۸ قهرمان علم سال ۲۰۰۸

در روزهای پایانی سال، اکثر نشریات عامه‌پسند حوزه علم و فناوری (PopScience) اختراعات و اکتشافات مهم یک سال گذشته را اعلام می‌کنند. دراین میان، هفته‌نامه نیوساینتیست مهم ترین مشاهیر و شخصیت‌های علمی سال را اعلام کرده که در زیر اسامی این افراد را می‌بینید:
۱) استیون چو
▪ نوبلیست، فعال محیط زیست
استیون چو، با پیشنهادات مهم علمی که برای حل مشکل «تغییرات آب‌وهوایی» و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر زیستی (carbon-neutral renewable) داده‌است، نه تنها عنوان مهم‌ترین و تاثیرگذارترین دانشمند سال را به‌دست آورده، بلکه از سوی پرزیدنت اوباما به سمت وزیر آینده انرژی ایالات متحده هم برگزیده شد.
چو، پیش‌از این در زمینه لیزر کولینگ و به‌دام انداختن اتم توسط تله‌های نوری (لیزری) در سال ۱۹۹۷ برنده جایزه نوبل فیزیک شده‌بود. او در هردو رشته فیزیک و زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، مقام استاد تمام در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی را دارد و فعالیت علمی او هم‌اکنون در بیوفیزیک و روی سیستم‌های زیستی تک‌مولکولی است. او هم‌اکنون مدیر یکی از برجسته‌ترین آزمایشگاه‌های علمی دنیا یعنی آزمایشگاه ملی لاورنس برکلی است.
۲) جورج چرچ
▪ پژوهش‌گر، فعال محیط‌زیست
این استاد ژنتیک مولکولی دانشکده پزشکی هاروارد، که سابقه تدریس در دانشگاه MIT را هم دارد، شرکتی تاسیس کرده که بنابه درخواست مشتریان، برای آن‌ها دنباله ژنتیکی (DNA) مورد نیازشان را تولید می‌کند. او قصد دارد ۱۰۰هزار دنباله ژنتیکی تولید کند. چرچ تاکنون بیش از ۲۲ شرکت در زمینه فناوری زیستی تاسیس کرده و مدیر مراکز مهم تحقیقاتی به‌خصوص در زمینه سوخت‌های زیستی وابسته به وزارت انرژی آمریکا بوده است. او هم‌اکنون قصد دارد با دستکاری ژنتیکی باکتری‌ها، آن‌ها را وادار به تولید سوخت‌های زیستی کند.
۳) سوانته پابو
▪ پژوهش‌گر متولد سوئد
پابو که پژوهش‌گر بخش انسان‌شناسی تکاملی موسسه ماکس پلانک در لایپزیک آلمان و برنده جایزه لایب‌نیتس است، امسال با اعلام دو خبر، دنیا را شگفت‌زده کرد. در نخستین خبر، او و تیم همکارش اعلام کردند که توانسته‌اند با استخراج مواد ژنتیکی از صورت بقایای انسان‌های اولیه،‌ توالی کامل ژنتیکی نئاندرتال‌ها رابسازند. آن‌ها همچنین مدتی بعد، خبر از استخراج نسخه‌ای اولیه از توالی ژنوم ماموت را دادند. به‌این ترتیب از لحاظ نظری، امکان بازگشت این موجودات به‌روی زمین با استفاده از IVF روی رحم فیل‌ها، امکان‌پذیر می‌شود.
۴) آلن استرن
▪ سیاره‌شناس، مدیر فعالیت‌های فضایی
مدیر برنامه‌های فضایی ناسا، امسال در اعتراض به کاهش بودجه تحقیقات فضایی استعفا داد. او در زمینه سیاره‌شناسی یکی از پیشگامان است و البته از معترضان به تعریف جدید سیاره‌ها که پلوتو را از لیست سیاره‌ها خارج می‌کند. او در اعتراض به طبقه‌بندی جدید، عنوان «پلوتویید» (پلوتوگونه) را که به اجرام فراتر از کمربند کوییپر در منظومه شمسی که ابعادی به‌اندازه پلوتو و جنسی از یخ دارند، اتلاق می‌شود را شبیه واژه hemorrhoid (به معنی بواسیر) خواند! او یکی از مجریان برنامه فضایی «نیوهورایزونز» برای کاوش در پلوتو است.
۵) سر جان پندری
▪ فیزیکدان نظری
این استاد دانشگاه امپریال کالج لندن، اختراعی انجام داد که پیش از این، از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و برترین اختراعات سال، نام برده‌شد. شنل نامرئی کننده هری پاتر، رویایی بود که خیلی زود توسط او و همکارانش به واقعیت تبدیل شد.
۶) پیتر اسمیت
▪ فیزیک‌دان
اسمیت یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین اعضای ناسا در فعالیت‌های اکتشافی در منظومه شمسی در ۳۰سال گذشته بوده است. این استاد دانشگاه آریزونا، فعالیت‌های فضایی خود را با همکاری در پروژه تاریخی پایونیر برای اکتشاف در سیاره کیوان در سال ۱۹۷۸ شروع کرد. او با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، عکس‌های بی‌نظیری از سیاره کیوان و قمر جذابش تایتان در سال ۱۹۹۴ گرفت. بعد از آن فعالیت اصلی او روی مریخ متمرکز شد. در برنامه خاطره انگیز پت‌فایندر (در ایران به رهیاب معروف شد) دوربین‌های نخستین مریخ‌نورد تاریخ (سویورنو) را طراحی کرد. او پس از آن برای چند ماموریت مریخ‌نشین دیگر مانند MPL و MSL برای ناسا و بیگل۲ برای اسا (سازمان فضایی اروپا) تجهیزاتی طراحی کرد که این برنامه‌ها همگی با شکست مواجه شدند.
او همچنین طراح دوربین HiRISE برای مدارگرد مریخ MRO‌ و عضو تیم MER است که مریخ‌نوردهای اسپریت و اپرتونیتی را هدایت می‌کند. اما مهم‌ترین پروژه‌ای که او تاکنون در آن نقش داشته، برنامه موفقیت آمیز مریخ‌نشین «فینیکس» بود که اسمیت آن را طراحی کرد. برنامه‌ای که در تابستان امسال، کشفیات عظیمی را در سطح این سیاره انجام داد.
۷) کن کلدریا
▪ اکولوژیست و فعال محیط‌زیست
این پژوهش‌گر بخش اکولوژی جهانی در موسسه کارنگی، که زمینه تحقیقاتی‌اش آثار زیست‌محیطی درختان و اسیدیته اقیانوس‌هاست، مقالات و سخنرانی‌های مهمی در سال‌های اخیر داشته که لزوم توجه به تغییرات آب‌وهوایی ناشی از پدیده گرمایش زمین را گوش‌زد کرده‌است. با نزدیک‌شدن به سال‌های پایانی پیمان کیوتو، او در تلاش است که کشورهای دنیا را متقاعد به امضای پروتکل دیگری با نام کپنهاگ کند. به‌این منظور، قرار است اجلاس جهانی بین سران کشورها در این شهر در سال آینده برگزار شود.
۸) لین اوانز
▪ فیزیک‌دان
اوانز، رییس بزرگ‌ترین آزمایشگاه علمی دنیا در سرن است که بالاخره ساختنش امسال به پایان رسید. شتاب‌دهنده مرکز تحقیقات هسته‌ای اروپا به نام برخوردهنده بزرگ هادرونی (LHC)‌ قرار بود که فعالیتش را برای پیداکردن ذره هیگز از پاییز امسال به‌طور آزمایشی شروع کند که در ابتدای کار با مشکلاتی مواجه شد. هرچند آزمایش عقب افتاده است، اما این هیچ‌چیزی از عظمت کار کم نمی‌کند.
مدیریت بیش از ۱۰ میلیارد دلار پول و حضور حدود ۱۰هزار پرسنل که حداقل ۳هزار نفر آن‌ها دکترای فیزیک دارند و ۱۴ سال کار مداوم در نهایت نتیجه‌اش اثبات مکانیزمی خواهد بود که در سال ۱۹۶۴ توسط فیزیک‌دان اسکاتلندی پیتر هیگز پیشنهاد شد مبنی‌بر این‌که با شکست تقارن، خاصیت «جرم» در ذرات بنیادی، تولید می‌شود. البته از پس این آزمایش، ممکن است نتایج دیگری هم به‌دست بیاید که از آن‌ جمله می‌توان به کشف ذرات ابرتقارن و کشف آثار اندکی از ریسمان‌ها (درصورت وجود در انرژی‌های پایین) اشاره کرد. این آزمایشگاه هم جز یکی از مهم‌ترین اختراعات سال نام‌گذاری شد.

محمدحسن دلیر

منبع : خبر آنلاین