ویژگی‌های صنعت مخابرات

صنعت مخابرات یکی از صنایع کلیدی کشور است و می‌تواند موتور محرک بسیاری از فناوری‌های پیشرفتة دیگر در کشور باشد. لذا تقویت توانمندی داخلی در این زمینه و جذب اعتبارات بیشتر در این حوزه تأثیر به‌سزایی در تحقق توسعة اقتصادی پیش‌بینی شدة کشور خواهد داشت.
در این میان و پیش از هر کاری شناخت نظام‌مند و ساختاریافتة این صنعت تعیین مرزبندی آن با سایر صنایع و مشخص کردن اجزای آن و روابط درونی آنها با یکدیگر و در مجموع تعامل آن با اقتصاد کلان و سهم آن در تولید ارزش افزودة کل کشور و غیره، مقدم بر هر کار دیگری است.
در پرسش‌هایی که پیرامون سیاست یا خط مشی دولت در قبال مخابرات و ارزش بازار آن می‌تواند مطرح شود، باید پاسخ‌های راه‌گشایی به تمامی پرسش‌های محوری ارایه شود و تا وقتی که برداشت‌های بخش‌های مختلف در این زمینه به اجماع نرسیده و یکی نشده باشد، نمی‌توان به پیشرفت پیوسته‌ای در این زمینه امیدوار بود.
بنابراین، باید به موازات پرداختن به مشکلات فوریتی، باید نگاه سیاست‌گذارانه و درازمدتی نیز به صنایع مخابراتی داشته باشیم تا ببینیم که اساساً این صنعت در میان مجموعة صنایع کشور، چه جایگاهی می‌تواند داشته باشد و چشم‌اندازهای آیندة این صنعت چیست؟
● مخابرات، صنعتی استراتژیک در توسعه پایدار کشورها
ICT یکی از کلیدی‌ترین تکنولوژی‌ها در کشورهای پیشرفته قلمداد میشود، بنابراین کشورهایی که از سیاست صنعتی هوشمندانه‌ای برای توسعه صنعت ICT برخوردار باشند، قادر خواهند بود تا از آن به عنوان یکی از بزرگترین و پرشتاب‌ترین صنعت جهان بهره‌‌های لازم را ببرند. بدیهی است که سهم هر کشور از منفعت‌های این صنعت، نسبت مستقیمی با ظرفیت‌سازی‌های بومی آن کشور را در این عرصه دارد.
● دارای فناوری پیشرفته (Hi-Tech) با تغییرات سریع
روند تغییر غالب تکنولوژی‌ها در این صنعت بسیار سریع بوده و حتی می‌توان گفت پس از صنعت نرم‌افزار، بالاترین سرعت تحول تکنولوژی در این صنعت است. لذا برای وارد شدن به بازار جهانی این صنعت، یا باید به عنوان نفر اول، محصول یا تکنولوژی تازه‌ای به بازار عرضه نمود یا به عنوان نفر دوم، از بین چند تکنولوژی ارائه شده به بازار، یک تکنولوژی که در بازار باقی می‌ماند را کسب و بر روی آن سرمایه‌گذاری نمود. هر دوی این رویکردها، نیازمند تحقیقات وسیع و پشتوانة قوی تکنولوژیک است.
● سرریز در سایر صنایع
اهمیت کلیدی این صنعت، تنها به ابعاد اقتصادی آن محدود نمی‌شود. به عنوان مثال، توسعة صنعت مخابرات و اینترنت تأثیر شگفتی در تبادلات فرهنگی و صنعت توریسم برعهده دارد. ضمن اینکه سطح بالای قابلیت‌های تکنولوژیکی و ارتباطات نزدیک این صنعت با سایر صنایع منجر به سرریز تکنولوژی در زمینة فنی نیز می‌شود.
● نرخ سریع برگشت سرمایه و اشتغال‌زایی
صنعت ICT صنعتی است که استقرار آن به سرمایه نسبتاً کمی نیاز دارد. در مقابل، این صنعت به شدت به نیروهای کاری محقق و پژوهشگر نیاز دارد. کاربر بودن این صنعت به‌جای سرمایه‌بر بودن آن، این امکان را در اختیار کشورها می‌گذارد که تا با استقرار چنین صنعتی، کمک بسزایی به اشتغال متخصصین کشور خود نمایند.
این صنعت به عنوان یکی از کلیدی‌ترین فعالیت‌های دانش‌بر تلقی می‌شود و در نتیجه داشتن یک سیاست صنعتی همه‌جانبه جهت توسعه و تقویت آن، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. بدیهی است، وزارت ICT کشور دیگر نمی‌تواند به بخش خصوصی فعال در این صنعت، تنها به عنوان یک عرضه‌کننده تجهیزات ICT که از لحاظ اهمیت، هیچ تفاوتی با دیگر عرضه‌کنندگان بین‌المللی تجهیزات ICT ندارد، نگاه کند؛ بلکه باید با علم به اینکه این بخش از اهمیت استراتژیکی بالایی در آینده فعالیت‌های اقتصادی کشور برخوردار است، سیاست صنعتی همه‌جانبه‌ای را با کمک سازمان‌های مرتبط، طرح‌ریزی نماید که زمینه‌ساز حضور شرکت‌های فعال در آن برای تامین نیازهای ملی کشور و حضور کارآمد این شرکت‌ها در عرصه بین‌المللی شود.
● صنعت سبز
با توجه به رشد روزافزون جمعیت دنیا و نیاز به تامین محیط زیست پاکیزه، امروزه کشورهای پیشرفته با تدوین و تنظیم برنامه‌های متناسب با این نیاز اقدام به دورکردن صنایع و کارخانجات آلوده‌کننده محیط زیست از فضای داخل کشور و روی آوردن به صنایع سبز می‌کنند. صنعت مخابرات هم به دلیل ویژگی‌ها و بهره‌گیری از تکنولوژی برتر از جمله صنایع سبزی است که نیاز روز افزون دنیا به آن بازار گسترده‌ای را فراهم کرده است.
● اهمیت امنیتی
اگر در کشوری به فضای تبادل اطلاعات و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات بها داده ‌شود، تأثیر مستقیم آن با عملکرد صحیح و امنیت فضای اطلاعاتی در زندگی روزانه مشاهده می‌شود. نکته قابل توجه آن است که همه مسئولان کشور دغدغه‌های فراوان امنیتی دارند. نقطه قوت کار، وجود این دغدغه‌ها و اعتقاد همه مسئولان تراز اول به استفاده از توان داخلی برای رفع این دغدغه‌هاست که باید با ارایة تصمیمات بلندمدت برای بومی‌سازی این صنعت نهادینه شود.

نویسنده: جواد خازنی

منبع : آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایستنا