چهارشنبه, ۱۴ آذر, ۱۴۰۳ / 4 December, 2024
مجله ویستا

فروغی؛ تئوریسین نظام شاهنشاهی


فروغی؛ تئوریسین نظام شاهنشاهی
محمدعلی فروغی (استاد اعظم فراماسونری)، وکیل و وزیر مکرر مشروطه دوم، برای آگاهان به تکاپوهای پنهان و مخرب فراماسونری در تاریخ معاصر کشورمان، چهره‌ای کاملا آشناست.
او به اشاره و تایید لژ بیداری به مقام ریاست مجلس و دیوان عالی تمیز رسید و همچنین سمت آموزگاری احمدشاه جوان به عهده او گذاشته شد!
فروغی در مجلس دوم با علمای حاضر در مجلس، نظیر مدرس و حاجی‌آقا شیرازی (دو عضو مهم «هیات علمیه» مجلس) اختلاف نظر داشت. به گفته دکتر منصوره اتحادیه: «مدرس... از وکلای میانه رو محسوب می‌شد که با هرگونه جنجال و تندروی مخالف بود، ولی در بسیاری از مسائل با ذکاءالملک اختلاف نظر داشت. چون به هنگام بحث درباره هر موضوعی، مدرس به جنبه‌های اسلامی مساله و ذکاءالملک به جنبه‌های دمکراتیک و غربی آن توجه داشتند.»(۱) فروغی (و طیف همسوی وی) متاسفانه از دروغ بستن به مراجع مشروطه‌خواه نجف نیز دریغ نداشت و متنی را که در جلسه هشتم مجلس دوم (مورخ ۱۳ ذیقعده ۱۳۲۷) به عنوان تلگراف آخوند خراسانی و مازندرانی درباره حجت‌الاسلام ملاقربانعلی (فقیه متنفذ و مشروعه‌خواه زنجان)، از سخنگاه مجلس برخواند دروغ و تحریف واقعیت بود و تلگراف آخوند کاملا با آن فرق داشت.(۲)
خدمات وی به رژیم پهلوی نیز، از غایت وضوح نیاز به وصف ندارد: شهرت داشت فروغی از سوی رضاخان ماموریت یافته مبلغی به احمدشاه بدهد و رضایت او را برای ترک سلطنت بخرد(۳) که احمدشاه زیر این ننگ نرفت. بعدها نیز گفته شد که از سوی رضاخان مامور شده است پول‌های دیکتاتور را (که همه از راه دزدی و غصب اموال و املاک مردم به دست آمده بود) در بانک‌های اروپایی به ودیعه گذارد.(۴)
دکتر مصدق در نطق مشهوری که در مجلس ششم بر ضد وثوق‌الدوله و فروغی نمود، فروغی را متهم ساخت که در زمان تصدی وزارت خارجه، کلیه دعاوی مالی انگلیسی‌ها از دولت ایران (بالغ بر ۲۰ کرور تومان یعنی ۱۰ میلیون تومان به پول آن روز) را تصدیق کرده است،(۵) و پاسخی هم به این اتهام وی از سوی مسوولان امر داده نشد و اتهام مزبور عملا تلقی به قبول گردید.(۶) عباس اسکندری، فروغی را در یک محکمه عالی خیالی (به طور مستند) محاکمه و به جرم تثبیت پایه‌های استبداد و قانون شکنی در عصر رضاخان محکوم کرده است.(۷)
در تاجگذاری رضاخان (۴ اردیبهشت ۱۳۰۵ ش) به عنوان نخست وزیر، حامل «تاج‌کیان» بود(۸) و پس از سخنان شاه نیز خطابه‌ای سخت چاپلوسانه ایراد کرد و از این که بار دیگر به دوران افتخار و سربلندی گام نهاده و شاهنشاهی پاکزاد و ملت‌خواه و ایرانی‌نژاد برای اصلاح امور مملکت ... براو رنگ سلطنت برآمده است، خدای را شکرگزاری نمود. (۹)
● تلالوی نور از جمال مبارک رضاخان!
یکی از وزرای رضاخان نقل می‌کند: سالی که رضاشاه تاجگذاری کرد، فردای آن روز فروغی پیش شاه رفت. شاه پرسید: تاجگذاری چگونه گذشت؟ پاسخ داد:‌«اعلیحضرتا، من بارها تاجگذاری دیده‌ام. در تاجگذاری مظفرالدین شاه بودم، در تاجگذاری محمدعلی شاه بودم. در تاجگذاری احمد میرزا بودم. پس از مرگ ادوارد پنجم، پادشاه انگلیس، چون جانشین او به هندوستان برای تاجگذاری می‌آمد، من در آنجا نماینده ایران بودم. هیچ یک از این جشن‌ها شکوه تاجگذاری اعلیحضرت را نداشت. وقتی که اعلیحضرت تاج را بر سر گذاردند، من دیدم نوری از جمال مبارک تلالو کرد....» به اینجا که رسید، رضاشاه روگردانید و به سخریه گفت: «نور تلا‡لو کرد؟! برو مردکه( »!از سخنان کسروی در دادگاه جنایی (محاکمه احمدی)، پرچم هفتگی، شماره یکم. نقل از: فراماسونری در ایران، محمود کتیرایی، ص ۱۳۴.)
فروغی در غائله جمهوریخواهی مصنوعی، از حامیان رضاخان بود و در بحبوبه آن غائله، پنهانی به سفارتخانه‌های خارجی نوشت:‌ «چون احمدشاه و ولیعهد سمتی ندارند، سلام عید امسال برگزار نخواهد شد».(۱۰) پس از شکست آن غائله نیز که رضاخان، شکسته سلیح و دریده دهل به رودهن رفت، به کمک دوستانش به حمایت از وی برخاست.(۱۱) عباس اسکندری، از مبارزان عصر پهلوی، فروغی را در یک محکمه عالی خیالی (به‌طور مستند) محاکمه و به جرم تثبیت‌ پایه‌های استبداد و قانون‌شکنی در عصر رضاخان محکوم کرده است. (۱۲) مخبرالسلطنه هدایت می‌نویسد: «قابل توجه است که فروغی در بدایت و نهایت [سلطنت رضاخان] دست‌اندرکار بود؛ هم در تاجگذاری و هم موقع سوگواری.»(۱۳)
مقام فروغی نزد انگلیسی‌ها را از اینجا می‌توان دریافت که گفته می‌‌شود: انگلیسی‌ها پس از عزیل و خروج رضاخان از کشور در شهریور ۲۰، پیشنهاد ریاست‌جمهوری را به فروغی دادند.(۱۴)‌
پانوشت‌ها‌:
۱. شرح حال رجال ایران، ۳/۴۵۰ ۴۵۱؛ خاطرات سرریدر بولارد، ص ۴۸۳.
۲. برای عکس متن و دستنوشته اصلی تلگراف آخوند، چگونگی املا و نگارش آن و تحریفاتی که در طول تاریخ یافته است. ر.ک، بحث ممتع جناب ابوالفضل شکوری در: خط سوم در انقلاب مشروطیت ایران، ابوالفضل شکوری، صص ۱۹۰ ۱۸۱ و ۴۵۹ ۴۵۷.
۳. خاطرات نصرالله انتظام، به کوشش محمدرضا عباسی، ص ۱۵۶. نیز ر.ک، نامه‌های قزوینی به تقی‌زاده، صص ۳۲۵ ‌۳۲۱.
۴. ر.ک گفتگوی قوام‌الدوله صدری با سفیر انگلیس، مندرج در: صعود و سقوط تیمورتاش ...، دکتر جواد شیخ‌الاسلامی، صص ۶۲ ‌۶۱.
۵ . یعنی پذیرفته بود پول‌هایی را که انگلیسی‌ها در جنگ جهانی اول و پس از آن برای پیشبرد اهداف استعماری خویش (از جمله قرارداد ۱۹۱۹) به عاملان و مزدوران ایرانی خویش رشوه داده بودند، از خزانه ملت بازپراخت کند.
۶. ر.ک، زندگانی سیاسی سلطان احمدشاه، حسین مکی، صص ۱۵۲ ‌۱۵۱. به گفته دکتر مصدق : «فروغی آدم پول بگیری نبود. فقط می‌خواست سرکار باشد و حقوقی ماه به ماه بگیرد؛ هر چه می‌گفتند قبول می‌کرد.» (رنج‌های سیاسی دکتر مصدق، یادداشت‌های جلیل بزرگمهر، ص۲.)
۷. تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو، عباس اسکندری، ۱/۱۰‌ ۱۳. در مورد روابط فروغی با رژیم پهلوی همچنین ر.ک، بازیگران سیاسی عصر رضاشاهی و محمدرضا شاهی، ناصر نجمی، صص ۱۴۱ - ۱۳۸.
۸ . بازگشت، محمدرضا خلیلی عراقی، ص ۱۴؛ رضاشاه؛ خاطرات سلیمان بهبودی...، ص۲۸۲، خاطرات عزالممالک اردلان ، ص ۲۰۷.
۹. کودتای ۱۲۹۹ و آثار آن، ابراهیم صفایی، ص۱۳۶ و نیز ر.ک، فراماسونری در ایران، محمود کتیرایی، صص ۱۳۴ ‌۱۳۲. برای متن خطابه مزبور ر.ک، مقالات فروغی، ۲/۲۳۱ ۲۳۶؛ تاریخ پهلوی و زرتشتیان، سرتیپ دکتر جهانگیر اشیدری، صص ۲۱۱ ۲۰۸.
۱۰. فراماسونری در ایران، محمود کتیرایی، ص۱۳۳و این در حالی بود که چند اصل قانون اساسی، بصراحت از پادشاهی اعقاب محمد علیشاه سخن می‌گفت و جناب فروغی نیز بارها در مجلس شورا به حفظ و حمایت از اصول قانون اساسی، سوگند خورده بود!
۱۱. خاطرات حاج عزالممالک اردلان، ص ۲۰۷.
۱۲. تاریخ مفصل مشروطیت ایران...، ۱/۱۰ ‌ ۱۳. در مورد روابط فروغی با رژیم پهلوی همچنین ر.ک، بازیگران سیاسی عصر رضا شاهی ...، ناصر نجمی، صص ۱۴۱ ۱۳۸. درباره سمت‌های برادر فروغی (ابوالحسن) در زمان پهلوی نیز ر.ک، یادگار عمر، دکتر عیسی صدیق، ۲/۹۲ و ۱۱۲ و ۱۵۴؛ ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ۲/۴۴.
۱۳. خاطرات و خطرات، ص ۴۲۵.
۱۴. ر.ک، اعترافات شاه مخلوع، به نقل از دو محقق آمریکایی... .
منبع : روزنامه جام‌جم