دروغگو از خودت دفاع کن!

موفقیت فرزند در یك خانواده و در خانواده های دیگر با یكدیگر تفاوت دارد. كودكی كه تنها فرزند خانواده است وضع خاصی دارد. همچنین بزرگ ترین فرزند، جوان ترین، باهوش ترین یا كندترین، دختر یا پسر بودن فرزند و عوامل دیگر از این قبیل در نحوه پرورش او و چگونگی برخورد و ارتباط والدین با یكدیگر و با فرزند و دیگران با وی كاملاً موثر است.
فرزندان به تربیت و تولد در خانواده موقعیت خاصی پیدا می كنند كه با دیگر فرزندان متفاوت است و این خود موضوعی در خور توجه است. آثار عمده سختگیری والدین سبب می شود: فاصله عاطفی فرزندان یا والدین بیشتر و عمیق تر شود. احساس ناتوانی در فرزند بیشتر شود و به تدریج بر اعتماد به نفس آن تاثیر نامطلوب می گذارد. احساس ناامنی و تزلزل به لحاظ رفتار خشونت آمیز والدین در فرزندان ایجاد می شود. ادامه چنین روندی سبب می شود فرزندان مسایل و رازهای درونی خود را به والدین ابراز نكنند و افراد دیگری را برای این امر در نظر می گیرند كه لزوماً افراد واجد شرایط و مطلوبی نیستند.
▪ دروغ گویی:
اگر هر سخن غیرواقع را بخواهیم دروغ به حساب آوریم، بر این مبنا دروغ گویی افراد را می توانیم در سه سطح تقسیم بندی كنیم:
۱) دروغ گویی كودكانه:
كودكان با سن كم و به لحاظ این كه هنوز از رشد شناخت كافی برخوردار نیستند و نمی توانند امور را آن طور كه هست مورد دقت و توجه قرار دهند، بنابراین در بیان واقعیات دچار اشتباه و خطا می شوند.
در حالی كه بیشتر آنان از این خطاهای كلامی خود آگاه نیستند یا نیت بدی را ندارند. كودكان بین دو تا چهار سالگی معمولاً در دنیای خیالی و ذهنی به سر می برند، به همین علت می كوشند تخیلات خود را چنان بیان دارند كه واقعیت جلوه نمایند.
۲) دروغ گویی عادی یا كاذب:
این نوع دروغ گویی شایع ترین صورت دروغگویی در میان افراد است كه در اثر لغزش ها و پیش آمدگی های گوناگون و معمولی توسط آنان گفته می شود.
۳) دروغ گویی مرضی:
علل متعددی را می توان برای دروغ گویی مرضی نام برد كه مهم ترین آن ها عبارتند از: خودخواهی كه برای جلب توجه دیگران صورت می گیرد، برای فرار از تنبیه كه به دروغ گویی دفاعی معروف است و دروغ گویی برای اخذ انتقام...
▪ درمان دروغ گویی:
قبل از هر چیز باید مساله مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد و علل و عوامل اصلی كه سبب دروغگویی شده است كشف شود تا بتوان به موقع نسبت به درمان آن اقدام شود. از جمله این موارد توجیه والدین نسبت به این نكته كه نباید با نظم و انضباط غیرمعقول خود موجبات دروغ گویی كودكان را فراهم نمایند.
از آنجایی كه رفتار كودكان براساس مكانیزم همانندسازی شكل می گیرد، بنابراین بر الگوهای خانوادگی و آموزش كودك (والدین، مربیان، معلمان) است كه از بیان مطالب كاذب و غیرواقع شدیداً خودداری نمایند.
آیا در برابر فرزندی كه به دروغ عادت پیدا كرده است، شدت عمل به خرج دهیم؟ فراموش نكنید ضایعات این كار بیش از محسنات آن است. شدت عمل نه تنها سبب كاهش این رفتار خاص نمی شود، بلكه آن را تشدید می كند. بهترین شیوه رویارویی با دروغ در دانش آموزان، كشف انگیزه دروغ گویی آن ها است.
مانند انگیزه ابراز وجود، انگیزه خیال پردازی، انگیزه تشویق و اضطراب، انگیزه تقلید، انگیزه تعارض. به طور مثال در انگیزه تعارض، برخی از والدین فرزندانشان را در موقعیت های كاملا متعارضی قرار می دهند كه تصمیم گیری برای فرزند به غایت دشوار می شود.

منبع : روزنامه جوان