رویای لاغر شدن و لاغر ماندن

هر روز جلوی آینه می‌ایستم و خودم را نگاه می‌کنم.اول برای اینکه سر و وضعم هنگام خروج از خانه مرتب باشد‌اما بعد به نظرم می‌آید که‌اندام نامتناسبی دارم. بد تیپم و هیچ لباسی بهم نمی‌آید. چرا چون چاقم. چاقم و غصه می‌خورم. غصه می‌خورم‌. می‌خورم و باز چاق‌تر می‌شوم. رژیم می‌گیرم. خسته می‌شوم‌. می‌خورم و چاق می‌شوم. ورزش می‌کنم. خسته می‌شوم. می‌خورم و چاق‌تر می‌شوم. دیگر خرید نمی‌روم. چون هیچ لباسی سایز من نیست. دیگر مهمانی نمی‌روم. چون هیچ کس هم سایز من نیست. افسرده‌ام. ناراحتم و ناگهان راه‌حل جادویی را پیدا می‌کنم. یک آگهی: «در یک ماه سه سایز لاغر شوید، لاغری موضعی با تزریق، در عرض یک ماه به وزن دلخواهتان برسید، لاغری با جراحی، کاهش دو سایز در ۵۵ دقیقه، محصولات لاغری خارجی، لاغری موضعی صد در صد تضمینی در سالن لاغری‌...» وقتی نگاهم در لابه‌لای این کلمات گم می‌شود انگار کسی می‌گوید وقتی می‌توانی با صرف هزینه بدون دغدغه ورزش و کم‌خوری لاغر شوی دیگر چه دلیلی دارد که به خودت سختی بدهی؟
پس کفش و کلاه می‌کنم و راهی سالن لاغری می‌شوم. یک آپارتمان هفتاد، هشتاد متری‌، سه چهار دستگاه لاغری و یک سونای کوچک خانگی کلیت یک سالن لاغری را تشکیل می‌دهند و در بعضی جاها هم میزی و آینه‌ای که نشان می‌دهد خدمات آرایشگری هم در اینجا ارائه می‌شود. اولین قدم برای لاغری گرفتن قد و وزن مراجعه‌کنندگان و ارائه یک برنامه حداقل ده جلسه ای است که باید در ازای هر جلسه پنج هزار تومان پرداخت کرد. بعد هم نوبت قرص‌ها و مکمل‌های لاغری می‌رسد. قرص‌ها و کپسول‌های لاغری همه خارجی هستند و بیشتر دفترهای نمایندگی آنها در کشورهای عربی است. قیمت هر کپسول برای از بین بردن چربی هزار و پانصد تومان است که حداقل در یک ماه باید سی عدد آن را مصرف کرد تا دو کیلو یا دو سایز لاغر شد.
محبوبه یگانه داروساز در مورد عوارض قرص و کپسول لاغری می‌گوید: «داروهایی که در بازار به صورت تجاری عرضه می‌شود بیشتر داروهای ضد چاقی دارای کارنتین هستند که این ماده در همه داروها و قرص‌های ضد چاقی وجود دارد. کارنتین باعث اختلالات گوارشی، تهوع، استفراغ، کرامپ شکمی ‌و بوی بد بدن و بیماری‌های کلیوی می‌شود.»
این داروساز معتقد است؛ افراد نباید از دارو‌هایی که در مدت زمان کوتاهی وزن را پایین می‌آورد استفاده کنند زیرا این داروها دارای ترکیبات هورمونی و تیروئیدی هستند که علاوه بر اختلالات گوارشی باعث افزایش ریسک سرطان نیز می‌شوند».
لاغری‌های موضعی از دیگر روش‌هایی است که از سوی زنان و دخترانی که می‌خواهند به سرعت وزن خود را پایین بیاورند و در نواحی مشخصی از بدن سایز کم کنند استقبال شده است؛ تزریق مزوتراپی،‌اندودرمی‌ و اولتزا و‌... در مطب با قیمت پنجاه تا صد هزار تومان‌، که باید حداقل ده تا دوازده بارتکرار شود تا فرد به وزن و سایز دلخواه خود برسد.
علاوه بر این جراحی ساکشن از دیگر راه‌های کاهش وزن است که در اکثر بیمارستان‌ها به صورت سرپایی انجام می‌شود‌. افرادی که آن را برای کاهش وزن انتخاب می‌کنند علاوه بر پرداخت هزینه‌ای بالغ بر یک و نیم میلیون تومان خطر مرگ را نیز به ‌امید داشتن‌اندامی ‌متناسب به جان می‌خرند.
گوشواره‌های لاغری، انواع کمربندهای لاغری در سه مدل ویبره، حرارتی و ویبره حرارتی با قیمت ۲۵ هزار تومان تا ۱۰۰هزار و انواع تردمیل که از ۷۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و به ۸ میلیون تومان و شاید بیشتر نیز می‌رسد از دیگر روش‌های موجود برای کم کردن وزن است‌. بعضی زنان و دختران نیز برای کاهش وزن علاوه بر محصولات و موسسات لاغری به سراغ روش‌های دیگری چون هیپنوتیزم و رفتار درمانی و گروه درمانی می‌روند و با پرداخت هزینه‌هایی مانند جلسه‌ای ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان تمام تلاش خود را می‌کنند تا از مدهای غربی عقب نیفتند.
‌اما آمار نشان می‌دهد دوسوم افرادی که وزن خود را کاهش می‌دهند ظرف مدت سه تا پنج ماه قسمتی از وزن کاهش یافته را دوباره به دست می‌آورند. براساس نتایج یک تحقیق ۵۰ درصد از افرادی که رژیم لاغری گرفته‌اند پنج سال بعد از لاغر شدن نه تنها دوباره به همان وزن اولیه خود بازگشته‌اند بلکه پنج کیلوگرم چاق‌تر هم شده‌اند. مساله اینجاست که در حال حاضر بیش از ۵۵ درصد جمعیت ایران با مشکل افزایش وزن در اثر کم‌تحرکی و استفاده از غذاهای پرکالری مواجه هستند. براساس پژوهش‌های انجام‌شده در کشور میزان شیوع چاقی در مردان حدود ۲۷ درصد و در زنان ۴۰ درصد و شایع‌ترین محدوده سنی ابتلا به چاقی در مردان ۴۰ تا ۵۰ سالگی و در زنان ۵۰ تا ۶۰ سال است، همچنین چاقی در ایران حدود۳۲ درصد شیوع دارد. علاوه بر این نزدیک به ۱۳ درصد از دختران تهرانی در زمره افراد چاق قرار دارند و شیوع چاقی در سنین مدرسه در حدود ۱۰ درصد تخمین می‌شود به عبارتی رژیم غذایی ۷۳ درصد از افراد جامعه نیازمند اصلاح و تغییر است.
● چاقی یک توهم فانتزی
با این حال چاقی بیش از آنکه یک مشکل اساسی و جدی باشد یک توهم فانتزی است! یعنی مد و زیبایی مهم‌ترین عاملی است که باعث شده فکر کنیم چاق هستیم.به همین دلیل در سطح جهان برای مبارزه با این پدیده اقدامات متعددی در حال انجام است. در چند شهر مهم اروپایی که مرکز مد محسوب می‌شوند، کمپین ضدلاغری تشکیل شده، با این اعتقاد که مدل‌ها و مانکن‌ها سلامت خود را به خاطر نمایش‌های مد به خطر می‌اندازند.شاید از دید بسیاری از نظاره‌کنندگان، پیامی‌که از اکثر نمایش‌های مد می‌توان گرفت، این باشد: «تو تا زمانی که لاغر بمانی، می‌توانی زیبا و مهم باشی.» اما آیا زنان لاغر و استخوانی، نشان‌دهنده زیبایی هستند؟ در ماه سپتامبر، در هفته مد لندن، مادرید و میلان، اتفاقات جالب و جدیدی افتاد. درحالی که انجمن مد بریتانیا اعلام کرد مدل‌هایی که قرار است روی سکوهای مد لندن راه بروند، باید مدرکی برای اثبات سلامتی خود داشته باشند، یک عکاس ایتالیایی به نام الیویر توسکانی، هفته مد میلان را با نمایش ده‌ها بیلبورد و تصاویر عجیب شروع کرد؛ تصویر زنی که به شکل مفرطی لاغر است و مبتلا به بیماری کم‌‌اشتهایی یا بی‌اشتهایی. توسکانی با این تصاویر، شروع به هشداردادن جدی در مورد وفور بیماری کم‌اشتهایی و لاغری بیش از ‌اندازه مدل‌ها و البته بخش زیادی از زنان اروپایی کرد. این اتفاق همزمان با گزارش انجمن مد بریتانیا شکل گرفت که در آن ذکر شده: «گواهی پزشک مدل‌های هفته‌ مد لندن، باید توسط پزشکان متخصص بیماری کم‌اشتهایی و سوء تغذیه تهیه شود.»در این گزارش‌ها و گواهی‌های پزشکی در کشورهای مختلف، تا به‌حال تایید شده که بین مدل‌ها، بیماری کم‌اشتهایی و سوء تغذیه وجود دارد و برنامه‌های افزایش آگاهی و آموزش سلامتی مدل‌ها ضروری است. با این حال فراگیر شدن پیروی از رژیم‌های لاغری در ایران به‌ویژه درمیان زنان و دختران جوان اکنون به مرحله‌ای رسیده است که سبب نگرانی متخصصان تغذیه و متولیان بهداشت و درمان شده است. اغلب افرادی که رژیم‌های لاغری را در دستور کار قرار می‌دهند کاهش وزن و رهایی از چاقی را انگیزه خود اعلام می‌کنند. اگرچه متخصصان تغذیه رژیم‌های لاغری را با هدف حل معضل چاقی و تبعات منفی ناشی از آن تدوین کرده‌اند ولی ‌امروزه بخشی از زنان جوان در کشور ما به‌رغم اینکه با مقیاس علمی ‌چاق محسوب نمی‌شوند، با انگیزه دستیابی به‌ اندامی ‌زیبا و باریک به این نوع رژیم‌ها روی می‌آورند. این بخش از جامعه که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود عمدتاً متاثر از تبلیغات تلویزیون‌های ماهواره‌ای است و به همین علت خواسته آنان در رسیدن به‌ اندامی ‌زیبا در جامعه ما به «اندام ماهواره‌ای» شهرت یافته است. به اعتقاد متخصصان تغذیه، کاهش وزن و لاغری اگرچه فوایدی چون بالا رفتن کیفیت زندگی‌، کاهش فشارخون، کاهش سطح چربی‌ها و همچنین پایین آمدن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را به دنبال دارد، ولی چنانچه به صورت خودسرانه‌، بدون مشورت پزشک و یا به شکل بسیار کوتاه‌مدت و فشرده دنبال شود، آثار جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت.
● لاغری موضعی علمی‌ نیست
دکتر محمد صفریان متخصص تغذیه می‌گوید: در علم پزشکی چیزی با عنوان چاقی یا لاغری موضعی معنی ندارد و در رژیم‌های لاغری تمامی ‌قسمت‌های بدن وزن کم می‌کنند. به عقیده استادیار دانشگاه‌ علوم پزشکی مشهد استفاده از ابزار رایج مانند دستگاه‌های لرزان و انواع چسب‌ها را که‌ عمدتاً از طریق تبلیغ در شبکه‌های تلویزیونی فارسی زبان خارج از کشور و نیز برخی پایگاه‌های اینترنتی فارسی زبان برای لاغری‌های موضعی در ایران متداول شده است، برای سلامتی افراد زیان‌آور است. از این‌روست که پژوهشگران و فعالان بسیاری ‌ تلاش دارند این حقیقت را که معیار لاغری برای زیبایی‌ اندام زنان کاملاً مصنوعی بوده و با ‏واقعیت زندگی طبیعی همخوان نیست، به میان مردم برده و با معیارهای ساختگی و غیرطبیعی زیبایی مبارزه کنند. آنها ‏به‌طور نمونه به عروسک باربی ‎‏ اشاره می‌کنند که با قد بیش از ۲ متر، تنها ۴۶ کیلوگرم وزن دارد، درحالی که ‏متوسط قد و وزن زن‌ آمریکایی به ترتیب ۱۶۳ سانتیمتر و ۶۶ کیلوگرم است. اگر عروسک باربی در همان ابعاد جان ‏می‌یافت، نمی‌توانست وزن خود را حمل کند و البته به هیچ‌وجه‌ امکان باروری و ‏بارداری نداشت.‏ با این وجود هنوز باربی مظهر زیبایی زن حتی برای خود زنان است. بسیاری از زنان به دنبال رژیم غذایی بوده و برای «زیبا»سازی خود بر اساس نورم‌های تعریف شده توسط رسانه‌ها می‌کوشند. اگر تا نیمه سده بیستم، کنترل روی زن از طریق تعریف محدود نقش و جایگاه زن در خانواده و اجتماع و حتی تعریف ‏شیوه مناسب رفتار برای زن در زندگی انجام می‌گرفت، ‌امروزه این تعریف‌ها جای خود را به تعریف ‏‏«زیبایی زنانه» برای شکل و قیافه زن داده است. جالب اینکه این کنترل از طریق خود زن به شیوه ‏قانع کردن او در پذیرفتن معیار زیبایی صورت می‌گیرد.به ظاهر زن «زیبا» یعنی زنی که بلند قد و لاغر و پوستی ‏بدون چروک داشته باشد. با همین تعریف از زیبایی است که همه صنعت‌های زیبایی‌سازی، از تولید لوازم آرایش تا موسسه‌های کمک به رژیم لاغری و جراحی زیبایی، از این ترفند سوء استفاده می کنند ‌اما اقتصاد ‏تنها وجه قضیه نیست، بلکه زن از خودپذیری و دوست‌داشتن موجودیت خود محروم می‌شود و همیشه احساس ناخوشایند ‏نارضایی از ظاهر خویش را چون باری سنگین به دوش می‌کشد. باری که مانع از تحرک اجتماعی وی و استفاده از ‏توانایی‌های واقعی وی در جامعه می‌‌شود. ‏

مهناز جعفری

منبع : روزنامه تهران امروز