سرعت نور ثابت نیست

تئوری جدیدی كه دانشمندان استرالیایی مطرح كرده‌اند و سرعت نور را ثابت نمی‌دانند مهمترین تئوری فیزیك نوین یعنی نسبیت انیشتین را از اریكه قدرت به پایین می‌‌كشد. تیم فیزیك‌دانان دانشگاه مك كواری سیدنی در استرالیا به ریاست پال دیویز Paul Davies احتمال آن كه سرعت نور طی میلیاردها سال كندتر شده باشد را مطرح ساخته‌اند.
در این صورت فیزیكدانان باید در مورد بسیار از فرضیه‌ها و تئوریهای پایه بویژه در مورد قوانین حاكم بر عالم تجدید نظر كنند. دیویز در مصاحبه با رویتر گفت: «معنی این تئوری جدید آن است كه باید از خیر تئوری نسبیت و فرمول E=mc۲ و این جور چیزها بگذریم البته نه به این معنی كه كتابها را در این مورد دور بیندازیم؛ همیشه تحولات علمی تئوریهای قدیمی‌تر را در خود هضم می‌‌كند‌». نتایج تحقیقات این تیم در مجله نیچر Nature به چاپ رسیده است.
جان وب اختر شناس دانشگاه نیوساوث ویلز با ارائه تئوری خود براساس شواهدی كه به دست آمده است ادعا می‌‌كند كه سرعت نور می‌‌تواند ثابت نباشد، كه این موضوع معمای لاینحلی را پیش روی فیزیكدانان و اخترشناسان قرار داده است.
براساس یافته‌های وب، نوری كه از كوثر- Quasar شی‌ء شبیه به ستاره در آسمان - در طی دوازده میلیارد سال سفر خود تا رسیدن به زمین فوتونهایی از سحابی بین ستاره‌ای دریافت كرده است كه با فوتونهایی كه تاكنون می‌‌شناختیم تفاوت دارد.
دیویز در توضیح یافته‌های وب می‌‌گوید: مشاهدات وب به معنی آن است كه ساختار اتمهایی كه از نور كوثر ساطع می‌‌شود تفاوت بسیار جزیی اما با اهمیت ساختار اتمهای انسان دارد.
دلیل این تفاوت فقط می‌‌تواند از دو چیز ناشی شود:
▪ بخاطر سرعت نور
▪ بخاطر تخلیه الكترونی (Electron Charge)
از سویی دو قانون در قوانین فیزیك كیهانی مطرح است كه سالهاست مورد پرسش قرار گرفته است.
براساس این دو قانون نه تخلیه الكترونی و نه سرعت نور قابل تغییر نیستند. اما باید برای مشاهدات وب توضیحی داد یا این مشاهدات اشتباه است و یا یكی از دو قانون ثبات سرعت نور و یا تخلیه الكترونی قابل تكیه نیست. تیم دیویز بنا را براین گذاشتند كه مشاهدات وب درست بوده و یكی از این دو قانون ممكن است آنطور كه تصور می‌‌شد غیرقابل تغییر نباشد. به این ترتیب این تیم به مطالعه سیاه چاله‌ها روی آوردند سیاه چاله‌ها توده‌های عظیم و اسرارآمیزی هستند كه ماده را می‌‌بلعند و حتی نور نیز از چنگال این مكنده در امان نیست.
اگر قرار باشد به قانون دوم ترمودینامیك- كه خود یك دگماتیسم دیگر در فیزیك است- اعتقاد داشته باشیم در این صورت تغییر در قانون ثبات تخلیه الكترونی قانون دوم ترمودینامیك را در هم خواهد ریخت به همین دلیل یك گزینه باقی ماند و آن بررسی امكان متغیر بودن سرعت نور است. گرچه هنوز مطالعات به اندازه كافی نیست و مشاهدات وب از نور كوثر برای درهم ریختن تئوری‌های موجود كافی نیست اما مطالعه در این زمینه از چندی پیش آغاز شده است. ا ز جمله می‌‌توان به مقاله‌هایی كه در مجله Physical Review Letters منتشر شده مراجعه كرد و گرچه بسیاری از وفاداران به تئوریهای موجود سعی دارند مشاهدات وب و دیویز را اشتباه مشاهده‌ای و اشتباه محاسباتی و آماری جلوه دهند، اما بحثی كه در این زمینه آغاز شده است روز به روز دامنه‌دارتر می‌‌شود و به همان اندازه‌ای كه خود كیهان سئوالات لاینحل باقی گذاشته مشاهدات اخیر نیز بسیاری از تئوریها را به چالش كشانده است.
در این وضعیت باید روشن شود به چه چیزهایی از تئوری گذشته می‌‌توان تكیه كرد و باید دید تئوریهای جدید از عهده پاسخگویی به بسیاری از پرسشها بر می‌‌آیند یا خیر. در واقع از نظر دیویز همان بلایی كه تئوری نسبیت انیشتین و فیزیك كوانتوم بر فیزیك قرن نوزدهم وارد آورد حالا خود شاهد آن خواهد بود كه تئوریهای جدید پایه و اساس این تئوریها را متزلزل خواهد كرد. حداقل دستاورد این مشاهدات این است كه در بررسی ساختار كیهان و این كه از كجا نشأت گرفته و به كجا تكامل پیدا می‌‌كند یك گام رو به جلو برداشته شده است.
تئوری نسبیت می‌‌گوید كه سرعت هیچ چیز از نور فراتر نمی‌رود (سرعت نور در خلأ، تقریباً۰۰۰ر۳۰۰ كیلومتر در ثانیه است). آرزوی انسان فراتر رفتن از این سرعت است و این آرزوها در فیلمهایی مثل "Star Trek" انعكاس یافته‌اند. حتی اگر انسان ابزاری بسازد كه بتواند با سرعت نور حركت كند برای عبور از كهكشان راه شیری یكصدهزار سال وقت لازم است.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان