وزارت نفت؛ سمتی حساس با ابعاد جهانی

امیرباقری، روزنامه نگار در این باره می گوید: روزنامه نگاران چوب اطلاعاتشان را می خورند، ولی مردان سیاسی نان اطلاعاتشان را می خورند؛ بنابراین انتظار می رود فردی كه برای مقام وزارت نفت انتخاب می شود، اطلاعات به روز و به هنگام داشته باشد و اطلاعات او در این حوزه فراگیر باشد؛ قدرت مشورت و مشاوره داشته باشد؛ خود را وامدار جریان های سیاسی نداند و براساس ضابطه عمل كند.
وی درادامه می افزاید: وزیر مربوط باید در انتخاب افراد دقت كند و افرادی را در مقام های كلیدی به كارگیرد كه تجربه لازم برای اداره چنین صنعت بزرگی را داشته باشند. كارآیی، احساس مسئولیت، مردم داری و تخصص از جمله ویژگی های بارز یك مدیر در حوزه نفت است و در نهایت اراده كار می تواند در كنار آگاهی، تحولات عمیقی در یك سیستم برجای گذارد.
وزیری با پیچیدگی های خاص
جواد یارجانی، رئیس امور اوپك وزارت نفت، دیدگاهی بین المللی به انتخاب وزیرنفت دارد و براین باوراست كه پیشینه نفت در ایران به ۱۰۰ سال قبل برمی گردد و نفت در طول این تاریخ در تاروپود مسائل كشور ریشه دواینده و حضور همیشگی در مسائل پیش و پس از انقلاب داشته است. وی می افزاید: اهمیت این موضوع از زوایایی نظیر بازیگر بودن ایران و صادر كننده عمده نفت بودن نمود می یابد؛ از این رو شاید، یكی از بزرگ ترین ویژگی های وزیرنفت، درك همین موضوع باشد؛ یعنی كار در حوزه ای كه ابعاد مختلف زیادی دارد. كسی باید انتخاب شود كه بحث هایی مانند تولید، مصرف و سرمایه گذاری را مد نظر قرار دهد و در سطح بین المللی، اهمیت موضوع را دریابد و این وزارتخانه را در سطح بین المللی ببیند و ارتباط مستقیم با رئیس جمهوری داشته باشد.
تفكر حاكمیتی وزیر
حسن تاش، یكی ازكارشناسان حوزه نفت، در باره ویژگی های وزیرنفت، نظر دیگری دارد. او معتقد است: امروزه بیشترمدیران، بینش بنگاه داری درباره حوزه كاری خود دارند؛ حال آن كه وزیر ، آن هم وزیرنفت باید بینش حاكمیتی داشته باشد كه همان سیاست گذاری، هماهنگی و تعیین راهبرد اقتصاد ملی در چارچوب سیاست های ملی است. وی می افزاید: این در مورد نفت شدیدتر است، زیرا ما هنوز صاحب وزارت نفت نشده ایم و همان ساختار شركت نفت بر وزارت نفت حاكم است. وزیر می باید به مسئولیت مشترك نظر داشته باشد. بیشتر مدیران، منافع و مصالح دستگاه خودشان را نگاه می كنند و منافع ملی را تحت الشعاع دستگاه خودشان قرار می دهند؛ بنابراین یك وزیر باید منافع كل را در نظر بگیرد و نگاه دستگاهی خویش را كنار بگذارد. وی تأكید می كند: نفت جنبه بین المللی دارد و نفت ایران هم بین المللی است؛ از این رو بحث ارتباطات بین المللی و بحث جهانی شدن اهمیت دارد. وزیر باید از اوضاع جهانی كاملاً آگاهی داشته باشد و فعال عمل كند. امروزه كشورهای خارجی علاقه مندند كه خط مشی های خود را به ماتحمیل كنند و به تولیدكنندگان فشار می آورند. اگر وزیری منفعل باشد، در خدمت آنان قدم بر می دارد؛ بنابراین باید علاوه بر حفظ منافع ملی و استقلال بتواند برآنان تأثیر بگذارد و در این راه به تقویت منافع ایران كمك كند. حسن تاش یادآور می شود: داشتن دید نقادی، مستقل و بین المللی، از ویژگی های وزیر نفت است. منتقدان می گویند: وزارت نفت تاكنون برنامه ای عمل نكرده، زیرا همزمان پروژه های مختلف را آغاز كرده است؛ بدون این كه طرحی جامع برای آن داشته باشد و اولویت بندی را رعایت كرده باشد. حوزه نفت، تخصصی است و مدیران نفتی باید شناخت و تخصص لازم را داشته باشند. با انتخاب افراد بیگانه با صنعت نفت، این صنعت با مشكل جدی روبه روخواهد شد.
باتیم اقتصادی كابینه هماهنگ باشد
رضا مظهری، عضو هیئت علمی دانشكده امور اقتصادی، در این باره می گوید: هماهنگی با تیم اقتصادی كابینه آقای احمدی نژاد، از ویژگی های مهمی است كه وزیر نفت باید داشته باشد. شجاعت، قاطعیت وكارآیی به تنهایی كافی نیستند. انتخاب مشاوران با دیدگاه های مختلف می تواند ایده های خوبی را به وزیر بدهد. مشاوران یكدست دردی را دوا نمی كنند، دیدگاه های مشاوران می تواند سیاست های اقتصادی را به سوی منافع ملی سوق دهد. در بعد بین المللی نیز باید از سیاست های افزایش قیمت نفت حمایت كند و قدرت چانه زنی و ایجاد تعادل را در مدیریت خود به كار گیرد و این به عملكرد و تجربه وزیر بستگی دارد.
شفاف سازی وزیر
یكی از كارشناسان حوزه اطلاع رسانی درباره انتقادهای وارد شده به وزارت نفت، درباره شفاف نبودن قراردادها می گوید: هم اكنون وزارت نفت زیر سؤال رفته است؛ از یك سو به ما فیای نفتی، متهم می شود و از سوی دیگر، قراردادهای آن را فاقد شفافیت می دانند و حتی نوع قراردادها را به نفع منافع ملی ایران نمی دانند.كسی باید وزیرنفت شودكه بتواند بعد رسانه ای این وزارتخانه را در حالت شفاف سازی و صداقت بیشتر ادامه دهد وهمه چیز را با مردم و كارشناسان در میان بگذارد و ابعاد داخلی و خارجی این حوزه تخصصی را با زبان ساده در اختیار افكارعمومی قرار دهد. وزارت نفت در طول چند سال دوران آقای خاتمی بسیار موفق عمل كرد، ولی انتقادهایی هم بر آن وارد است. وزیرنفت باید شخصی باشد كه تهدیدها را به فرصتها تبدیل كند و از شانتاژ ، هیاهو و اغواگری افكار عمومی پرهیز كند و فردی كار آزموده و مدیری شجاع و با تخصص باشد تا در فراز و نشیب های جهانی، كشتی اقتصاد ایران را به سر منزل مقصود برساند.
نیاز به سرمایه گذاری داریم
حسینی، یكی از كارشناسان حوزه اقتصاد، می گوید: ایران در شرایط امروز در حوزه نفت بسیار نیازمند سرمایه گذاری مستقیم خارجی است. اگر وزیری بتواند موانع محدودكننده این سرمایه گذاری ها را از طریق لابی ها و رایزنی های خود تعدیل سازد، می تواند بسیاری از چالش های حوزه نفت را پاسخ گو باشد. مسائلی مانند قوانین محدود كننده، سرمایه گذاری خارجی، امنیت داخلی، سیاست خارجی، شورای نگهبان و... نیازمند تدبیر، خلاقیت و حسن ابتكار وزیر نفت هستند. وزیر نفت باید شخصیت علمی و تخصصی داشته باشد، زیرا وزارتخانه آن برای ایران و جهان با اهمیت است و افراد باظرفیت های محدود و غیرحرفه ای به هیچ روی نمی توانند در بطن آن قرار گیرند.
وی یادآور می شود: دولت آقای احمدی نژاد حق دارد كه از نیروهای هم جهت و هم سوی خود در سمت های مختلف استفاده كند، اما باید توجه كردكه این افراد باید توان بالایی به لحاظ مدیریتی به ویژه در حوزه نفت داشته باشند. هم سویی صرف در كابینه نمی تواند در شرایط حساس امروز پاسخ گوی خواسته ها و مسائل جامعه ایران باشد. امروزه ما به شدت نیازمند افراد متخصص و متفكر در عرصه های مختلف هستیم.
وزیر باید برنامه داشته باشد
رحمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه، می گوید: آقای احمدی نژاد دركوران انتخابات، بحث عدالت را بسیار مطرح كردند و بر آن اصرار داشتند. این عدالت در وهله نخست باید در مورد انتخاب كابینه اجرایی شود. افكارعمومی انتظار دارد كه اصل عدالت در انتخاب وزیران لحاظ شود. وزارت نفت به كسی باید سپرده شود كه علاوه بر ویژگی های یك مدیر موفق، برنامه های مشخص، مدون و عملی در این عرصه ارائه كند. چند اظهار نظركارشناسی و جریان سازیهای رسانه ای درباره نفت، نمی تواند ملاك جدی و خوبی برای انتخاب وزیرنفت باشد. وی تصریح می كند: وزارت نفت پستی حساس و راهبردی است و امید آن می رود با توجه به قیمت نفت و آینده آن فردی كلان نگر، برای این مقام انتخاب شود.
وزیرباید سیاست و اقتصاد بین الملل را بداند
یك كارشناس حوزه رسانه ای اقتصاد انرژی، درباره انتخاب وزیرنفت می گوید: وزیرنفت باید سیاست بین الملل و اقتصادجهانی را كاملاً بشناسد و برآن اشراف كامل داشته باشد. این وزارتخانه كمتر از وزارت خارجه نیست. سیاست، اقتصاد، قوانین، روابط سیاسی دنیای غرب، اتحادیه اروپا، جهان اسلام، اوضاع خاورمیانه، روابط با همسایه ها و... از جمله مواردی است كه شخص وزیر باید از آنها آگاهی داشته باشد و گریزی ازآن نیست. تسلط كامل به زبان خارجی و روحیه به روز بودن اطلاعات او می تواند در راهی كه انتخاب كرده است، به او كمك فراوان كند.

منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا