فقط بگو «نه»!

به چه فكر می كردید؟ آیا شما به بچه ها نگفتید كه این كار درستی نیست. شما چه كار كردید؟ آیا برایتان مهم نیست كه بچه ها همیشه در شلوغی باشند؟ آیا او همیشه درصحبت كردن و ابراز عقیده مشكل دارد؟ آیا دقت كرده اید كه بچه شما همواره مغلوب خواست دیگران می شود؟
شاید این مسئله مهمی به نظر نرسد اما اگر قرارباشد كه بچه برهمین منوال باشد كه نتواند به طور قاطعانه و محترمانه «نه» بگوید باید همیشه تسلیم خواست و عقیده دیگران باشد.
بد نیست بدانید كه مدتی قبل بر روی بیش از ۹۹۱ نفر بین سنین ۹ تا ۱۴ سال تحقیقی انجام شد و نتیجه این بود كه درحدود ۳۶ درصد از آنها به ویژه در روابط دوستان و هم سن و سالانشان دست به كارهایی می زنند كه خواست قلبی شان نبوده اما نتوانستند درمقابل اصرار دوستان مقاومت كنند و نه بگویند.
دراینجا لازم است بدانید كه اخبار خوبی نیز هست. مهارتهای تقویتی قابل آموزش به كودكان هستند. و با وجود اینكه هرگز برای آموختن دیر نیست اما هرچه والدین بتوانند این مهارتهای ارتباطی را زودتر به فرزندانشان بیاموزند اعتماد به نفس فرزندانشان بیشتر افزایش می یابد و والدین نیز به آرامش بیشتری دست می یابند. دراین بخش قصد داریم شما والدین گرامی را با برخی از این شیوه ها آشنا سازیم.
● راجع به موضوع آزادانه صحبت كنید
چنانچه فرزندتان به دلیل فقدان مهارتها از مشكلی ناراحت است شاید برایش دشوار باشد كه درمورد آن صحبت كند. درچنین شرایطی بهتر است شما سر صحبت را بازكنید. برای مثال به او بگویید« من متوجه شدم امروز وقتی در زمین مشغول بازی بودی دوستت به تو گفت سنگها را بردار و پرتاب كن و تو هم كردی.
البته خودت بهتر می دانی اما دوست دارم كمی بیشتر درمورد آن صحبت كنیم زیرا می دانم كه تو می دانستی اینكار خوبی نیست اما باز هم تصمیم گرفتی آن را انجام دهی.»شاید اگر بتوانی خود را عادت دهی كه هركاری فكر می كنی درست است به دوستانت بگویی و درمورد نظرات خوب و صحیح ات پافشاری كنی بهتر باشد.
● درمورد ارزشها و اعتقادات درست صحبت كنید
والدینی در بزرگ كردن فرزندان با اعتماد به نفس بالا موفق هستند كه بتوانند به فرزندانشان نشان دهند اعتقادات و ارزشهای فكری خانواده یك شبه و تصادفی به وجود نیامده و پشت هر كدام از آنها استدلال و فكری سنجیده و درست نهفته است.
برای مثال اگر قانون خانواده این است كه فیلم های خشونت آمیز را نمی پسندد برای فرزندتان دلیل این امر را توضیح دهید تا او خودش به این نتیجه برسد كه دیدن چنین صحنه هایی برایش خوب نیست تا وقتی دوستانش او را به این كار دعوت می كنند رغبتی نداشته باشد و بتواند با قاطعیت «نه» بگوید. این مسئله را می توانید درمورد سیگار كشیدن یا مسائل مشابه نیز امتحان نمایید.
● دیگر او را نجات ندهید
اگر قرار باشد نقش شما به طور مداوم عذرخواهی كردن -توجیه كردن یا متقاعد كردن دیگران برای نجات و حمایت از فرزندتان باشد اشتباه می كنید. دیگر اینكار را نكنید بگذارید تا خودش مسئولیت كارهایش و عواقب آنها را بپذیرد تا از عواقب بله و نه گفتن آگاه شود و آنها را لمس كند. بدین ترتیب به تدریج بزرگ می شود و دركودكی نخواهد ماند.
● الگوی خوبی برایش باشید
اگر قرار است فرزندتان روی عقاید صحیح خود پافشاری كند باید درخانواده نیز الگوی خوبی برایش باشید. باید به گونه ای رفتار كنید كه فرزندتان بتواند به شما اعتماد و اطمینان كند تا بتواند به خود نیز اتكا كند.
● نه گفتن را به او بیاموزید
به او بگویید می تواند در ادامه كلمه «نه» دلیل آن را نیز بیان كند و یا اینكه با یك عذرخواهی مختصر از «نه» گفتن خود دفاع كند. برای مثال اگر دوستانش خواستند برای گردش بعد ازمدرسه او را ببرند می تواند بگوید «نه متشكرم. من همین حالا هم دیرم شده و خانواده ممكن است نگرانم شود.»
یا حتی در چنین مواردی می تواند یك پیشنهاد جایگزین دهد. برای مثال بگوید «نه متشكرم. چرا فردا با هم نرویم كه بتوانیم امشب به خانواده مان اطلاع دهیم و فردا سر فرصت برویم.» یا اینكه «چطور است به جای سینما به پارك برویم.»
● حالت بدنی قاطع را به فرزندان بیاموزید
چنانچه قرار باشد فردی «نه» بگوید اما درحالی بایستد كه سر و چشمانش پایین باشد و دستانش نیز به نوعی آویزان باشد این حالت به طور كلی نشانگر نوعی حالت ضعف در فرد است.
پس به فرزندتان بیاموزید كه در هنگام صحبت صاف بایستد و شانه ها را عقب داده و به طور مستقیم به چشمان فرد مخاطب نگاه كند و تماس چشمی برقرار كند.
بدین ترتیب اعتماد به نفس او نیز افزایش یافته و راحت تر مطلب مورد نظرش را بیان خواهد كرد.
● لحنی محكم در هنگام پاسخ لازم است
چنانچه فردی پاسخ منفی بدهد اما از پاسخ خود اطمینان نداشته باشد این مورد درلحن صدایش مشخص می شود و بدین ترتیب فرد مقابل نیز ممكن است درمورد خواسته اش اصرار بورزد اما زمانی كه فرزندتان با لحنی مطمئن پاسخ منفی بدهد دیگر اصراری نیز صورت نمی پـذیرد.
● گفتگوهای خانوادگی داشته باشید
آیا می دانید شرایط یك گفتگوی صحیح خانوادگی چیست؟
▪ همه حضور داشته باشند وگوش دهند
▪ كسی نظر دیگری را نادیده نینگارد.
▪ به نظرات یكدیگر احترام بگذاریم حتی اگر با آن مخالف هستیم.
▪ با آرامش صحبت شود.
▪ تمام اعضا حق و زمان صحبت كردن داشته باشند و دربحث شركت كنند.
درچنین شرایطی تمرینی برای فرزندان می باشد تا بتوانند عقاید و نظرات خود را با دلیل و برهان ابراز كنند و در ضمن مخالفت خود را با احترام بیان كنند.
● توجیه كردن بس است
قرار نیست كسی عقیده ای داشته باشد كه بداند درست است اما برای فردی دیگر كاری خلاف آن انجام دهد وبعد هم برای آن بهانه بتراشد و كارش را توجیه كند.گاهی اوقات فرزندان حتی درسنین بالاتر كارهایی می كنند كه آن را نمی پسندند و دلیلی نیز برایش نمی بینند اما به منظور جلب محبت دیگری به آن تن می دهند. درچنین مواردی باید یاد بگیرند كه عزت نفس و ارزشهایشان مهم تر است.
امیدواریم با رعایت موارد فوق بتوانیم فرزندانی داشته باشیم كه رفتاری موجه وموقر داشته باشند و به موقع نظر مثبت یا منفی خود را ابراز نمایند.

سحر كمالی نفر

منبع : روزنامه کیهان