه بیش از هر چیز در صدر اخبار روز آن زمان بود، بازی درخشان و چشمگیر یک آفریقایی - آمریکایی جوان به نام دنزل واشنگتن بود. واشنگتن در این فیلم در نقش یک سرباز عصبی و عبوس بازی کرد و در بسیاری از صحنه‌های فیلم با هنرمندی خود، رالینز را به چالش کشاند. واشنگتن آن‌قدر خوش‌تیپ بود و خوب بازی می‌کرد که به‌راحتی بعد از پوآتیر، به یک چهره ماندگار دیگر در بین هنرپیشگان سیاه مبدل شد. از همین رو، بعد از آن در فیلم‌هایی چون آزادانه فریاد کن از استفن بیکو و مالکولم ایکس از اسپایک لی ظاهر شد. بعد از ۵ بار نامزدی کسب اسکار، واشنگتن سرانجام در فیلم روز تمرین، به‌عنوان اولین هنرپیشه سیاه‌پوست در تاریخ، موفق به کسب جایزه اسکار بهترین هنرپیشه مرد شد.
● فیلم من افسانه هستم (۲۰۰۷)، ویل اسمیت‌
با ساخت فیلم‌های تک‌ستاره، ویل اسمیت شاید اولین شخصی باشد که توانسته در عصر بعد از تک‌ستاره‌ای در تاریخ هالیوود، بدون استفاده از بازیگرانی چون جورج کلونی، مت دیمون یا براد پیت، بینندگان آخرین فیلم خود را در هر زمینه‌ای، راضی و خوشنود نگاه دارد. شاخص‌ترین مساله در فیلم‌هایی که ویل اسمیت در آنها بازی کرده، این است که خود فیلم‌ها چندان با اهمیت نیستند و با این وجود، حتی بدون حضور یک ستاره همراه، او به تنهایی توقع بینندگان را برآورده می‌کند. هم فیلم‌های اکشن او (من افسانه هستم، دشمن دولت، روز استقلال) و هم فیلم‌های کمدی اکشن او (مردان سیاه‌پوست، پسران بد ۲، غرب وحشی وحشی) چنین وضعیتی را دارند. مساله‌ای که باعث محبوبیت ویل اسمیت (همچون محبوبیت اوباما که نامزد ریاست‌جمهوری آمریکاست و او هم یک سیاه‌پوست است) شده، این است که او در عصری زندگی می‌کند که دیگر، افرادی که به سینما می‌روند چندان مسأله رنگ و نژاد برایشان مهم نیست.‌

منبع : روزنامه آفتاب یزد