چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا
الگوهای تجدد در درام مشروطه
تجدد و درام در مفهوم ادبیات نمایشی جدید، با ریشه اروپایی در ایران همزاد بوده اند و نه تنها در لحظه تاریخی واحدی به پیدایی آمده اند، بل در آغاز نمایندگانی كمابیش واحد نیز داشته اند: نخستین درام پرداز ایرانی همان نخستین نگره پرداز تجدد در حوزه های فلسفه و فرهنگ و تاریخ و زبان هم هست میرزا فتحعلی آخوندزاده، اما مناسبات این دو همزاد در تاریخ ۱۵۶ساله درام نویسی جدید ایران، همیشه روال و مسیر واحدی نداشته است. همچنانكه درك و تلقی ایرانی شده از مفهوم مدرنیته تجدد بلافاصله به شاخه ها و رویكردهایی چندگانه تقسیم می شد، ادراك نخستین بانیان درام نویسی در ایران نیز از كار خودشان به شكل رویكردهایی متفاوت بروز می یافت كه وجوه افتراق شان در گذر زمان و در عبور از گرهگاه های كلیدی و تاثیرگذار تاریخی، برجسته تر شده است، انقلاب مشروطیت یكی از اساسی ترین این گرهگاه هاست نقطه ای كه هم در زمینه تجدد و هم در قلمرو درام نویسی، عاقبت پرده تعارفات به كنار می رود و مواجهه رویكردهای مختلف گریزناپذیر می شود. در نظرگاهی كلی، مجموعه رویكردها در هر دو زمینه را می توان با عناوین «نگره مقلد» و «نگره مولد» دسته بندی كرد: منظری كه می كوشد «تجربه»ی مطلوبش را در سایه انطباق با «ایده»ی پیشینی و وارداتی تعریف كند، و منظری كه تبیین «نگره» یا «ایده»ی كنش خویش را در پیوند تنگاتنگ با «تجربه»ی تاریخی و زیست جهان فرهنگی خود می جوید. از نظر تاریخی در هنگامه انقلاب مشروطیت، نخستین منظر با ادراك اثبات گرایانه، كالبدی و عینی از تجدد پیوند می خورد، و دومین منظر با سویه انتقادی و ذهنی آن. انقلاب مشروطیت در لحظه ای رخ می دهد كه گویا ترجیح تغییرگرایی عینی بر تفسیرگرایی ذهنی ناگزیر شده است، و از آن پس است كه به ویژه با ظهور حكومت پهلوی همچون نماد اقتدار متمركز تجدد كالبدی و اثبات گرا در آغاز قرن جدید، سلطه یكی از آن دو همزاد بر دیگری قطعی می شود: ظاهرا عصر تجدد فرا می رسد و همزمان درام نویسی ایران كه در سده گذشته در جایگاه مهمترین قالب بیانی اندیشه تجدد ایستاده بود، افول می كند هر چند كه افول ادبیات «آشكارگی» و «مكالمه» درام و جای سپردنش به ادبیات «رمز» و «انزوا» شعر و داستان آغاز قرن پیشاپیش خبر از بن بست تجددی می دهد كه با احساس بی نیازی از مكالمه بر تخت نشسته بود.
حمید امجد
نویسنده و كارگردان
حمید امجد
نویسنده و كارگردان
منبع : مطالب ارسال شده
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران حماس دولت سیزدهم رافائل گروسی دولت رئیس جمهور رهبر انقلاب اصفهان مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان مجلس زنان
تهران شهرداری تهران پلیس بارش باران قتل زلزله حجاب آموزش و پرورش قوه قضاییه فضای مجازی شهرداری وزارت بهداشت
مسکن خودرو حقوق بازنشستگان مالیات سایپا قیمت طلا قیمت دلار ایران خودرو قیمت خودرو بازار خودرو بانک مرکزی بورس
تئاتر تلویزیون نمایشگاه کتاب سینما دفاع مقدس سریال سینمای ایران موسیقی کتاب صدا و سیما
دانش بنیان اینوتکس دانشگاه آزاد اسلامی
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین رفح جنگ غزه روسیه چین نوار غزه ترکیه اوکراین طوفان الاقصی
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر ذوب آهن لیگ قهرمانان اروپا نساجی لیگ برتر فوتبال ایران بازی لیگ برتر ایران سپاهان رئال مادرید
اپل هوش مصنوعی سامسونگ ناسا آیفون گوگل مایکروسافت باتری فضا فضاپیما
بیماران خاص استرس کاهش وزن بیمه زیبایی دندانپزشکی فشار خون