مقبره شیخ حیدر ، مشگین شهر

مقبره منسوب به شیخ حیدر در مشگین‌شهر واقع شده و به شكل استوانه و به ارتفاع تقریبی 18 متر است. خارج بنا استوانه‌ای است ولی داخل آن، دوازده ضلعی منتظم دارد. سرداب آن زیر برج قرار دارد و دارای یك در ورودی در شمال برج است. در قرن اخیر اتاق و راهروئی بزرگ برای بیتوته متولی بنا و زائران ساخته بودند كه با راه‌پله و راهرو به سرداب متصل می‌شد، امروزه كه این اتاق‌ها را برچیده‌اند،‌ درِ ورودی اصلی نمایان شده و ترئینات آن به خوبی دیده می‌شود.
درباره تاریخ بنای آن نظرات متعدد وجود دارد. فهرست آثار تاریخی، سال بنای آن را اواخر سده‌ نهم هجری و برخی دیگر، بنای آن را متعلق به سده‌های هفت و هشت هجری می‌پندارند، گفته می‌شود كاشیكاری این بنا كامل‌تر از كاشیكاری مقبره اولجایتو در سلطانیه است و به 709 تا 711 هجری قمری مربوط می‌شود.
درِ ورودی و سه پنجره آن با مقرنس‌كاری گچی و كاشی تزئین شده است و قاب محرابی شكل بر همه جای بنا دیده می‌شود. در دو سوی در ورودی، دو گل ببر و دو قطعه سنگ رسوبی كرم رنگ به ابعاد 80×70 سانتی‌متر كنده‌كاری شده است كه به دوره پیش از صفویه منسوب است.
سطح داخلی بنا نیز بسیار زیباست. مقطع بنا در سطح داخلی، 12 ضلعی منتظم و هر ضلع آن 2/2 متر است. قسمت بالا با باریكه‌های گوشه و كمی بالاتر با تاقچه‌های نیمه مدور كه بالای آنها مقرنس‌كاری آجری است، بلندتر جلوه می‌كند. نقشه آن معمولی است، ولی زیرسازی ضخیمی دارد كه با آجر و روكاری پوشش داده شده است. قاب و نمای محراب مانند سردر و پنجره‌های مسدود به رنگ‌های سیاه، آبی سیر و سفید در قرنیس، كاشی لعاب، شكاف روكار آجری با كاشی‌های مربع آبی روشن كه طرح سراسری و اسامی مقدسی را تشكیل می‌دهند، هم‌چنین سفالی بدون لعاب قرمز در كتیبه‌های خراب شده در دور سردر مجموعه، زیبایی‌های معماری آن را تشكیل می‌دهد.