حمایت بختیاری ها ازامپراتورهای آلمان

از رویدادهای مهم «مهاجرت» در نخستین سال جنگ جهانی اول پیوستن چند تن از خان های مقتدر بختیاری به صفوف مجاهدین است. این واقعه از آن جهت مهم است كه در محاسبات سیاسی آن روز بختیاری ها را متحدان سنتی انگلیسی ها می پنداشتند. لیكن پیوستن چند خان بختیاری بویژه «سردار مفخم بختیاری» به صفوف مجاهدان حادثه ای بسیارحائز اهمیت بود.
امیر مفخم فرزند «حاج ایلخانی» و او پسر جعفر قلی خان بختیاری بود. سردار اشجع سردار جنگ، سالار اشرف، سپهدار، حاج عباسقلی خان، سردار محتشم، هژبر خان و سردار فاتح برادران او بودند.
عبدالحسین خان شیبانی (وحید الملك) كه از سران مشروطیت و از جمله رهبران مهاجرین بود در خاطرات خود می نویسد:
۱۱ ربیع الاول ۱۳۳۳
خانه امیر مفخم
روز ۱۱ ربیع الاول- پیش از ظهر از خمین حركت كردیم، باران هم به شدت می بارید. زمین گل بود. نیم فرسنگ كه راه پیموده بودیم اسب من در گل غلتیده من را به زمین پرتاب كرد، لیكن آسیب زیادی وارد نشد. ناهار را در منزل «امیر حشمت كمره ای» صرف كرده نزدیك غروب به طرف «اره» به راه افتاده نیم ساعت از شب گذشته وارد منزل «امیر مفخم» شدیم. «امیر مفخم بختیاری» چند سالی است در «اره» منزل دارد و این محل متعلق به عیالش خواهر امیر حشمت كمره ای است. از قراری كه شنیدم این خانم در خانه داری ممتاز است. تمام كارهای شوهرش را اداره می كند. شیرینی آلات و میوه جات زیاد برای ما آوردند و بعد شام مفصلی دادند. از قرار معلوم «امیر مفخم» مشغول بنایی مفصلی در اینجا می باشد. چند اتاق را فرش و مزین كرده، فرش های پر بها گسترده و قالیچه های ممتاز به دیوارها نصب كرده بودند. از قرار معلوم خود امیر مفخم در نزدیكی «اره» مركز قالی بافی تهیه كرده و استادانی از كرمان آورده و به قالی بافی گماشته است. مفصل با امیر مفخم صحبت كردیم، از قرار معلوم كنسول آلمان كه در «اراك» است به «اره» آمده با او قراری برای گرفتن سوار بختیاری داده است. دو پسر امیر با عده ای سوار حاضر خدمت بر ضد روس ها شده اند و خود امیر هم خواهان ریاست كل قوای ایران می باشد. از قرار مسموع از تهران بختیاری ها به امیر مفخم نوشته اند كه باید بی طرف بماند والا از طرف روسها صدمه خواهند دید. امیر مفخم به نصیحت آنها گوش نداده برای خدمت آلمان ها حاضر شده است.
● درباره بختیاری ها
عنوان بختیاری مجموع طوایف و ایلاتی كه در نواحی كوهستانی واقع بین چهارمحال و فارس و خوزستان (میدان نفتون) و لرستان زندگی می كنند و به دو شعبه جداگانه موسوم به هفت لنگ و چهارلنگ تقسیم می شوندداده شده است. شعبه هفت لنگ مشتمل بر ۵۵ تیره و شعبه چهارلنگ دارای ۲۴ تیره است كه مردان آنها در سواری و تیراندازی شهره اند. طوایف بختیاری مذهب شیعه و آداب و رسوم و قصه ها و ترانه های خاص دارند و رؤسای آنها به عنوان «خان» مشهورند، كه رئیس كل طوایف «ایلخانی »خوانده می شود. طوایف بختیاری عنوان« لر بزرگ» دارند و در باب اصل آنها اختلاف است. قولی كه به موجب آن اصل این طوایف یا بعضی از آنها به سرزمین «باكتریان» منسوب اند، با وجود شهرت، ظاهراً مأخذ درستی ندارد، چنان كه انتساب آنها به عزالدوله بختیار از ملوك آل بویه نیز افسانه ای موهوم و مجعول است. خوانین بختیاری از اواخر عهد صفویه و نادرشاه در بعضی حوادث و وقایع تاریخ ایران مداخله داشته اند و در عهد استبداد صغیر محمدعلی شاه قاجار، قیام آنها و مساعی بعضی از رؤسای آنها مانند «صمصام السلطنه» و «سردار اسعد» بختیاری به كمك مجاهدین مشروطیت در فتح تهران مشهور است.
ر.ك به فرهنگ مصاحب ج اول
رؤسای بختیاری ها در عهد ناصرالدین شاه درخدمت صدراعظم ها بودند و نقش گارد تشریفاتی را داشتند.
هنگامی كه میرزا علی اصغرخان امین السلطان (اتابك اعظم) سوار كالسكه می شد یكی از خان های بختیاری هم به عنوان گارد ویژه پشت كالسكه به حالت ایستاده مراقب جان صدراعظم بود. از همان هنگام نفوذ آنها در دربار روزبه روز بیشتر شد. «ژنرال كاسا كوفسكی»فرمانده بریگاد سواره قزاق در خاطرات خود می نویسد: بختیاری ها تنها نیروی كارآمدی هستند كه در صورت بروز خطر می توانند نقش های مهمی ایفا كنند. او سال ها پیش از وقایع مشروطیت پیش بینی می كرد كه روزی فراخواهد رسید كه این خان ها حكومت را در دست بگیرند. در وقایع مشروطیت سواران بختیاری در فتح تهران (۱۳۲۷ هجری قمری) نقش مؤثری داشتند. پس از گشوده شدن تهران به دست مجاهدین شمال و سواران بختیاری، سردار اسعد وزیر جنگ شد و در سال های بعد یكی از خان های این طایفه یعنی «صمصام السلطنه» بختیاری به نخست وزیری رسید و تاریخ از عملكرد دوران صدارت او به نیكی یاد می كند.

منبع : روزنامه ایران